Ukraine tăng cường năng lực trên không với Rafale
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đến Paris để ký thỏa thuận mua máy bay chiến đấu Rafale, mở đường cho kế hoạch dài hạn hiện đại hóa đội bay Ukraine.
Theo các nguồn tin ngoại giao và quân sự, thỏa thuận Rafale dự kiến bao gồm khoảng 20 - 24 chiếc ban đầu lấy từ kho dự trữ của Pháp.
Bên cạnh đó, Kiev và Paris đang xem xét một kế hoạch dài hạn trong 10 năm để Ukraine xây dựng đội bay chiến đấu tổng cộng khoảng 250 máy bay, bao gồm F-16 của Mỹ và Gripen của Thụy Điển.
Chi phí trung bình cho mỗi chiếc Rafale được ước tính khoảng 80 = 100 triệu USD, chưa tính đến chi phí huấn luyện phi công, bảo trì, thiết bị hậu cần và hạ tầng kỹ thuật.
Khi tính tổng thể, gói mua sắm và triển khai có thể lên tới hàng tỷ USD, phản ánh cam kết chiến lược lâu dài của Ukraine trong việc củng cố năng lực không quân.
Khả năng phối hợp Rafale với F-16 và Gripen
Một trong những thách thức lớn của Ukraine là phối hợp Rafale với F-16 và Gripen. Rafale là máy bay đa năng hiện đại, có khả năng thực hiện các nhiệm vụ tấn công mặt đất, phòng không, trinh sát và chiến tranh điện tử.
Việc tích hợp Rafale với F-16 và Gripen sẽ tạo ra một cơ cấu không quân đa lớp, vừa phòng thủ trên không, vừa thực hiện các cuộc không kích chính xác vào các vị trí hậu cần, sở chỉ huy và cụm tên lửa của Nga.
Để đạt hiệu quả này, Ukraine cần xây dựng một hệ thống chỉ huy và kiểm soát tích hợp (C2), đồng bộ dữ liệu radar, liên lạc và chia sẻ mục tiêu giữa các loại máy bay. Quá trình này cũng yêu cầu huấn luyện dài hạn cho phi công và kỹ thuật viên, bởi Rafale sở hữu nhiều tính năng hiện đại hơn Mirage hoặc F-16 trước đây.
Việc bổ sung Rafale sẽ giúp Ukraine nâng cao ưu thế dài hạn trên không. Phi đội Rafale có thể tăng cường khả năng phòng không chủ động, phối hợp với các radar và tổ hợp SAMP/T để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng, sân bay quân sự và các thành phố lớn trước UAV và tên lửa Nga. Đồng thời, Rafale mở rộng khả năng tấn công chính xác, cho phép Ukraine đáp trả có mục tiêu vào các cụm hạ tầng quân sự quan trọng tại Donetsk, Zaporizhzhia hay Crimea.
Sự hiện diện của một phi đội máy bay tiên tiến còn tạo ra lợi thế tâm lý và chiến lược, củng cố vị thế đàm phán quốc tế và tăng cam kết hỗ trợ từ Pháp cùng các đồng minh. Việc đa dạng hóa nguồn cung vũ khí cũng giảm phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất, đồng thời tạo cơ sở hạ tầng kỹ thuật phù hợp cho máy bay hiện đại.
Tuy nhiên, việc triển khai Rafale không phải là nhiệm vụ nhanh chóng. Chương trình đào tạo phi công, lập đội hình chiến đấu và đồng bộ hóa với F-16/Gripen dự kiến kéo dài 12 - 24 tháng hoặc lâu hơn. Ukraine cũng phải đầu tư vào hạ tầng bảo trì, nhà chứa máy bay, thiết bị bảo dưỡng và kho phụ tùng.
Dù vậy, các chuyên gia quân sự nhận định, chiến lược này sẽ thay đổi cục diện không quân Ukraine trong 3 - 5 năm tới, giúp Kiev không chỉ đối phó hiệu quả các cuộc tấn công hiện tại mà còn chuẩn bị cho khả năng tác chiến chủ động và chiến tranh công nghệ cao trong dài hạn.