Thương vụ Vietnam Airlines mua 50 máy bay Boeing không chỉ là bước mở rộng đội bay, mà còn mang ý nghĩa kinh tế - ngoại giao sâu sắc.
Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) đạt thoả thuận đặt mua 50 máy bay Boeing, tổng trị giá hơn 8 tỷ USD. Thông tin được công bố trong Tuyên bố chung Việt Nam - Hoa Kỳ về Khuôn khổ Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng ngày 26/10.
Theo đánh giá của giới chuyên gia, thương vụ không chỉ thể hiện nỗ lực mở rộng và hiện đại hóa đội bay của Vietnam Airlines, mà còn là dấu mốc đáng chú ý trong hợp tác kinh tế - thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Minh Phong, nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu kinh tế, Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội, nhận định: “Về triển vọng, Vietnam Airlines đang đi đúng hướng khi tiếp tục đầu tư vào đội tàu bay hiện đại. Đây là một quyết định đúng đắn và tích cực”.
Vietnam Airlines hiện khai thác đội bay hơn 100 chiếc, trong đó có nhiều dòng Boeing 787 và Airbus A350. Việc đặt mua thêm 50 máy bay Boeing mới được xem như bước đi chiến lược nhằm hiện đại hóa, mở rộng đội bay để tăng hiệu quả khai thác và giảm chi phí nhiên liệu.
Vietnam Airlines xác định những nguyên tắc cơ bản trong việc phát triển đội bay, với tiêu chí hàng đầu là đảm bảo an toàn tuyệt đối. Hãng định hướng sử dụng máy bay công nghệ mới, đơn giản hóa chủng loại để tối ưu hóa hiệu quả khai thác.
Vietnam Airlines kế hoạch nâng tổng số máy bay của hãng lên 137 chiếc vào năm 2030, bao gồm 37 máy bay thân rộng, 95 máy bay thân hẹp và 5 máy bay khu vực.
Tầm nhìn đến năm 2035, Vietnam Airlines đặt mục tiêu nâng tổng số máy bay lên 166 chiếc, trong đó có 52 máy bay thân rộng, 109 máy bay thân hẹp và 5 máy bay khu vực. Đến năm 2040, đội bay của hãng dự kiến sẽ đạt 187 chiếc, với 60 máy bay thân rộng, 122 máy bay thân hẹp và 5 máy bay khu vực.
Sự mở rộng này không chỉ giúp Vietnam Airlines củng cố vị thế cạnh tranh trên thị trường hàng không nội địa và quốc tế, không chỉ giúp hãng cạnh tranh tốt hơn trên thị trường mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của hành khách.
"Việc sở hữu những dòng máy bay hiện đại và có uy tín trên thế giới sẽ nâng cao sức cạnh tranh của ngành vận tải hàng không Việt Nam. Khi Vietnam Airlines trang bị các đội bay mới, chắc chắn thị phần hành khách và hiệu quả khai thác sẽ được cải thiện đáng kể", Tiến sĩ Phong nhận định.

Bên cạnh góc độ kinh doanh, Tiến sĩ Nguyễn Minh Phong cho rằng thỏa thuận mua máy bay này còn là minh chứng rõ nét cho giai đoạn ‘ấm lên’ trong quan hệ thương mại Việt - Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh hai bên đang hướng tới cân bằng cán cân xuất nhập - khẩu.
Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch hai chiều vượt 100 tỷ USD mỗi năm. Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Mỹ đạt gần 150 tỷ USD. Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ hơn 136,6 tỷ USD, trong khi nhập khẩu từ Mỹ vào khoảng 13 tỷ USD.
"Hợp đồng trị giá hàng tỷ USD giữa Vietnam Airlines và Boeing sẽ giúp cán cân thương mại Việt - Mỹ chuyển dịch theo hướng tích cực hơn, góp phần cân bằng xuất - nhập khẩu, phù hợp với yêu cầu và lợi ích của cả hai bên", ông Phong nói.
Từ góc độ quản lý, ông Đỗ Hồng Cẩm, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam khẳng định, Cục luôn đồng hành cùng các hãng trong việc đổi mới và nâng cấp đội tàu bay.
“Vietnam Airlines hiện đã và đang khai thác các dòng tàu bay Boeing. Cục Hàng không Việt Nam luôn hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để hãng vận hành bất kỳ loại tàu bay nào đáp ứng đầy đủ quy định của Việt Nam và các tiêu chuẩn quốc tế”, ông Cẩm cho biết. “Chính sách này được áp dụng thống nhất với tất cả hãng hàng không trong nước”.
Theo các chuyên gia, việc các hãng mạnh dạn đầu tư đội bay mới cũng phù hợp với định hướng phát triển hạ tầng hàng không hiện nay, khi Việt Nam đang mở rộng và xây dựng thêm nhiều sân bay như Long Thành, Gia Bình hay Phú Quốc.'
Thương vụ giữa Vietnam Airlines và Boeing được ghi nhận là một trong những kết quả nổi bật của khuôn khổ Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng mà hai nước vừa đạt được.

Theo tuyên bố chung, Việt Nam và Mỹ thống nhất các nguyên tắc chủ chốt, hướng tới mở rộng tiếp cận thị trường cho hàng hóa của nhau, đồng thời xử lý những rào cản phi thuế quan đang cản trở thương mại song phương.
Cụ thể, Việt Nam sẽ mở rộng ưu đãi thị trường cho phần lớn hàng hóa công nghiệp và nông nghiệp Mỹ; còn phía Mỹ sẽ duy trì mức thuế đối ứng 20% với hàng có xuất xứ Việt Nam, đồng thời xem xét áp dụng thuế 0% cho một số sản phẩm cụ thể.
Hai bên cũng cam kết phối hợp gỡ bỏ các rào cản kỹ thuật trong lĩnh vực khí thải, dược phẩm, thiết bị y tế và nông sản, cũng như thực thi đầy đủ nghĩa vụ quốc tế về sở hữu trí tuệ.
Bên cạnh hợp đồng máy bay trị giá hơn 8 tỷ USD, doanh nghiệp hai nước còn ký 20 biên bản ghi nhớ mua bán nông sản Mỹ với tổng trị giá khoảng 2,9 tỷ USD, cho thấy quy mô hợp tác kinh tế đang mở rộng trên nhiều lĩnh vực.
Trước đó, ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh áp thuế đối ứng với các quốc gia trên toàn thế giới, trong đó Việt Nam chịu mức thuế cao nhất lên đến 46%. Sau đó, từ cuối tháng Tư đến nay, Việt Nam và Mỹ tổ chức nhiều phiên đàm phán thương mại đối ứng ở cả cấp kỹ thuật và cấp bộ trưởng.
Ngày 1/8, Nhà Trắng đã đăng tải Sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc điều chỉnh mức thuế đối ứng cho 69 nước và vùng lãnh thổ được liệt kê trong Phụ lục I. Theo Phụ lục này, mức thuế đối ứng dành cho Việt Nam giảm từ 46% xuống còn 20%.
Bất chấp những tác động Mỹ áp thuế đối ứng 20% cho hàng hóa xuất khẩu Việt Nam, thông tin từ Cục Hải quan, Bộ Tài chính thể hiện, đến hết tháng Chín, tổng kim ngạch trao đổi thương mại song phương giữa 2 nước đạt khoảng 126,4 tỷ USD (tăng 27,3% so với cùng kỳ 2024).
Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ 112,8 tỷ USD, tăng 27,7% so với cùng kỳ 2024; nhập khẩu từ Mỹ 13,66 tỷ USD, tăng 23,6 % so với cùng kỳ 2024.