Những điểm mới trong Luật Hàng không có hiệu lực từ 2026
Luật Hàng không sửa đổi bổ sung nhiều quy định về vận tải, quản lý bay, hạ tầng, an toàn và môi trường, hiệu lực từ 1/7/2026.
Quốc hội đã thông qua Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), với nhiều thay đổi lớn về quản lý bay, vận tải, hạ tầng, an toàn, an ninh và tiêu chuẩn môi trường. Luật gồm 11 chương, 107 điều, sẽ có hiệu lực từ 1/7/2026.
Theo báo cáo giải trình của Chính phủ, các nội dung được chỉnh lý nhằm bảo đảm thống nhất với Hiến pháp, phù hợp điều ước quốc tế và xu hướng phát triển của ngành hàng không.
Vận tải hàng không và quản lý bay linh hoạt hơn
Luật mới lần đầu quy định rõ khai thác vùng trời tầm thấp, tạo cơ sở pháp lý cho các mô hình vận tải mới như taxi bay và thiết bị bay tự động. Chính phủ được giao ban hành quy định chi tiết để phù hợp tốc độ phát triển công nghệ.
Hoạt động tổ chức, khai thác vùng trời được hoàn thiện nhằm tối ưu hóa điều hành bay, nâng cao an toàn và bảo đảm yêu cầu quốc phòng, an ninh.
Quy định về quản lý, xuất khẩu tàu bay cũng được sửa đổi theo hướng tiệm cận thông lệ quốc tế, giúp các hãng hàng không dễ tiếp cận nguồn tín dụng thuê mua tàu bay.
Nhân viên hàng không bắt buộc ký hợp đồng lao động bằng văn bản, phù hợp Bộ luật Lao động. Nhà chức trách được tăng quyền trong quản lý đội tàu bay theo năng lực hạ tầng và nhu cầu thị trường.
Nới lỏng thủ tục đầu tư, phát triển hạ tầng
Luật cho phép nhà đầu tư xây dựng, nâng cấp các công trình lưỡng dụng tại cảng hàng không trên đất quốc phòng an ninh mà không phải chuyển quyền sử dụng đất.
Khi mở rộng công trình trên diện tích đất đã được cho thuê, doanh nghiệp không cần chấp thuận chủ trương đầu tư, giúp rút ngắn quy trình. Quy hoạch và phát triển cảng hàng không được sửa đổi để bảo đảm đồng bộ với Luật Quy hoạch, nâng hiệu quả kết nối hạ tầng.
Công trình trong và ngoài cảng phục vụ hoạt động bay được miễn giấy phép xây dựng, giảm thủ tục hành chính. Luật cũng bổ sung quy định về quản lý tài sản kết cấu hạ tầng nhằm phát huy tính lưỡng dụng, nâng hiệu suất khai thác.
Tăng cường an toàn, an ninh hàng không
Bộ Công an được xác định là cơ quan quản lý nhà nước về an ninh hàng không. Nhà chức trách hàng không và an ninh hàng không được phân định rõ nhiệm vụ, phù hợp yêu cầu của Công ước Chicago.
Luật bổ sung chương mới về Hệ thống quản lý an toàn (SMS), quy định cơ chế thu thập và xử lý dữ liệu an toàn. Cơ quan điều tra sự cố, tai nạn tàu bay độc lập sẽ được thành lập, tách biệt với Nhà chức trách để tăng tính khách quan.
Thành viên tổ bay và kiểm soát viên không lưu phải được đánh giá sức khỏe tại cơ sở đủ điều kiện và cấp chứng nhận theo chuẩn ICAO. Giám sát viên an toàn được tham gia đào tạo tại doanh nghiệp và hưởng thù lao theo thỏa thuận.
Siết chặt trách nhiệm hãng bay, bảo vệ quyền lợi hành khách
Luật mới quy định cụ thể trách nhiệm của người vận chuyển trong mọi khâu phục vụ hành khách. Hãng bay phải cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin về chuyến bay, đặc biệt khi có thay đổi lịch khai thác.
Trường hợp hành khách đã được xác nhận chỗ nhưng chuyến bay chậm, hủy hoặc bị từ chối vận chuyển không do lỗi của hành khách, người vận chuyển phải thông báo ngay, xin lỗi và bảo đảm ăn, nghỉ, đi lại, đồng thời chi trả các chi phí phát sinh phù hợp với thời gian chờ tại cảng hàng không.
Nếu việc chậm, hủy hoặc từ chối vận chuyển xuất phát từ lỗi của hãng, người vận chuyển phải bồi thường ứng trước, không hoàn lại cho hành khách bằng tiền hoặc chứng từ có giá trị tương đương.
Các khoản bồi thường theo trách nhiệm dân sự (nếu có) sẽ được trừ vào khoản bồi thường đã ứng trước, bảo đảm quyền lợi hành khách được thực thi đầy đủ.
Bổ sung tiêu chuẩn môi trường, công nghệ và nhiên liệu mới
Luật cho phép ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và công nghệ mới trong hoạt động hàng không. Chính phủ có thể triển khai cơ chế thí điểm với phương tiện, vật liệu và loại hình vận tải mới nhằm tiệm cận xu hướng hiện đại.
Nội dung bảo vệ môi trường và sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) được nhấn mạnh, trong bối cảnh ngành hàng không là lĩnh vực khó giảm phát thải và Việt Nam đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Cơ sở dữ liệu ngành hàng không cũng được xây dựng nhằm tăng hiệu quả quản lý và khai thác hạ tầng số.