Những chuyến bay kỹ thuật đầu tiên trên thế giới diễn ra thế nào
Các sân bay lớn trên thế giới đều khởi đầu bằng những chuyến bay kỹ thuật thử nghiệm, đặt nền móng cho an toàn và khai thác hàng không lâu dài.
Trong lịch sử hình thành và phát triển của ngành hàng không dân dụng và quân sự, trước khi một sân bay chính thức đi vào khai thác thương mại, gần như luôn xuất hiện những chuyến bay kỹ thuật đầu tiên.
Đây là các chuyến bay mang tính thử nghiệm, được thực hiện nhằm kiểm tra mức độ an toàn của đường băng, hệ thống dẫn đường, khả năng điều hành không lưu cũng như sự phối hợp giữa lực lượng mặt đất và phi công.
Dù không chở khách và ít được công chúng chú ý, các chuyến bay kỹ thuật này lại đóng vai trò nền tảng, đặt viên gạch đầu tiên cho sự vận hành ổn định và lâu dài của các sân bay trên toàn thế giới.
Những dấu mốc đầu tiên của hàng không thế giới
Tại châu Âu, sân bay Paris - Le Bourget của Pháp được xem là một trong những biểu tượng sớm nhất của hàng không hiện đại. Khai trương năm 1919, ngay sau Thế chiến I, Le Bourget ghi dấu những chuyến bay kỹ thuật đầu tiên bằng các máy bay cánh quạt quân sự của Pháp.
Các chuyến bay thử chủ yếu nhằm đánh giá chất lượng đường băng cỏ, khả năng dẫn đường còn sơ khai và sự phối hợp giữa phi công với lực lượng mặt đất. Dù không có tài liệu công khai ghi nhận số hiệu chuyến bay hay loại máy bay cụ thể, thành công của giai đoạn thử nghiệm đã giúp Le Bourget nhanh chóng trở thành sân bay quốc tế sôi động bậc nhất châu Âu trong những năm đầu của hàng không dân dụng.
Tại Anh, sân bay Croydon, từng là trung tâm hàng không quốc gia cũng khởi đầu bằng các chuyến bay kỹ thuật vào cuối thập niên 1910. Phát triển từ những trạm bay quân sự sau chiến tranh, Croydon sử dụng các máy bay được cải tiến từ mục đích quân sự sang dân dụng để thực hiện các chuyến bay thử.
Nội dung thử nghiệm tập trung vào độ ổn định của đường băng, quy trình tiếp nhiên liệu và công tác đón, trả hành khách. Đến năm 1920, Croydon trở thành điểm xuất phát của nhiều tuyến bay thương mại đầu tiên của Anh, trong đó có tuyến định kỳ sang Le Bourget, dù chi tiết về các chuyến bay kỹ thuật ban đầu không được lưu trữ đầy đủ.
Ở Hà Lan, sân bay Schiphol khởi đầu là một căn cứ không quân từ năm 1916. Ngay trong giai đoạn đầu, các chuyến bay kỹ thuật bằng máy bay quân sự đã được thực hiện nhằm đánh giá khả năng cất và hạ cánh trong điều kiện địa hình thấp, ẩm và thường xuyên chịu ảnh hưởng của thời tiết xấu.
Những kết quả thu được từ các chuyến bay thử này giúp Schiphol từng bước hoàn thiện hạ tầng, trước khi mở cửa cho hoạt động dân dụng vào đầu thập niên 1920 và dần vươn lên thành một trong những trung tâm trung chuyển hàng không quan trọng nhất thế giới.
Bên kia Đại Tây Dương, sân bay Idlewild của Mỹ nay là John F. Kennedy International Airport, ghi nhận các chuyến bay kỹ thuật đầu tiên trong giai đoạn hoàn thiện hạ tầng vào năm 1947. Các chuyến bay thử tập trung kiểm tra hệ thống đường băng dài, đèn hiệu, tháp kiểm soát không lưu và khả năng tiếp nhận máy bay cỡ lớn.
Ngày 1/7/1948, sân bay chính thức mở cửa với sự hiện diện của Tổng thống Harry S. Truman. Tuy nhiên, chuyến bay đầu tiên được ghi nhận mang tính lễ khai trương nhiều hơn là một chuyến bay kỹ thuật thuần túy với số hiệu và loại máy bay được công bố rộng rãi.
Tại châu Á, sân bay Haneda của Nhật Bản thực hiện các chuyến bay kỹ thuật đầu tiên sau khi được cải tạo từ căn cứ quân sự trong và sau Thế chiến II. Các chuyến bay thử tập trung đánh giá an toàn bay trong điều kiện khí hậu phức tạp, đặc biệt là tác động của gió biển và sương mù.
Đến năm 1955, nhà ga hành khách đầu tiên chính thức đi vào hoạt động, đánh dấu giai đoạn Haneda bước vào khai thác dân dụng quy mô lớn. Tuy vậy, các tài liệu công khai hiện nay không ghi rõ số hiệu hay loại máy bay của các chuyến bay kỹ thuật ban đầu.
Ở Trung Đông, sân bay quốc tế Dubai ghi dấu các chuyến bay thử nghiệm đầu tiên vào năm 1960, khi đường băng được xây dựng trên nền cát nén. Các chuyến bay kỹ thuật bằng máy bay cánh quạt được sử dụng để kiểm tra độ bền của đường băng và hệ thống dẫn đường trong điều kiện nhiệt độ cao khắc nghiệt.
Dù không có dữ liệu công khai về số hiệu chuyến bay thử, những thử nghiệm ban đầu này đã mở đường cho sự phát triển nhanh chóng của Dubai, trước khi nơi đây thực sự bùng nổ hàng không từ giữa thập niên 1980.
Gần đây hơn, sân bay quốc tế Incheon của Hàn Quốc được xem là hình mẫu của sân bay thế hệ mới. Trước khi chính thức khai thác vào năm 2001, Incheon đã tiến hành hàng loạt chuyến bay kỹ thuật với máy bay thân rộng nhằm kiểm tra khả năng vận hành đồng bộ giữa đường băng, nhà ga, hệ thống kiểm soát không lưu và logistics.
Chương trình bay thử bài bản này được đánh giá là một trong những bước chuẩn bị kỹ lưỡng nhất trong lịch sử xây dựng sân bay hiện đại, dù các chi tiết về số hiệu chuyến bay thử nghiệm không được công khai rộng rãi.