Hơn 200 vụ cháy rừng thiêu rụi Serbia giữa nắng nóng kỷ lục. Du lịch sụt giảm, hàng không trở thành lực lượng cứu hỏa tuyến đầu.
Những ngày đầu tháng 7/2025 đã đánh dấu một chương bi thảm trong lịch sử khí hậu của Serbia khi quốc gia này chìm trong biển lửa từ hàng trăm vụ cháy rừng lớn nhỏ.
Trong vòng 24 giờ, hơn 200 đám cháy được ghi nhận, thiêu rụi hàng ngàn hecta rừng và đẩy nhiều khu dân cư vào tình trạng khẩn cấp.
Đây không chỉ là một sự kiện môi trường nghiêm trọng mà còn phơi bày sự mong manh của các ngành kinh tế phụ thuộc vào thiên nhiên – đặc biệt là du lịch – và vai trò quan trọng của ngành hàng không trong ứng phó thảm họa.
Các đám cháy bùng phát từ vùng Kursumlija phía nam, sau đó lan rộng tới các khu vực Bor, Žagubica và dãy Stara Planina – một trong những điểm đến được yêu thích nhất tại Serbia.
Hơn 5.000 ha rừng đã bị thiêu rụi, cùng với hàng trăm loài động thực vật bị đe dọa. Các địa phương như Pirot và Dimitrovgrad đã phải ban bố tình trạng khẩn cấp và sơ tán cư dân.
Nguyên nhân chính của vụ cháy được cho là thời tiết nắng nóng kỷ lục, lên tới 40°C, kết hợp với khí hậu khô hạn kéo dài và gió lớn. Cơ quan Khí tượng Thủy văn Serbia đã phát đi nhiều cảnh báo đỏ trong thời gian này.
Du lịch, một trong những ngành được Serbia ưu tiên phục hồi sau đại dịch COVID-19, đã chịu tác động tiêu cực trực tiếp.
Chỉ trong vòng một tuần đầu tháng 7, hơn 28% lượng đặt phòng của du khách quốc tế đã bị hủy. Các tour du lịch sinh thái và leo núi, vốn là thế mạnh của vùng Stara Planina, bị đình chỉ hoàn toàn.
Nhiều đại sứ quán châu Âu đã đưa ra khuyến cáo công dân không nên đến các khu vực phía nam và đông Serbia.
Điều này khiến hình ảnh du lịch Serbia giảm sức hút trong mắt bạn bè quốc tế – từ một điểm đến thiên nhiên hoang sơ thành một “điểm nóng rủi ro cao”.
Về dài hạn, vụ cháy có thể làm chậm tiến trình phát triển du lịch bền vững, làm mất niềm tin của các nhà đầu tư và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thu nhập của các cộng đồng địa phương.
Mặc dù không bị ảnh hưởng trực tiếp như du lịch, ngành hàng không lại giữ vai trò cốt lõi trong nỗ lực kiểm soát cháy rừng.
Trực thăng chữa cháy từ Bộ Nội vụ Serbia đã được huy động để hỗ trợ dập lửa cả trong nước và quốc tế – đặc biệt tại khu vực biên giới với Bắc Macedonia và Bosnia.
Tuy nhiên, việc điều phối không phận để phục vụ công tác cứu hộ vẫn còn gặp nhiều bất cập.
Một ví dụ điển hình là vụ việc Bosnia từ chối cho trực thăng Serbia bay vào lãnh thổ để hỗ trợ chữa cháy tại Vườn quốc gia Sutjeska.
Điều này cho thấy nhu cầu bức thiết về một cơ chế điều phối hàng không khu vực Balkan trong bối cảnh thiên tai đang ngày càng khó lường.
Mặt khác, khói dày và điều kiện thời tiết cực đoan có thể ảnh hưởng đến hoạt động bay dân sự, làm tăng nguy cơ gián đoạn chuyến bay – nhất là tại các sân bay miền núi như Niš hoặc Sjenica.
Mặc dù chưa có báo cáo hủy chuyến, nguy cơ này đang hiện hữu rõ ràng.
Thảm họa cháy rừng tại Serbia không còn là hiện tượng đơn lẻ mà phản ánh một xu hướng lớn: khí hậu châu Âu đang thay đổi nhanh chóng và ngày càng khắc nghiệt.
Trong bối cảnh đó, các ngành kinh tế như du lịch cần có chiến lược ứng phó thiên tai, bao gồm: bảo hiểm rủi ro, phân tán điểm đến, và xây dựng năng lực truyền thông khủng hoảng.
Với ngành hàng không, đây là thời điểm cần tái định hình vai trò: không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn là lực lượng nòng cốt trong ứng phó khẩn cấp.
Đầu tư vào phi đội chữa cháy, huấn luyện phi công cấp cứu, và cơ chế hợp tác quốc tế là điều không thể trì hoãn.
Cháy rừng tại Serbia không chỉ thiêu rụi hàng ngàn hecta rừng mà còn thách thức toàn bộ hệ thống kinh tế – xã hội của quốc gia này.