Xem xét giao Thaco nghiên cứu tuyến metro kết nối sân bay Long Thành

Theo báo cáo mới đây của Sở Xây dựng TP.HCM gửi Chính phủ về công tác chuẩn bị đầu tư các tuyến đường sắt trọng điểm trên địa bàn, UBND TP.HCM đang phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai để chuyển đổi tuyến Thủ Thiêm – Long Thành từ đường sắt quốc gia sang đường sắt đô thị.

Đồng thời, dự án này sẽ được cập nhật vào quy hoạch của hai địa phương, làm cơ sở pháp lý cho việc triển khai trong giai đoạn tới.

Dự kiến, HĐND TP.HCM và Đồng Nai sẽ xem xét, thống nhất giao UBND TP.HCM làm cơ quan có thẩm quyền thực hiện dự án tuyến đường sắt đô thị Thủ Thiêm – Long Thành.

Trên cơ sở đó, thành phố đang xem xét giao nhà đầu tư là Tập đoàn Trường Hải (Thaco) nghiên cứu đầu tư, triển khai hai đoạn tuyến quan trọng là Bến Thành – Thủ Thiêm và Thủ Thiêm – Long Thành theo hình thức PPP, với mục tiêu hoàn thành toàn tuyến vào năm 2030.

Liên quan đến nội dung này, Bộ Xây dựng cũng vừa có văn bản báo cáo Chính phủ về phương án kết nối đường sắt giữa Cảng HKQT Tân Sơn Nhất (TP.HCM) và Cảng HKQT Long Thành (Đồng Nai).

Theo Bộ Xây dựng, nhu cầu kết nối hai đầu mối hàng không lớn nhất khu vực phía Nam ngày càng cấp thiết, đặc biệt trong bối cảnh hạ tầng giao thông đường bộ đang chịu áp lực lớn và sân bay Long Thành chuẩn bị đón các chuyến bay đầu tiên.

Theo đề xuất của UBND TP.HCM, việc kết nối hai sân bay có thể được thực hiện thông qua mạng lưới đường sắt đô thị đang và sẽ được đầu tư trên địa bàn thành phố. Trên cơ sở rà soát tổng thể quy hoạch metro, TP.HCM đã đưa ra 4 phương án kết nối khác nhau, tận dụng các tuyến metro số 2, số 4, số 6 và các đoạn kéo dài sang địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Cụ thể, phương án 1, được đánh giá có tính khả thi cao nhất, cho phép hành khách từ sân bay Tân Sơn Nhất đi tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) đến ga Thủ Thiêm, sau đó tiếp tục di chuyển bằng tuyến đường sắt đô thị Thủ Thiêm – Long Thành để đến sân bay Long Thành.

Phương án này tận dụng trục metro xương sống của TP.HCM, giảm số lần chuyển tuyến và thuận lợi trong tổ chức khai thác. Ba phương án còn lại sử dụng các tổ hợp kết nối khác nhau giữa metro số 2, số 4, số 6 và tuyến kéo dài của metro số 1 sang Đồng Nai.

Tuy nhiên, theo đánh giá của UBND TP.HCM, các phương án này đòi hỏi mức độ đầu tư lớn hơn, kỹ thuật phức tạp hơn và phụ thuộc nhiều vào tiến độ các tuyến metro đang trong giai đoạn nghiên cứu.

Trên cơ sở phân tích, UBND TP.HCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương lựa chọn phương án 1, đồng thời ưu tiên đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến metro số 2 và tuyến đường sắt đô thị Thủ Thiêm – Long Thành.

Song song đó, thành phố đề xuất tiếp tục đầu tư tuyến metro số 6 nhằm tăng cường khả năng kết nối giữa hai sân bay trong dài hạn.

Bộ Xây dựng cho biết, các phương án kết nối do TP.HCM đề xuất cơ bản phù hợp với Quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia, Quy hoạch TPHCM thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050, cũng như Quy hoạch tỉnh Đồng Nai đã được phê duyệt.

Đặc biệt, Quyết định số 2404/QĐ-TTg ngày 29/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới đường sắt đã tạo hành lang pháp lý quan trọng khi chính thức chuyển tuyến Thủ Thiêm – Long Thành từ đường sắt quốc gia sang đường sắt đô thị.

Theo Bộ Xây dựng, việc chuyển đổi này giúp TP.HCM và Đồng Nai chủ động hơn trong việc cập nhật quy hoạch, lựa chọn mô hình đầu tư và tổ chức triển khai dự án phù hợp với đặc thù phát triển đô thị – hàng không của vùng Đông Nam Bộ.

Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng cơ bản thống nhất với phương án 1 do TPHCM đề xuất, đánh giá đây là phương án có ưu thế về tiến độ, tính khả thi và khả năng kết nối đồng bộ.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cũng lưu ý việc đầu tư các tuyến đường sắt đô thị cần bảo đảm thống nhất tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ hiện đại, có tính mở và khả năng nâng cấp trong tương lai.

Việc tổ chức khai thác giữa các tuyến phải bảo đảm vận hành liên thông, an toàn trên toàn mạng lưới, tránh tình trạng đầu tư manh mún, mỗi tuyến một tiêu chuẩn.

Khánh Nguyên