.png "Vén màn bí mật cuộc hồi sinh một 'Bóng ma' B-2 Spirit")
Gửi bình luận
Máy bay không người lái cánh bay tàng hình CH-7 là minh chứng rõ nét cho những bước tiến vượt bậc của Trung Quốc trong công nghệ UAV.
Trung Quốc đang chủ động phát đi thông điệp rằng mẫu máy bay không người lái (UAV) tàng hình CH-7 của họ đã chính thức bước vào giai đoạn bay thử nghiệm.
CH-7, hay còn gọi là Caihong-7 (Cầu Vồng-7), do Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) phát triển, cụ thể là Viện Nghiên cứu số 11. Đây là một UAV tầm cao, thời gian bay dài, được cho là tối ưu hóa cho việc xâm nhập hoặc hoạt động rất gần không phận đối phương.
Khả năng này đạt được nhờ sự kết hợp giữa thiết kế tàng hình và khả năng bay ở độ cao lớn, cho phép UAV hoạt động trong thời gian dài mà khó bị đánh chặn thành công.
Những hình ảnh và đoạn video mới được công bố có thể là cái nhìn đầu tiên của công chúng về CH-7, mẫu UAV cánh bay tàng hình của Trung Quốc, trong trạng thái hoạt động trên không. Dù không còn là UAV cánh bay lớn nhất trong biên chế hoặc các chương trình đang phát triển của Trung Quốc, CH-7 vẫn gây ấn tượng mạnh về kích thước.
Như từng được phân tích trước đây, thiết kế của nó dường như được tối ưu cho các nhiệm vụ tình báo, trinh sát và giám sát (ISR), đồng thời có thể đảm nhiệm một vai trò tấn công thứ cấp khi cần thiết.
Bắc Kinh công khai hiếm thấy một chương trình UAV tàng hình
Các video và hình ảnh tĩnh do truyền thông nhà nước Trung Quốc vừa công bố lần đầu tiên cho thấy CH-7 được chuẩn bị cho chuyến bay, cất cánh và hạ cánh. Đáng chú ý, video còn bao gồm cảnh quay trên không của chiếc UAV này.
Tổng thể cho thấy Bắc Kinh đang nỗ lực quảng bá tiến độ của chương trình CH-7, một điều tương đối khác thường nếu so với sự bí mật bao trùm nhiều dự án UAV cánh bay khác của Trung Quốc.
Một chi tiết đáng chú ý khác là CH-7 dường như đã thực hiện chuyến bay đầu tiên tại sân bay Pucheng, thuộc tỉnh Thiểm Tây. Đây cũng chính là nơi gần đây diễn ra chuyến bay đầu tiên của “máy bay mẹ” không người lái Jiutian, một UAV phản lực hạng nặng. Pucheng do Cơ sở Thử nghiệm Bay Trung Quốc (CFTE) vận hành, ngày càng khẳng định vai trò như một “trung tâm xuất sắc” cho các chương trình UAV của nước này.
CH-7 xuất hiện trong các hình ảnh mới vẫn mang lớp sơn lót màu vàng, chi tiết từng được nhìn thấy trong những video và hình ảnh chụp trên mặt đất được công bố hồi đầu năm.
Màu sơn lót vàng là đặc trưng quen thuộc trên nhiều máy bay Trung Quốc trong giai đoạn thử nghiệm. UAV này cũng được trang bị các đầu dò dữ liệu khí động học gắn ở mép trước cánh và mũi, phù hợp với việc đây là một nguyên mẫu hoặc máy bay tiền sản xuất.
Thiết kế và các thông số kỹ thuật
Về tổng thể, CH-7 sở hữu cấu hình “cánh diều gãy” (cranked-kite planform), dạng thiết kế đã xuất hiện trên nhiều UAV Trung Quốc khác. Nhiều biện pháp giảm tín hiệu radar và hồng ngoại cũng được áp dụng, bao gồm cửa xả động cơ dạng khe có khả năng tàng hình cao, với vòi phun được che khuất hoàn toàn khỏi hầu hết các góc quan sát, cùng với các mép răng cưa trên cửa và tấm panel.
Điều đáng chú ý là các điểm gắn từng được nhìn thấy trên bề mặt phía trên, ở phần đuôi của UAV, đã biến mất trong loạt hình ảnh chính thức mới. Nhiều khả năng những điểm này từng được dùng để lắp các cánh đuôi thẳng đứng.
Một số hình ảnh không chính thức, do người quan sát dưới mặt đất ghi lại, cho thấy CH-7 ban đầu đã được bay thử với các cánh đuôi nghiêng ra ngoài. Cấu hình này có thể nhằm bảo đảm độ ổn định trong các chuyến bay đầu tiên, hoặc đơn giản là để thử nghiệm một phương án khí động học thay thế.
So với những hình ảnh trước đó, loạt tư liệu mới cũng hé lộ thêm nhiều chi tiết, bao gồm một vòm che nhỏ hình giọt nước gắn dưới thân máy bay. Bộ phận này rất có thể là một liên kết dữ liệu không đối đất, dùng cho điều khiển UAV trong tầm nhìn trực tiếp – một đặc điểm phổ biến trên các UAV cỡ lớn, như MQ-9 Reaper của Mỹ.
Tuy nhiên, đây là một chi tiết kém “tàng hình” và nhiều khả năng sẽ được loại bỏ trong cấu hình tác chiến thực tế sau khi UAV đi vào biên chế.
Giờ đây, người ta cũng có cái nhìn rõ hơn về dãy ăng-ten chạy dọc sống lưng của CH-7, được kẹp giữa hai cửa hút khí. Ngoài ra còn có hai ăng-ten dạng lưỡi dao nổi bật, một ở phía trên và một ở phía dưới thân máy bay. Ở mặt dưới, ngay phía sau càng đáp mũi, dường như tồn tại một khẩu độ cảm biến tần số vô tuyến lớn. Đồng thời, không loại trừ khả năng có không gian dành cho các mảng ăng-ten áp sát (conformal arrays) dưới phần cánh trong.
Những khe hở lớn từng xuất hiện ở phía trong, gần mép sau cánh, nơi cánh nối với phần thân hòa trộn, nay đã được lấp kín. Điều này cho thấy cấu hình trước đó chỉ mang tính tạm thời trong quá trình thử nghiệm.
Trước đây, CH-7 được cho là sở hữu khoang mang tải bên trong thân. Trong các hình ảnh mới, điều này không thể hiện rõ ràng, song có dấu hiệu cho thấy tồn tại một khoang dài và hẹp nằm ngay phía trong càng đáp chính bên phải, và có thể có một khoang tương tự ở bên trái.
Nếu đây thực sự là khoang vũ khí, chúng nhiều khả năng chỉ đủ chỗ cho các loại vũ khí cỡ nhỏ. Điều này gợi ý về một vai trò tấn công thứ cấp, dù ở thời điểm hiện tại, kịch bản này vẫn chưa thực sự thuyết phục.
CH-7 đã trải qua nhiều lần thay đổi kể từ khi lần đầu được công bố dưới dạng mô hình kích thước thật vào năm 2018. Thiết kế của nó liên tục được điều chỉnh, trong đó có việc giảm độ quét của cánh so với một số phiên bản rất sớm, cũng như sự gia tăng rõ rệt về kích thước tổng thể.
Theo các thông số từng được công bố, CH-7 có chiều dài khoảng 10 mét, trọng lượng cất cánh tối đa lên tới 10.000 kg, tốc độ tối đa khoảng 926 km/h và thời gian bay liên tục có thể đạt 15 giờ. Tuy nhiên, với hàng loạt thay đổi thiết kế đã diễn ra, những con số này vẫn chỉ mang tính tạm thời.
Đầu năm nay, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin rằng CH-7 đã hoàn tất thử nghiệm và dự kiến hoàn thành phát triển vào năm 2024. Điều này ngụ ý rằng chương trình bay thử cũng có thể đã kết thúc vào thời điểm đó. Do vậy, không loại trừ khả năng các hình ảnh vừa công bố thực chất được ghi lại từ một hoặc hai năm trước.
Dù mốc thời gian chính xác ra sao, CH-7 vẫn là một chương trình đặc biệt đáng chú ý.
Giá trị chiến lược trong bối cảnh khu vực
CH-7 đại diện cho một phần trong nỗ lực tăng tốc của Trung Quốc nhằm phát triển các UAV tàng hình có khả năng bay lâu. Nhiều đánh giá cho rằng, khi đi vào hoạt động, nó sẽ được sử dụng cho cả nhiệm vụ ISR lẫn vai trò UCAV (UAV chiến đấu). Các tuyên bố chính thức từ Bắc Kinh khẳng định rằng, ngoài việc thu thập thông tin tình báo quan trọng, CH-7 còn có khả năng tấn công các mục tiêu chiến lược.
Khi ra mắt, CH-7 từng được mô tả là UAV chiến đấu tàng hình tầm cao, thời gian bay dài. Trưởng nhóm thiết kế Shi Wen cho biết máy bay có thể “bay trong nhiều giờ, trinh sát và tấn công mục tiêu khi cần thiết”. Tuy nhiên, những hình ảnh mới nhất chưa cung cấp bằng chứng thuyết phục về một khoang mang tải lớn bên trong, điều này đặt ra nghi vấn về vai trò tấn công, ít nhất là với tư cách nhiệm vụ chủ đạo.
Ngay cả khi CH-7 chỉ được triển khai như một nền tảng ISR thuần túy, nó vẫn mang ý nghĩa chiến lược rất lớn trong danh mục UAV tàng hình ngày càng mở rộng của Trung Quốc. Với khả năng xâm nhập hoặc hoạt động gần không phận đối phương ở độ cao lớn, CH-7 đặc biệt phù hợp cho các nhiệm vụ trinh sát hải quân.
UAV này có thể bay xa ra Thái Bình Dương, theo dõi hoạt động của các biên đội tàu đối phương, cung cấp dữ liệu chỉ thị mục tiêu cho các hệ thống tên lửa tầm xa trên đất liền, cũng như cho tên lửa chống hạm phóng từ tàu chiến hoặc máy bay ném bom.
Ngoài ra, các khu vực dọc theo biên giới Trung – Ấn cũng là những chiến trường tiềm năng, nơi một UAV như CH-7 có thể phát huy giá trị đáng kể.
Một điểm đáng chú ý khác là khả năng CH-7 sẽ được chào bán ra thị trường quốc tế. Giả thuyết này càng được củng cố bởi mức độ công khai hiếm thấy của những hình ảnh đã được Trung Quốc phát hành cho đến nay.
Nếu thực sự được xuất khẩu, CH-7 sẽ mang đến những năng lực mà hiện chưa có quốc gia nào khác đang tích cực chào bán trên thị trường vũ khí toàn cầu. Đồng thời, nó cũng không bị ràng buộc bởi các hạn chế nghiêm ngặt vốn thường áp dụng với các sản phẩm quốc phòng công nghệ cao của Mỹ và phương Tây.
Thực tế, Mỹ hiện không có một UAV trinh sát tàng hình tầm xa nào được phép xuất khẩu, cũng như không rõ liệu nước này có đang phát triển một nền tảng không người lái cùng phân khúc hay không.
Mẫu RQ-180 bí ẩn từng được cho là phù hợp với vai trò này, nhưng tình trạng hiện tại của nó vẫn chưa được xác nhận. Sự tương phản rõ rệt giữa cách tiếp cận của Mỹ và Trung Quốc đối với các UAV tàng hình phục vụ nhiệm vụ tấn công độc lập là vấn đề đã nhiều lần được đề cập.
Một chương trình còn nhiều ẩn số
Ở thời điểm hiện tại, vẫn chưa thể khẳng định CH-7 đã tiến xa đến mức nào trong quá trình phát triển, cũng như khi nào nó sẽ sẵn sàng đi vào biên chế của Trung Quốc, chứ chưa nói đến khách hàng nước ngoài. Cũng không loại trừ khả năng các phiên bản xuất khẩu, nếu có, sẽ bị hạ cấp hoặc “làm sạch” về công nghệ.
Kể từ khi CH-7 lần đầu xuất hiện, Trung Quốc đã cho ra mắt thêm hai UAV tầm cao, thời gian bay dài khác với kích thước còn lớn hơn. Song song với đó là hàng loạt UAV cánh bay cỡ trung phục vụ trinh sát và các UCAV đa nhiệm, trong đó có mẫu dường như đã đi vào hoạt động.
Tất cả cho thấy mức độ đầu tư và ưu tiên rất lớn mà Trung Quốc đang dành cho các UAV cánh bay, cũng như cho lĩnh vực phương tiện bay không người lái nói chung.
Dẫu vậy, CH-7 vẫn là một chương trình rất đáng theo dõi. Nếu đáp ứng được những kỳ vọng đặt ra, nó có thể mang lại cho Trung Quốc một dòng UAV đa nhiệm, tàng hình, không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn có tiềm năng xuất khẩu. Trước mắt, CH-7 là minh chứng rõ nét cho những bước tiến vượt bậc của Trung Quốc trong công nghệ UAV, đặc biệt là sự tập trung mạnh mẽ vào các nền tảng không người lái tàng hình.
