Nguy cơ sức khỏe từ hạt siêu mịn trên các chuyến bay

Nhóm nhà khoa học Pháp, trong đó có các chuyên gia từ Đại học Université Paris Cité, đã mang theo thiết bị đo chuyên dụng trên các chuyến bay từ sân bay Paris Charles de Gaulle đến nhiều điểm đến tại châu Âu. Bộ thiết bị được đặt trên ghế trống ở các hàng đầu hoặc trong khu vực bếp của máy bay để ghi nhận chất lượng không khí trong khoang.

Hạt siêu mịn là những hạt ô nhiễm có kích thước cực nhỏ, không thể quan sát bằng mắt thường và thường không được phát hiện bởi các hệ thống quan trắc không khí truyền thống. Vì vậy, loại hạt này hiện chưa được đưa vào các quy định kiểm soát ô nhiễm không khí ở nhiều quốc gia.

Năm 2021, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Hội đồng Y tế Hà Lan cảnh báo ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy hạt siêu mịn gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe. Phân tích 75 nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa loại hạt này với viêm phổi, tăng huyết áp, bệnh tim mạch và nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Tuy nhiên, do khác biệt về phương pháp nghiên cứu, WHO chưa thể đưa ra ngưỡng an toàn chính thức. Sau đó, một nghiên cứu trên gần 11 triệu người tại Hà Lan tiếp tục chỉ ra rằng việc phơi nhiễm hạt siêu mịn trong thời gian dài làm tăng nguy cơ tử vong sớm, trong đó có ung thư phổi.

Theo nghiên cứu mới, chất lượng không khí trong khoang máy bay khá tốt khi máy bay bay ở độ cao hành trình, nơi không khí tương đối sạch. Ngược lại, mức ô nhiễm tăng mạnh khi hành khách lên máy bay và trong giai đoạn máy bay di chuyển trên đường băng. Trung bình, nồng độ hạt siêu mịn tại thời điểm này cao hơn gấp đôi ngưỡng mà WHO xếp vào nhóm “cao”.

Lượng không khí ô nhiễm này dần được thanh lọc sau khi máy bay cất cánh, nhưng lại tăng trở lại khi chuẩn bị hạ cánh. Nguyên nhân có thể do máy bay bay qua các khu vực có mật độ hạt ô nhiễm cao gần đường bay hoặc ở phía cuối hướng gió của sân bay. Hiện tượng tương tự cũng được ghi nhận tại các sân bay điểm đến.

Các hạt carbon đen, hay còn gọi là muội than, cũng cho thấy hiện tượng tương tự, với nồng độ cao nhất xuất hiện khi máy bay hoạt động trong khu vực sân bay.

Các nhà nghiên cứu cảnh báo đây là vấn đề đáng lo ngại trong bối cảnh lượng hành khách hàng không toàn cầu dự kiến vượt 5 tỷ người lần đầu tiên trong năm nay. So với giao thông đường bộ và công nghiệp, hoạt động hàng không vẫn phát thải nhiều chất ô nhiễm nhưng lại chịu ít biện pháp kiểm soát hơn.

Một báo cáo khác cho biết hiện vẫn thiếu các nghiên cứu về tác động sức khỏe đối với hơn 2 triệu nhân viên dân sự và quân sự đang làm việc tại các sân bay trên toàn thế giới, những người thường xuyên tiếp xúc với không khí ô nhiễm.

Không chỉ ảnh hưởng đến hành khách và nhân viên sân bay, hạt siêu mịn còn lan rộng ra các khu dân cư xung quanh. Tại Paris, nồng độ hạt siêu mịn đo được ở khu vực cách sân bay Charles de Gaulle khoảng 1 km tương đương với mức ô nhiễm gần các tuyến đường vành đai đông đúc của thành phố.

Ở London, nồng độ hạt siêu mịn cách sân bay Gatwick khoảng 500 m thậm chí còn cao hơn mức ghi nhận bên cạnh những con đường đông xe nhất khu trung tâm.

Các hạt siêu mịn từ sân bay Charles de Gaulle có thể được phát hiện ở khoảng cách hơn 5 km. Tại London, ô nhiễm từ sân bay Heathrow lan rộng khắp khu vực phía tây và trung tâm thành phố, khiến hàng triệu người dân hít phải không khí bị ảnh hưởng.

Hoa Vũ