Đòn tập kích bằng Iskander-M, hạ tầng chiến lược Ukraine lung lay
Nga đang tăng cường các đợt tấn công quy mô lớn bằng tên lửa Iskander-M, Kinzhal và UAV nhằm vào hạ tầng hậu cần, năng lượng và cơ sở quân sự của Ukraine.
Trong những ngày đầu tháng 11, Nga đẩy mạnh các đợt tập kích đường không nhằm vào những mục tiêu được đánh giá là then chốt đối với năng lực duy trì chiến sự của Ukraine. Các cuộc tấn công diễn ra trên nhiều hướng, kết hợp sử dụng tên lửa đạn đạo, máy bay không người lái (UAV) và vũ khí siêu vượt âm, tạo sức ép lớn lên hệ thống phòng không cũng như khả năng điều phối hậu cần của Kiev.
Theo phía Ukraine, trong đêm 2 - 3/11, Nga đã phóng ba tên lửa siêu vượt âm Kh-47M2 Kinzhal, bốn tên lửa đạn đạo Iskander-M, năm tên lửa phòng không S-300/S-400 sử dụng cho mục tiêu mặt đất, cùng 138 UAV tấn công. Đại diện Ukraine cho biết, lực lượng phòng không nước này đã đánh chặn hoặc vô hiệu hoá một tên lửa Kinzhal và 115 UAV. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã phá huỷ 64 UAV của Ukraine trong cùng thời điểm.
Iskander-M: Mũi nhọn xuyên thủng tuyến hậu cần
Hệ thống tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander-M giữ vai trò trọng tâm trong chiến dịch tập kích lần này. Đây là tổ hợp tên lửa được thiết kế để tấn công các mục tiêu kiên cố hoặc cơ sở chiến lược nằm sâu trong lãnh thổ đối phương. Mỗi tổ hợp Iskander-M gồm xe phóng tự hành cơ động dạng 8×8, kèm theo xe tiếp đạn và xe chỉ huy, cho phép triển khai trong thời gian ngắn và rút trận nhanh sau khi phóng.
Iskander-M có tầm bắn khoảng 500 km và tốc độ bay tối đa có thể đạt tới Mach 7. Tên lửa sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính kết hợp định vị vệ tinh, đồng thời có khả năng điều chỉnh quỹ đạo trong suốt hành trình bay để tránh đánh chặn.
Sai số mục tiêu (CEP) ước tính vào khoảng vài mét, giúp Iskander-M đảm nhiệm các đòn đánh chính xác vào mục tiêu có độ bảo vệ cao. Đầu đạn của tên lửa có nhiều biến thể, bao gồm đầu đạn nổ mạnh xuyên phá, đầu đạn phân mảnh, nhiệt áp và thậm chí có khả năng mang đầu đạn đặc biệt tùy yêu cầu tác chiến.
Trong đợt công kích vừa qua, Iskander-M được cho là đã nhắm vào Nhà máy sửa chữa đầu máy Dnipropetrovsk - một mắt xích quan trọng trong hệ thống đường sắt quân sự Ukraine. Cơ sở này chịu trách nhiệm sửa chữa và bảo dưỡng các đoàn tàu phục vụ vận chuyển khí tài, đạn dược và phương tiện cơ giới ra tiền tuyến. Việc cơ sở này bị hư hại được đánh giá sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cơ động lực lượng của Ukraine trên chiến trường miền Đông.
Các đòn tập kích không chỉ dừng lại ở các tuyến đường sắt và cơ sở bảo dưỡng chiến lược, mà còn lan rộng ra nhiều khu vực trọng yếu khác trên khắp Ukraine.
Tại Khmelnytskyi và Zhytomyr, tên lửa siêu vượt âm Kinzhal được cho là đã nhắm vào sân bay Starokostiantyniv và căn cứ Ozernoye, nơi bố trí khí tài hàng không chiến thuật. Ở Kharkov, các UAV tấn công trúng trạm biến áp nằm gần tuyến đường sắt phía Bắc, gây gián đoạn hoạt động vận tải và cấp điện khu vực.
Tại Kramatorsk và Pavlohrad, UAV gây nổ kho nhiên liệu và một số cơ sở công nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tích trữ và cung ứng nhiên liệu cho chiến trường. Trong khi đó, tại Poltava và Mykolaiv, trạm nén khí bị đánh phá làm gián đoạn mạng lưới cung cấp năng lượng nội địa. Riêng tại Chernihiv, một sân bay phục vụ lực lượng cứu hộ khẩn cấp đã bị phá hủy kho nhiên liệu và thiết bị kỹ thuật, tác động đến khả năng ứng phó và hỗ trợ dân sự khu vực phía Bắc.
Suy yếu mạng lưới hậu cần
Giới phân tích quân sự nhận định Nga đang theo đuổi chiến thuật “đánh vào khớp nối” – tập trung làm suy giảm năng lực sửa chữa, bảo dưỡng và vận chuyển khí tài của Ukraine thay vì chỉ phá hủy kho đạn hoặc trung tâm chỉ huy. Việc tấn công vào đường sắt, trạm năng lượng và cơ sở kỹ thuật có thể gây tác động lâu dài, đặc biệt khi mùa đông đến gần.
Sự kết hợp giữa UAV, Kinzhal và Iskander-M tạo thành cơ chế tấn công “đa tầng” là UAV phân tán hỏa lực phòng không, Kinzhal đột phá lớp đánh chặn tầm cao, trong khi Iskander-M thực hiện các đòn đánh mang tính quyết định vào mục tiêu kiên cố. Điều này buộc Ukraine phải triển khai phòng không trên nhiều hướng, làm tăng mức tiêu hao khí tài và nhân lực.
Trong thời gian tới, việc duy trì các tuyến hậu cần ổn định được xem là thách thức lớn đối với Ukraine trong bối cảnh cường độ tập kích có thể tiếp tục gia tăng.
Nga đã nhiều lần tấn công thao trường, điểm tập kết quân và sự kiện trao thưởng của quân đội Ukraine, khiến nhiều binh sĩ đối phương thiệt mạng. Sau loạt vụ tập kích gây thiệt hại lớn, Tổng Tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrsky, hồi tháng Bẩy, ra lệnh cấm tập trung số đông binh sĩ và khí tài ở các thao trường, đồng thời triển khai các biện pháp đối phó. Tuy nhiên, nhiều cơ sở huấn luyện Ukraine những tháng qua vẫn chịu thiệt hại vì bị Nga tấn công.