Gửi bình luận
Mỹ cung cấp 33.000 bộ AI cho UAV Ukraine, đẩy nhanh tự động hóa chiến trường.
Trong cuộc xung đột kéo dài tại Ukraine, một xu hướng rõ rệt đã xuất hiện: chiến trường đang dần trở thành nơi thống trị của những “bầy UAV” – rẻ, linh hoạt và ngày càng thông minh hơn.
Mới đây, chính phủ Hoa Kỳ đã ký hợp đồng trị giá 50 triệu USD với công ty quốc phòng Auterion để cung cấp 33.000 bộ công cụ thông minh cho UAV Ukraine – một bước tiến quan trọng nhằm chuyển dịch từ mô hình UAV điều khiển thủ công sang tự động hóa thông minh trên diện rộng.
Mô- đun tự động hóa có khả năng tấn công (strike kits) được Auterion phát triển xoay quanh nền tảng Skynode S – một bảng mạch điều khiển trung tâm tích hợp hệ điều hành tùy chỉnh, khả năng thị giác máy tính AI và liên kết truyền thông mã hóa, nhảy tần. Theo CEO Lorenz Meier, bộ điều khiển được thiết kế để giúp UAV hoạt động ngay cả trong môi trường bị gây nhiễu điện tử mạnh – điểm yếu chí mạng của các UAV điều khiển thủ công truyền thống.
“Bạn có thể khóa mục tiêu trong lúc còn tín hiệu, sau đó UAV có thể tiếp tục nhiệm vụ mà không cần chỉ huy nữa – điều đó làm cho hệ thống gây nhiễu của đối phương trở nên vô hiệu”, Meier nói với tờ The Register.
Khác với UAV FPV cần đường truyền liên tục, Skynode S cho phép UAV duy trì độ cao cho đến khi xác định được mục tiêu, sau đó thực hiện thao tác tiếp cận cuối (final approach) hoàn toàn tự động. Điều này không chỉ tăng tỷ lệ sống sót của UAV mà còn giảm rủi ro cho binh sĩ vận hành – một mục tiêu then chốt trong học thuyết tác chiến hiện đại của phương Tây.
Lực lượng Ukraine hiện đang áp dụng phương pháp “hoán cải" UAV dân sự hoặc UAV sản xuất nội địa để chuyển thành vũ khí. Với khoảng 3.000 UAV đã thử nghiệm thành công cùng phần mềm và phần cứng từ Auterion, mô hình này cho thấy tính khả thi trong triển khai rộng rãi.
Tuy nhiên, Ukraine được cho là đã sản xuất tới 2 triệu UAV trong năm qua và đặt mục tiêu gấp đôi con số này vào năm tới. Trong bối cảnh đó, 33.000 bộ Skynode chỉ như một “giọt nước trong đại dương”, nhưng đây lại là giọt nước tinh túy – giúp biến những UAV giá rẻ thành vũ khí chính xác cao, có khả năng hoạt động độc lập mà không cần đường truyền liên tục với người điều khiển.
Một điểm mạnh khác của bộ dụng cụ này là khả năng tích hợp mở. Nhờ các cổng kết nối tiêu chuẩn, chúng có thể được lắp vào hầu hết các loại UAV hiện có tại Ukraine mà không cần sửa đổi lớn. Hệ điều hành của Auterion còn hỗ trợ các mô-đun thị giác máy (AI vision), cho phép UAV tự phát hiện, phân loại và định vị mục tiêu.
UAV đã chứng minh vai trò chiến lược trong các chiến dịch đột kích chiều sâu, nổi bật là Chiến dịch Mạng Nhện – nơi hơn 100 UAV được cho là đã tiếp cận và gây thiệt hại tại 5 căn cứ không quân Nga, sâu hàng nghìn km sau tiền tuyến. Hơn 40 máy bay bị phá hủy hoặc hư hại, với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với phương tiện tấn công truyền thống.
Dù Meier từ chối bình luận về việc công nghệ của Auterion có được sử dụng trong chiến dịch này không, ông nhấn mạnh rằng việc sử dụng “bầy UAV” sẽ là hướng đi chiến lược của thế kỷ 21.
“Chúng tôi muốn tự động hóa càng nhiều càng tốt. Việc dựa vào người điều khiển thủ công khiến tốc độ phản ứng bị hạn chế và tiềm ẩn rủi ro cho sinh mạng binh sĩ,” ông nói.
Thực tế cho thấy, tốc độ di chuyển và tấn công của UAV hiện đại đang dần vượt quá giới hạn xử lý của con người. “Bạn có thể đánh chặn một UAV Shahed bay chậm bằng phi công, nhưng khi tốc độ tăng lên hàng trăm dặm một giờ, thì máy tính mới là lựa chọn phù hợp.”
Ở phía bên kia chiến tuyến, Nga cũng đã tăng tốc đáng kể. Từ chỗ coi UAV chỉ là công cụ hỗ trợ, Moscow đã tiến hành sản xuất hàng loạt UAV Geran-2 (phiên bản nội địa hóa của Shahed 136 từ Iran), tăng cường khả năng hành trình, thêm các thiết bị điều khiển qua vệ tinh Starlink, và sử dụng xe bán tải Mỹ được cải tiến làm bệ phóng di động.
Một đoạn video gần đây tiết lộ dây chuyền sản xuất UAV tại Nga – với nhiều thiếu niên tham gia chế tạo. Ngoài ra, một cuộc điều tra từ The Insider cho thấy chính phủ Nga đang dùng các trò chơi nhập vai, với hình ảnh gấu điều khiển UAV chống lại “ong mạng” để tuyển mộ thanh thiếu niên. Theo báo cáo, nền tảng Berloga được nhà nước hậu thuẫn đã thu hút hơn 600.000 học sinh.
Meier cho rằng: đây là mô hình “đầy rủi ro”. Việc đào tạo người điều khiển UAV theo mô hình FPV cá nhân là không hiệu quả lâu dài. Khi chiến trường trở thành mạng lưới kỹ thuật số dày đặc, tự động hóa là lối thoát duy nhất để theo kịp tốc độ và độ phức tạp của các đòn tấn công lặp đi lặp lại.
So sánh chi phí – hiệu quả trong chiến trường hiện đại mang lại một kết luận rõ ràng. Một chiếc M1A1 của Mỹ hay T-90 của Nga có giá khoảng 4,5 triệu USD, nhưng lại dễ bị phá hủy bởi một UAV gắn chất nổ bay từ trên xuống buồng lái – nơi giáp mỏng nhất.
Trái lại, bộ Skynode của Auterion chỉ có giá ~1.000 USD, và được thiết kế để lắp vào UAV giá rẻ, biến chúng thành đòn tấn công chính xác cao. Với mức đầu tư tương đương một xe tăng, quân đội có thể triển khai hơn 4.000 UAV thông minh, phân tán theo nhiều hướng, gây thiệt hại lớn cho đối phương mà vẫn giảm thiểu tổn thất về nhân lực và thiết bị.
Không chỉ Mỹ, các nước NATO như Anh, Đức và Hà Lan đều đang đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ UAV. Tuy không phải tất cả đều sử dụng nền tảng Auterion, nhưng triết lý chung là: tự động hóa, phân tán, chi phí thấp và tính tương thích cao.
Meier khẳng định: “Tương lai của chiến tranh không còn là những tiểu đoàn lớn trang bị vũ khí nặng. Đó sẽ là các đơn vị cơ động nhỏ, được hỗ trợ bởi đám mây UAV tự động hóa, không cần tiếp tế liên tục, khó bị truy dấu và có thể thực hiện nhiệm vụ với chi phí tối thiểu.”
Trong khi UAV được nâng cấp không ngừng, cả Nga và Ukraine cũng phát triển nhiều biện pháp phòng thủ mới. Một trong số đó là giăng lưới dọc các tuyến tiếp tế quan trọng – cách làm từng được sử dụng với bóng bay chắn sóng thời Thế chiến II. Đó là minh chứng rõ ràng cho “cuộc đua Nữ hoàng Đỏ”: mọi bên đều phải chạy không ngừng nếu không muốn bị bỏ lại phía sau.
Chiến trường hiện đại không chỉ là nơi đối đầu giữa xe tăng và tên lửa – đó là nơi mà AI, bảng mạch, phần mềm mã hóa và UAV dân sự cải tiến đang trở thành những mũi nhọn sắc bén nhất.
