7 tuyến giao thông kết nối với sân bay Long Thành
7 tuyến giao thông đang được nghiên cứu đầu tư và triển khai nhằm bảo đảm khả năng kết nối, tối ưu hiệu quả khai thác sân bay Long Thành.
Sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai) quy hoạch trên diện tích rộng 5.000 ha với tổng mức đầu tư khoảng 336.630 tỷ đồng. Giai đoạn 1 dự kiến hoàn thành vào năm 2026, phục vụ 25 triệu hành khách mỗi năm và giảm tải áp lực cho Tân Sơn Nhất.
Khi đi vào hoạt động, Long Thành được kỳ vọng trở thành cảng hàng không cửa ngõ lớn nhất cả nước và trung tâm trung chuyển của khu vực. Để hiện thực hóa vai trò này, bên cạnh quy mô nhà ga, đường băng và hạ tầng trong sân bay, hệ thống giao thông kết nối giữa TP.HCM và Long Thành được xem là yếu tố then chốt.
7 tuyến đường bộ và đường sắt đang được quy hoạch và đầu tư nhằm bảo đảm khả năng tiếp cận, phân luồng và liên kết vùng cho sân bay khi đưa vào khai thác.
Trục cao tốc 'xương sống'
Trong 7 tuyến, nhóm được đánh giá quan trọng nhất là các tuyến cao tốc và đường vành đai, nơi chịu trách nhiệm tải phần lớn lưu lượng từ TP.HCM đi Long Thành và ngược lại. Cụ thể, tuyến thứ nhất gồm cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và các đường Vành đai 2, Vành đai 3.
Hiện nay, cao tốc TP.HCM - Long Thành gần như là con đường duy nhất để người dân TP.HCM tiếp cận Long Thành. Không khó để bắt gặp hình ảnh hàng nghìn xe nối đuôi nhau tại nút giao An Phú vào giờ cao điểm hay mỗi đợt lễ tết. Vì vậy, dự án nâng cấp tuyến này được xếp nhóm A triển khai theo hình thức công trình khẩn cấp, nhằm nâng quy mô tuyến cao tốc từ 4 làn lên 8 - 10 làn xe, đồng thời xây dựng thêm cầu Long Thành mới để chia lửa cho cây cầu hiện hữu đã quá tải.
Chủ đầu tư là Tổng công ty Đầu tư và Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC, thuộc Bộ Xây dựng). Dự án có tổng mức đầu tư hơn 16.300 tỷ đồng, gồm 6.500 tỷ đồng vốn ngân sách và hơn 9.800 tỷ đồng vốn VEC huy động. Theo kế hoạch, cao tốc cơ bản hoàn thành cuối năm 2026; riêng cầu Long Thành mới dự kiến hợp long tháng 12/2026 và hoàn thiện toàn bộ trong quý I/2027.
Trong khi đó, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu có tổng chiều dài hơn 53 km với mức đầu tư 17.800 tỷ đồng, đi qua địa bàn tỉnh Đồng Nai và TP.HCM. Trong đó, đoạn qua Đồng Nai dài hơn 34 km, được tách thành 2 dự án thành phần do Ban Quản lý dự án 85 (Bộ Xây dựng) và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đồng Nai làm chủ đầu tư.
Riêng dự án thành phần 3, đoạn cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu dài 19,5 km qua địa bàn TP.HCM (trước đây thuộc địa bàn tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu cũ), đã được thông xe kỹ thuật từ tháng 4 và dự kiến đưa vào khai thác trong tháng 12/2025.
Tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu và TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây hoàn thành, hai cao tốc sẽ tạo nên một trục kết nối hoàn chỉnh giữa TP.HCM - Long Thành - Bà Rịa Vũng Tàu, kết nối sân bay với cảng Cái Mép - Thị Vải. Đây là nền tảng quan trọng để Long Thành phát triển thành đầu mối logistics hàng không - cảng biển, thay vì chỉ là một sân bay đơn thuần.
Tuy nhiên, điểm hạn chế lớn nhất của nhóm tuyến này là tiến độ thi công. Dù được ưu tiên, nhiều hạng mục vẫn chậm so với yêu cầu, trong khi sân bay Long Thành chỉ còn chưa đầy một năm nữa sẽ đón những chuyến bay thương mại đầu tiên.
Đường 25C và cầu Cát Lái
Tuyến kết nối thứ hai thông qua đường 25C, cầu Cát Lái và Vành đai 3, được giới quy hoạch xem là “cửa phía Đông” của sân bay. Nếu hình thành đúng kế hoạch, người dân từ Thủ Đức, Thủ Thiêm, Cát Lái có thể đi thẳng ra sân bay mà không phải chen chúc lên cao tốc TP.HCM - Long Thành.
Cầu Cát Lái là điểm nhấn quan trọng nhất của tuyến này. Công trình được đề xuất dài 11,6 km (cầu chính dài 3 km), quy mô 8 làn xe, tốc độ thiết kế 80 km/h, tổng vốn trên 20.000 tỷ đồng, dự kiến khởi công cuối năm 2025 và hoàn thành năm 2028.
Trong khi đó, đường 25C dài khoảng 2,15 km từ quốc lộ 51 đến Hương lộ 19 qua huyện Long Thành và Nhơn Trạch kết nối sân bay Long Thành. Dự án đầu tư xây dựng mới 1 cầu bê tông cốt thép (cầu Bà Ký) trên đường chính, chiều dài cầu 24,54m, bề rộng cầu là 37m. Tổng vốn đầu tư dự án 647 tỷ đồng, từ nguồn ngân sách của tỉnh.
Khi hoàn thành, các dự án trên sẽ rút ngắn đường đến sân bay Long Thành từ trung tâm TP.HCM và các tỉnh lân cận.
Phà Cát Lái
Cho tới khi cầu Cát Lái hoàn thành, tuyến thứ ba theo quy hoạch vẫn phải dựa vào phà Cát Lái, kết hợp với Vành đai 2 và các trục hướng tâm của TP.HCM. Đây được xem như giải pháp tạm thời, giúp chia bớt lưu lượng cho cao tốc TP.HCM - Long Thành trong giai đoạn đầu.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy phà Cát Lái vốn đã quá tải vào giờ cao điểm, khó đáp ứng yêu cầu vận chuyển hành khách hàng không, vốn đòi hỏi kết nối ổn định và tính đúng giờ cao.
Quốc lộ 51 - đường tỉnh 25B - vành đai 3
Tuyến thứ tư kết nối sân bay thông qua đường tỉnh 25B đang được đầu tư mở rộng, kết hợp với QL51 và Vành đai 3. Dự án nâng cấp đường tỉnh 25B (kéo dài từ trung tâm huyện Nhơn Trạch ra quốc lộ 51) có chiều dài hơn 9,2 km với 4 làn xe chính và làn đường song hành, đi qua khu vực các huyện Long Thành, Nhơn Trạch.
Dự án có tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng, dự kiến đưa vào khai thác trong năm 2026.
Khi hoàn thành, tuyến này sẽ giúp giảm tải đáng kể cho quốc lộ 51, đồng thời phân luồng giao thông từ TP.HCM, Nhơn Trạch và Đồng Nai đi vào sân bay Long Thành. Tuyến đường cũng thúc đẩy sự phát triển của các khu đô thị vệ tinh và khu công nghiệp phía Nam Đồng Nai, vốn đang thu hút nhiều nhà đầu tư.
Hạn chế lớn nhất của tuyến này nằm ở chỗ quốc lộ 51 thường xuyên kẹt xe, đặc biệt đoạn gần nút vào cao tốc và sân bay. Nếu quốc lộ 51 tiếp tục quá tải, dù 25B có mở rộng, tốc độ kết nối tới Long Thành vẫn bị ảnh hưởng.
Quốc lộ 51 có chiều dài khoảng 64 km, đi qua địa bàn tỉnh Đồng Nai và TP.HCM. Tuyến quốc lộ này giữ vai trò huyết mạch, chạy qua nhiều khu công nghiệp và cảng biển nên mật độ phương tiện lớn.
Cao tốc Bến Lức - Long Thành
Tuyến thứ năm, cao tốc Bến Lức - Long Thành, mang ý nghĩa đặc biệt với cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Khi hoàn thành, người dân từ Long An, Tiền Giang, Bến Tre… có thể đi thẳng tới sân bay Long Thành mà không phải đi qua trung tâm TP.HCM.
Dự án dài gần 58 km, quy mô 4 làn xe, 2 làn dừng khẩn cấp và vận tốc thiết kế 100 km/h, với tổng mức đầu tư khoảng 31.320 tỷ đồng. Dự án từng gặp nhiều khó khăn về tiến độ, nhưng đang được thúc đẩy mạnh.
Đến nay toàn dự án đã đạt trên 90% khối lượng. Gần 30 km đã đã đưa vào khai thác, gồm đoạn phía Tây nối cao tốc TP.HCM - Trung Lương đến nút giao Nguyễn Văn Tạo; đoạn phía Đông từ nút giao Phước An đến Quốc lộ 51. Phần còn lại sẽ đưa vào khai thác vào quý 3/2026.
Tuyến cao tốc này sẽ kết nối trực tiếp với cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu tại nút giao quốc lộ 51, hiện đang được xây dựng cầu vượt để kết nối trực tiếp. Việc kết nối này, cùng với vành đai 3 TP.HCM, sẽ tạo thành một mạng lưới giao thông liên vùng Đông Nam Bộ, giúp kết nối từ miền Tây sang miền Đông và đến sân bay Long Thành một cách thuận lợi.
Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam
Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, kế hoạch khởi công vào tháng 12/2026 và hoàn thành vào năm 2035. Tuyến đường sắt tốc độ cao bắt đầu tại thành phố Hà Nội (ga Ngọc Hồi) và kết thúc tại TP.HCM (ga Thủ Thiêm), đi qua địa phận 20 tỉnh, thành phố với chiều dài tuyến khoảng 1.541 km.
Về quy mô đầu tư, dự án sẽ xây dựng mới tuyến đường sắt đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục, vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, có thể vận tải hàng hóa khi cần thiết.
Dự án được đề xuất theo hình thức đầu tư công, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 1,7 triệu tỷ đồng (khoảng 67,34 tỷ USD).
Khi đi vào hoạt động, hành khách có thể từ Nha Trang, Đà Nẵng, thậm chí Hà Nội di chuyển TP.HCM, sau đó nối tiếp đến Long Thành qua các hạ tầng giao thông trọng điểm.
Tuy nhiên, tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam là dự án quy mô lớn thời gian xây dựng kéo dài nhiều năm. Vì vậy, đây là giải pháp cho trung và dài hạn chứ không thể kỳ vọng hoàn thành đồng thời với giai đoạn 1 của sân bay.
Đường sắt đô thị Thủ Thiêm - Long Thành
Tuyến thứ bảy, đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - Long Thành, được xem là chìa khóa duy nhất giúp TP.HCM giảm phụ thuộc vào đường bộ khi sân bay đi vào hoạt động.
Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có chiều dài khoảng 42 km với 20 nhà ga, tổng mức đầu tư khoảng 3,4 tỷ USD, tốc độ thiết kế 120 km/h, dự kiến đưa hành khách từ Thủ Thiêm tới Long Thành chỉ trong khoảng 20 - 25 phút.
Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có hướng chạy dọc theo hành lang cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây và Vành đai 3 (chủ yếu là đất trống). Trên địa phận tỉnh Đồng Nai, tuyến đi vào dải phân cách trên tỉnh lộ 25B, thuận lợi cho việc giải phóng mặt bằng.
Điểm mạnh của tuyến này là đi song song cao tốc TP.HCM - Long Thành, có thể phục vụ hàng chục nghìn hành khách mỗi giờ, giảm áp lực cho các tuyến đường bộ.
Nhìn tổng thể, 7 tuyến kết nối tạo thành mạng lưới đa tầng đa phương thức, từ cao tốc, vành đai đến đường sắt đô thị và đường sắt cao tốc. Đây là nền tảng để Long Thành không chỉ là sân bay thay thế Tân Sơn Nhất, mà trở thành trung tâm giao thông - logistics tầm khu vực.
Tuy nhiên, điểm dễ thấy nhất là sự chênh lệch tiến độ giữa các tuyến. Nhiều dự án đường bộ đang thi công nhưng còn chậm so với mốc 2026, trong khi các tuyến đường sắt vẫn trong giai đoạn nghiên cứu, chưa xác định thời điểm khởi công.