Nga cân nhắc nối lại thử nghiệm vũ khí hạt nhân

Theo RT, tại cuộc họp nội các, ông Belousov cho rằng “các biện pháp chủ động” là cần thiết để bảo đảm an ninh quốc gia, khi Washington phát đi tín hiệu về việc xem xét khôi phục hoạt động thử nghiệm hạt nhân từng dừng lại trong nhiều thập kỷ. Ông nhấn mạnh bãi thử Novaya Zemlya ở Bắc Cực hoàn toàn có thể được đưa vào hoạt động trong thời gian ngắn nếu có chỉ đạo.

Trước đề xuất này, Tổng thống Vladimir Putin tái khẳng định Nga vẫn tuân thủ Hiệp ước Cấm Thử Nghiệm Hạt Nhân Toàn diện (CTBT), nhưng nhấn mạnh lập trường phụ thuộc vào thái độ của các quốc gia khác. “Nếu Mỹ hoặc các bên liên quan tiến hành thử nghiệm, Nga sẽ buộc phải có hành động đáp trả tương xứng”, ông nói.

Ông Putin yêu cầu Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và các cơ quan chuyên môn nhanh chóng thu thập thông tin, đánh giá toàn diện kế hoạch của Mỹ, trước khi đưa ra khuyến nghị chính sách cụ thể về khả năng chuẩn bị thử nghiệm.

Động thái này diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây chỉ đạo Bộ Chiến tranh bắt đầu chuẩn bị cho các cuộc thử nghiệm hạt nhân. Ông Trump cho rằng Mỹ không thể là “bên duy nhất không thử nghiệm”, đồng thời cáo buộc Nga và Trung Quốc tiến hành các vụ thử bí mật tuy cả Moskva lẫn Bắc Kinh đều bác bỏ.

Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi khẳng định cơ quan giám sát quốc tế không ghi nhận dấu hiệu hai nước tiến hành thử nghiệm hạt nhân.

Phía Nga hiện chưa nhận được giải thích chính thức từ Washington. Tổng tham mưu trưởng Nga Valery Gerasimov cảnh báo rằng nếu không triển khai chuẩn bị từ bây giờ, Nga có thể mất thế chủ động, bởi việc khôi phục năng lực thử nghiệm đòi hỏi thời gian từ vài tháng đến vài năm tùy quy mô.

Tại cuộc họp, ông Belousov cũng nêu lo ngại việc Mỹ triển khai tên lửa siêu vượt âm tầm trung Dark Eagle tại châu Âu và châu Á - Thái Bình Dương, với thời gian bay đến miền Trung Nga chỉ trong vòng vài phút. Bên cạnh đó, Washington đang hiện đại hóa bộ ba răn đe hạt nhân, bao gồm tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Sentinel, tàu ngầm hạt nhân lớp Columbia và máy bay ném bom chiến lược B-21 Raider.

Về mặt lịch sử, Mỹ tiến hành thử nghiệm hạt nhân lần cuối năm 1992, Trung Quốc và Pháp năm 1996, còn Liên Xô năm 1990. Nga, với tư cách quốc gia kế thừa kho vũ khí hạt nhân của Liên Xô, chưa nối lại thử nghiệm kể từ thời điểm đó.

Các chuyên gia nhận định việc cả Nga và Mỹ cân nhắc nối lại thử nghiệm hạt nhân có thể làm suy yếu nghiêm trọng các khuôn khổ kiểm soát vũ khí hiện có, làm gia tăng nguy cơ leo thang chiến lược và tạo môi trường cạnh tranh quân sự khó đoán định hơn.

Phương Thảo