Đề xuất làm cáp treo nối sân bay Cỏ Ống đến trung tâm Côn Đảo
Việc xây dựng tuyến cáp treo nối sân bay Cỏ Ống đến trung tâm Côn Đảo (TP.HCM) sẽ chỉ tác động đến khoảng 3ha đất rừng thay vì phải chuyển đổi 15,75ha đất rừng nếu làm đường thông thường.
UBND TP.HCM vừa có báo cáo gửi Bộ Tài chính về một số nội dung thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội đối với đặc khu Côn Đảo, trong đó đáng chú ý là đề xuất phương án đầu tư tuyến cáp treo giao thông công cộng kết nối sân bay Cỏ Ống (Cảng HK Côn Đảo) với khu trung tâm Côn Sơn.
Tuyến đường độc đạo kết nối sân bay và trung tâm Côn Đảo
Theo UBND TP.HCM, tuyến kết nối từ sân bay Cỏ Ống về trung tâm Côn Đảo có ý nghĩa then chốt đối với định hướng phát triển lâu dài của đặc khu, nhất là trong bối cảnh sân bay này được quy hoạch nâng công suất trong các giai đoạn tới.
Hiện nay, phương thức kết nối duy nhất là tuyến đường bộ độc đạo có quy mô hai làn xe, chạy men theo sườn núi với nhiều đoạn đèo dốc, quanh co, một bên giáp biển, một bên là vách núi rừng đặc dụng.
Tuyến đường này có năng lực thông hành hạn chế, tốc độ khai thác thấp và thường xuyên chịu áp lực lớn vào các khung giờ có chuyến bay cất, hạ cánh.
Với điều kiện hiện tại, hạ tầng giao thông đường bộ chưa đáp ứng được nhu cầu đi lại ngày càng tăng của người dân và du khách, đặc biệt trong mùa cao điểm du lịch.
Theo quy hoạch, đến năm 2030, sân bay Côn Đảo dự kiến đạt công suất khoảng 2 triệu hành khách mỗi năm, và đến năm 2050 là khoảng 3 triệu hành khách mỗi năm.
Khi đó, nếu chỉ dựa vào tuyến đường hai làn xe hiện hữu, nguy cơ ùn tắc giao thông là rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dịch vụ du lịch cũng như sự phát triển kinh tế – xã hội của đặc khu.
Trên cơ sở đó, UBND TP.HCM đã phân tích, so sánh hai phương án chính nhằm tăng cường kết nối giao thông giữa sân bay Cỏ Ống và khu trung tâm.
Phương án thứ nhất là mở rộng tuyến đường bộ hiện hữu từ hai làn lên bốn làn xe. Tuy nhiên, do đặc thù địa hình, việc mở rộng tuyến đường buộc phải đào sâu vào phía vách núi, tác động trực tiếp đến đất rừng thuộc Vườn quốc gia Côn Đảo.
Ước tính, phương án này sẽ phải chuyển đổi khoảng 15,75ha đất rừng sang mục đích đất giao thông, gây ảnh hưởng rất lớn đến hệ sinh thái, cảnh quan tự nhiên cũng như mục tiêu bảo tồn lâu dài của khu rừng đặc dụng.
Trong khi đó, tuyến đường một bên giáp biển, một bên là vách núi khiến việc lựa chọn hướng tuyến khác gần như không khả thi.
Cáp treo ít tác động đến rừng
Phương án thứ hai được UBND TP.HCM đề xuất là giữ nguyên mặt cắt tuyến đường bộ hiện hữu, đồng thời đầu tư thêm một tuyến giao thông công cộng bằng hệ thống cáp treo, vận chuyển hành khách trực tiếp từ sân bay Cỏ Ống về khu trung tâm Côn Sơn.
Tuyến cáp treo dự kiến đi theo hướng sân bay Cỏ Ống – đỉnh núi Nhà Bàn – trung tâm Côn Đảo, tương tự mô hình cáp treo công cộng đang được triển khai tại Cát Bà (Hải Phòng).
Theo đánh giá của UBND TP.HCM, đây là phương án có mức độ tác động thấp hơn rất nhiều đến rừng và hệ sinh thái.
Tuyến cáp treo đi trên không, không phải mở đường xuyên rừng, qua đó giảm đáng kể diện tích rừng bị ảnh hưởng. Tổng diện tích rừng bị tác động chỉ khoảng 3ha, chủ yếu phục vụ xây dựng các trụ đỡ và công trình phụ trợ, và không thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng rừng.
Các vị trí xây dựng trụ cáp treo sẽ được lựa chọn tại những khu vực đất trống, trảng cỏ, cây bụi, hạn chế tối đa việc tác động đến diện tích có cây rừng. Đồng thời, dự án dự kiến áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến nhằm giảm thiểu ảnh hưởng đến cảnh quan và môi trường sinh thái.
So sánh giữa hai phương án, UBND TP.HCM đánh giá phương án cáp treo giúp giảm mức độ tác động đến rừng và hệ sinh thái Vườn quốc gia Côn Đảo hơn năm lần so với phương án mở rộng đường bộ.
Bên cạnh đó, tuyến cáp treo còn tạo ra một phương thức giao thông công cộng mới, kết hợp hài hòa với hệ thống đường bộ hiện hữu để đáp ứng nhu cầu đi lại lâu dài, phù hợp với định hướng phát triển bền vững của đặc khu.
UBND TP.HCM nhấn mạnh, Côn Đảo có vị trí chiến lược quan trọng về phát triển kinh tế biển gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh. Địa phương sở hữu nhiều tiềm năng du lịch nhờ tài nguyên rừng, biển, rạn san hô cùng hệ thống di tích lịch sử, văn hóa, tâm linh đặc sắc.
Tuy nhiên, quỹ đất phát triển đô thị hạn chế, phần lớn diện tích là đất rừng và đất nông nghiệp, đòi hỏi các giải pháp hạ tầng phải được cân nhắc kỹ lưỡng giữa phát triển và bảo tồn.
Cùng với đề xuất đầu tư tuyến cáp treo, TP.HCM cũng kiến nghị Trung ương xem xét cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao ra làm việc tại Côn Đảo.
Trong đó có chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời gian 5 năm đối với chuyên gia, nhà khoa học, cũng như cho phép HĐND TP.HCM chủ động ban hành các chế độ đãi ngộ phù hợp với điều kiện đặc thù của đảo.