Đổi vé miễn phí đi Nhật, dòng khách Trung Quốc rẽ sang Hàn Quốc
Trung Quốc kéo dài chính sách đổi vé tới Nhật Bản, nhu cầu bay suy yếu và tạo cơ hội cho các hãng hàng không Hàn Quốc hút khách.
Trong bối cảnh quan hệ Trung - Nhật liên tục phát sinh căng thẳng mới, thị trường vé máy bay tại Đông Bắc Á đang trải qua những biến động đáng chú ý.
Hàng loạt hãng hàng không Trung Quốc đồng loạt kéo dài chính sách hoàn tiền và đổi vé miễn phí đối với các chuyến bay liên quan đến Nhật Bản, trong khi dòng khách du lịch Trung Quốc có dấu hiệu chuyển hướng mạnh sang Hàn Quốc và các điểm đến thay thế khác trong khu vực.
Theo thống kê do trang The Paper công bố chiều 5/12, nhiều hãng hàng không lớn của Trung Quốc như Air China, China Eastern Airlines, China Southern Airlines, Hainan Airlines, Spring Airlines, Shandong Airlines và Xiamen Airlines đã ban hành các phương án xử lý vé đặc biệt.
Cụ thể, các vé bay cho chuyến khởi hành từ, đến hoặc quá cảnh tại Nhật Bản trước ngày 28/3/2026 (bao gồm cả ngày này) đều được phép hoàn tiền hoặc đổi vé miễn phí, không thu thêm phí.
Động thái kéo dài chính sách linh hoạt diễn ra trong bối cảnh số lượng chuyến bay giữa Trung Quốc và Nhật Bản bị hủy tăng mạnh.
Dữ liệu từ CCTV News và các nền tảng đặt vé trực tuyến cho thấy riêng trong tháng 12, hơn 40% số chuyến bay dự kiến trên trục Trung - Nhật đã bị hủy, tương ứng với hơn 1.900 chuyến.
Sự sụt giảm lượng hành khách xuất hiện chỉ vài ngày sau khi Bắc Kinh ban hành khuyến cáo du lịch hôm 14/11, phản ánh mức độ nhạy cảm của thị trường hàng không trước yếu tố chính trị và tâm lý xã hội.
Giá vé “đứng hình”, doanh thu chịu sức ép
Trái với phản xạ quen thuộc của thị trường khi cầu suy giảm, giá vé trên các tuyến Trung Quốc - Nhật Bản không lao dốc mạnh. Thay vì giảm sâu để kích cầu, các hãng lựa chọn mở rộng chính sách hoàn - đổi miễn phí như một biện pháp phòng thủ.
Giới phân tích cho rằng đây là cách tiếp cận thận trọng trong bối cảnh tâm lý e ngại chi phối quyết định đi lại. Việc hạ giá vé mạnh khó có thể kích thích nhu cầu thực, trong khi lại làm suy giảm nhanh doanh thu trên mỗi ghế.
Người tiêu dùng lúc này không chỉ cân nhắc chi phí, mà còn đặt nặng cảm nhận an toàn, hình ảnh điểm đến và bầu không khí truyền thông.
Hệ quả là thị trường rơi vào trạng thái “lửng”, giá vé danh nghĩa tương đối ổn định, nhưng khả năng chuyển hóa thành doanh thu thực lại suy yếu. Với các hãng hàng không Trung Quốc vốn có chi phí cố định cao và mạng bay quốc tế rộng, đây là áp lực rõ rệt lên dòng tiền và hiệu quả khai thác đội tàu.
Trong bối cảnh căng thẳng kéo dài, hệ số sử dụng ghế trở thành điểm nghẽn lớn nhất trên các tuyến Trung - Nhật. Đặc thù của thị trường này là lưu lượng khách đi ngắn ngày, tần suất cao, nhóm hành khách phản ứng rất nhanh trước các tín hiệu rủi ro chính trị và dư luận.
Khi lượng hủy vé tăng, các chuyến bay vẫn được duy trì phải đối mặt với tình trạng ghế trống cao. Tuy nhiên, việc cắt giảm khai thác không hề đơn giản do các ràng buộc về slot, quyền khai thác song phương và chiến lược giữ hiện diện tại thị trường Nhật Bản.
Điều này tạo ra nghịch lý như cắt chuyến quá nhiều sẽ làm suy yếu vị thế dài hạn, nhưng tiếp tục khai thác lại khiến chi phí trên mỗi ghế gia tăng.
Áp lực đặc biệt lớn đối với các hãng giá rẻ. Mô hình LCC phụ thuộc gần như tuyệt đối vào load factor cao và vòng quay tàu bay nhanh. Khi nhu cầu sụt giảm vì yếu tố ngoài kinh tế, lợi thế chi phí thấp không còn đủ để trung hòa rủi ro khai thác.
Hàn Quốc nổi lên như điểm đến thay thế
Trong khi tuyến Trung Quốc - Nhật Bản gần như rơi vào trạng thái “đóng băng” tạm thời, Hàn Quốc nhanh chóng trở thành bên hưởng lợi rõ rệt từ sự dịch chuyển của dòng khách.
Dữ liệu từ các nền tảng du lịch Trung Quốc cho thấy lượng tìm kiếm và đặt vé sang Hàn Quốc tăng mạnh ngay sau ngày 15/11, vượt trội so với nhiều thị trường khác như Singapore, Thái Lan hay Việt Nam.
Các hãng hàng không Trung Quốc đang từng bước giảm mức độ phụ thuộc vào thị trường Nhật Bản, chuyển công suất sang các khu vực được xem là ít nhạy cảm hơn về mặt chính trị như Đông Nam Á, Trung Á hoặc các tuyến nội địa trục dài.
Tuy nhiên, các thị trường này cũng đang phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt và nguy cơ dư cung, khiến hiệu quả dịch chuyển không dễ đạt như kỳ vọng.
Đón đầu xu hướng này, các hãng hàng không Hàn Quốc nhanh chóng điều chỉnh chiến lược vé và mạng bay. Korean Air và Asiana Airlines liên tục tăng tần suất các đường bay kết nối Trung Quốc từ đầu tháng 11, trong khi các hãng giá rẻ như Jeju Air và T’way Air mở thêm các tuyến mới đến Quế Lâm và Vũ Hán.
Việc mở rộng công suất giúp Hàn Quốc củng cố vai trò điểm đến thay thế, đồng thời giữ sức hút du lịch trong giai đoạn cuối năm.
Ở chiều ngược lại, các hãng hàng không Nhật Bản đối mặt rủi ro mất thị phần kéo dài tại thị trường Trung Quốc, một trong những nguồn khách quốc tế quan trọng trước đây.
Nếu căng thẳng tiếp diễn, việc khôi phục nhu cầu và lòng tin của hành khách Trung Quốc có thể mất nhiều năm, ngay cả khi các rào cản chính thức được tháo gỡ.
Những diễn biến hiện nay cho thấy hàng không ngày càng rời xa mô hình thuần túy thị trường. Yếu tố chính trị, truyền thông và tâm lý xã hội đang trở thành biến số trực tiếp tác động đến giá vé, công suất và cấu trúc mạng bay.
Trong bối cảnh căng thẳng Trung - Nhật mang tính chu kỳ nhưng khó dự báo thời điểm hạ nhiệt, khả năng xoay trục linh hoạt về đội tàu, chính sách vé và phân bổ thị trường sẽ là thước đo sức bền của các hãng.
Với các hãng hàng không Trung Quốc, việc kéo dài hoàn, đổi vé không chỉ là giải pháp tình thế, mà còn là phép thử lớn đối với năng lực thích ứng trước rủi ro phi thị trường.
Còn với toàn khu vực, đây là lời nhắc rõ ràng rằng đa dạng hóa thị trường và giảm phụ thuộc vào các trục song phương nhạy cảm đang trở thành chiến lược sống còn của hàng không châu Á.