Chuông báo cháy tại trung tâm điều hành của United Airlines khiến toàn bộ chuyến bay tại Mỹ tạm dừng gần một giờ, làm dấy lên lo ngại về sự phụ thuộc vào hệ thống điều hành tập trung.
Vào khoảng 18h30 (giờ CST) ngày 24/7, Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) ban hành lệnh dừng cất cánh ngay lập tức đối với toàn bộ chuyến bay của United Airlines, sau khi hệ thống cảnh báo tại Trung tâm Điều hành Mạng lưới của hãng được kích hoạt.
Dù chỉ kéo dài chưa đầy một giờ và nhanh chóng được giải tỏa trước 19h30 cùng ngày, sự cố đã dấy lên những câu hỏi quan trọng về mức độ phụ thuộc vào vận hành tập trung, cũng như năng lực ứng phó của các hãng hàng không lớn khi xảy ra sự kiện bất ngờ.
Nằm tại Arlington Heights, vùng ngoại ô phía bắc Chicago, Trung tâm NOC của United được ví như “bộ não trung ương” điều phối toàn bộ mạng lưới bay phức tạp của hãng.
Không khí bên trong trung tâm được mô tả “giống như sàn giao dịch Phố Wall”, nơi hàng trăm nhân viên làm việc trước màn hình máy tính giám sát dữ liệu bay, lịch trình, vị trí máy bay, tình trạng thời tiết, bảo trì, tổ lái… theo thời gian thực.
Với quy mô hơn 100.000 nhân viên và đội bay vượt ngưỡng 1.000 máy bay, United Airlines hiện là hãng hàng không lớn nhất thế giới tính theo số nhân sự và số máy bay.
Bất kỳ sự cố nào xảy ra tại trung tâm điều hành cũng tiềm ẩn rủi ro làm gián đoạn dây chuyền vận hành phức tạp liên kết hàng trăm sân bay trên khắp nước Mỹ và toàn cầu.
Việc toàn bộ nhân viên NOC buộc phải sơ tán sang cơ sở dự phòng khi báo cháy vang lên đã kích hoạt một phản ứng mang tính hệ thống, đình chỉ toàn bộ hoạt động bay trong nước của hãng để đảm bảo an toàn, dù chỉ trong thời gian ngắn.
United xác nhận với Fox News Digital:
“Chuông báo cháy vang lên tại trung tâm điều hành, buộc nhân viên chuyển sang cơ sở dự phòng gần đó và khiến toàn bộ chuyến bay của United tạm dừng trên toàn quốc. Hiện nhân viên đã trở lại trung tâm chính, và lệnh tạm dừng đã được gỡ bỏ.”
Phản ứng nhanh, thiệt hại nhỏ, nhưng là lời cảnh báo rõ ràng
Về mặt kỹ thuật, đây là một cuộc sơ tán thành công và là minh chứng cho hệ thống vận hành dự phòng hiệu quả.
Trong bối cảnh ngành hàng không ngày càng phụ thuộc vào công nghệ và tính liên thông dữ liệu, United đã cho thấy khả năng khôi phục hoạt động nhanh chóng trong vòng chưa đầy 60 phút.
Tuy nhiên, mặt trái của sự cố là cảnh báo về tính dễ tổn thương của các hệ thống điều hành tập trung cao độ.
Một sự cố nội bộ không phải do tin tặc, không phải do lỗi phần mềm vẫn có thể ảnh hưởng đến toàn bộ mạng lưới bay nếu không có kế hoạch dự phòng chi tiết và khả năng kích hoạt nhanh.
Đáng chú ý, đội bay khu vực United Express được vận hành bởi các hãng độc lập như SkyWest, Mesa, GoJet... không bị ảnh hưởng bởi lệnh dừng cất cánh ngay lập tức do họ có hệ thống điều hành riêng biệt.
Điều này cho thấy giá trị chiến lược của mô hình phân quyền trong mạng lưới khu vực, giúp giảm thiểu rủi ro lây lan từ trung tâm.
United Airlines: Gã khổng lồ hàng không
Tính đến giữa năm 2025, United đang vận hành đội bay thương mại lớn nhất thế giới với 1.040 máy bay, theo thống kê của Planespotters.net. Dẫn đầu là dòng Boeing 737 từ các biến thể -700, -800 cho tới MAX 8 và MAX 9 hiện đại. Hãng đang chờ dòng MAX 10 để thay thế loạt 737-900ER đã già cỗi.
Không chỉ Boeing, đội bay của United còn có sự góp mặt đáng kể của Airbus với các dòng A319, A320 và A321neo. Trong tương lai, những chiếc A321XLR sẽ đóng vai trò thay thế dần các đường bay từng do Boeing 757 đảm nhiệm.
Ở phân khúc đường bay dài, Boeing 767-300ER, 777-200ER, và đặc biệt là dòng 787 Dreamliner (gồm các biến thể -8, -9, -10) đóng vai trò chủ lực.
Đây là những cỗ máy vận hành liên lục địa, từ châu Âu đến Châu Á – Thái Bình Dương, và là biểu tượng cho chiến lược phủ sóng toàn cầu của United.
United Express – Lưới liên kết từ những chiếc máy bay nhỏ
Trong khi các “đại bàng” Boeing và Airbus gánh vác tuyến bay chính, hạm đội khu vực của United Express với hơn 460 máy bay nhỏ của Embraer và Bombardier đóng vai trò không thể thiếu trong việc gom khách từ các thành phố hạng trung và nhỏ về các trung tâm lớn như Chicago, Denver, Houston, Newark…
Dù ít được truyền thông chú ý, United Express chính là một phần cốt lõi trong chiến lược mạng lưới xuyên suốt của hãng: tăng cường tiếp cận thị trường, mở rộng thị phần và tối ưu hóa độ phủ quốc gia.
Bài học từ sự cố
Trong một ngành công nghiệp có biên lợi nhuận thấp và phụ thuộc nặng nề vào công nghệ như hàng không, mỗi phút trì hoãn đều có thể gây thiệt hại hàng trăm nghìn USD.
Tuy nhiên, sự kiện báo cháy của United cho thấy rằng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khủng hoảng có thể được khống chế trong hòa bình.
Không chỉ là một sự cố kỹ thuật, vụ việc còn phản ánh cuộc chơi ngày càng khắc nghiệt giữa các hãng hàng không toàn cầu nơi năng lực phản ứng, quản lý rủi ro và tính linh hoạt vận hành đang trở thành yếu tố sống còn, không kém gì giá nhiên liệu hay số lượng máy bay.