Những dự án hạ tầng hàng không năm 2026

Theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 do Chính phủ trình Quốc hội, lĩnh vực giao thông - hạ tầng được xác định là trọng tâm đầu tư với nhiều dự án quy mô lớn trải đều từ đường sắt, hàng không đến cảng biển.

Trong đó, hàng không nổi lên như một trong những lĩnh vực then chốt, phản ánh tầm nhìn mở rộng năng lực kết nối của quốc gia trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Với chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn 2050, Việt Nam đặt mục tiêu hoàn thiện mạng lưới 33 cảng hàng không, trong đó 14 cảng quốc tế và 19 cảng nội địa.

Riêng năm 2026, nhiều dự án trọng điểm được khởi công hoặc chuyển giai đoạn, tạo bước đột phá về năng lực vận tải hành khách, hàng hóa và năng suất khai thác toàn ngành.

Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai) tiếp tục là tâm điểm trong năm 2026, khi dự án bước vào giai đoạn 2, mở rộng công suất và hoàn thiện đồng bộ các hạng mục kỹ thuật.

Tổng thể dự án được xây dựng trên diện tích hơn 5.000 ha, với tổng mức đầu tư khoảng 336.000 tỷ đồng, chia làm ba giai đoạn. Giai đoạn 1 đang dần hoàn thiện, cho phép khai thác 25 triệu lượt khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.

Khi hoàn tất giai đoạn 2, công suất sẽ tăng gấp đôi lên 50 triệu khách/năm, hướng tới mục tiêu đạt 100 triệu khách và 5 triệu tấn hàng hóa vào giai đoạn 2035 - 2040.

Theo kế hoạch của Chính phủ, sân bay Long Thành sẽ hoàn tất hiệu chuẩn và sẵn sàng khai thác thương mại vào cuối năm 2025, chuyển sang giai đoạn 2 trong năm 2026. Các hạng mục như đường băng số 2, khu logistics hàng không, nhà ga hàng hóa và trung tâm kỹ thuật hàng không đang được ACV và các nhà thầu chuẩn bị triển khai song song.

Sân bay Long Thành không chỉ là dự án mang tính biểu tượng mà còn được kỳ vọng trở thành trung tâm trung chuyển (hub) quốc tế của khu vực.

Khi đi vào hoạt động toàn phần, Long Thành sẽ giúp giảm áp lực cho Tân Sơn Nhất hiện đã quá tải, đồng thời mở ra cơ hội phát triển dịch vụ logistics hàng không, trung tâm bảo dưỡng và khu đô thị - dịch vụ vệ tinh quanh sân bay.

Sân bay quốc tế Gia Bình

Song song với Long Thành ở phía Nam, dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình (Bắc Ninh) được coi là động lực phát triển mới của khu vực phía Bắc.

Đây là dự án sân bay đa dụng (phục vụ cả dân dụng và quốc phòng), được Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh quy hoạch hồi đầu năm 2025. Sân bay có quy mô đạt tiêu chuẩn cấp 4E/4F của ICAO, với tổng mức đầu tư giai đoạn đầu ước tính gần 121.000 tỷ đồng.

Giai đoạn 2021 - 2030, Gia Bình đặt mục tiêu phục vụ 5 triệu hành khách và 250.000 tấn hàng hóa mỗi năm; tầm nhìn đến 2050 có thể đạt 15 - 30 triệu khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Dự án này có ý nghĩa chiến lược trong việc giảm tải cho Nội Bài của thủ đô, đồng thời mở ra hướng phát triển mới cho Bắc Ninh - Bắc Giang - Hải Dương - Hưng Yên. Với lợi thế nằm gần các khu công nghiệp công nghệ cao, sân bay Gia Bình được kỳ vọng sẽ trở thành “cực tăng trưởng” logistics hàng không của miền Bắc.

Đường kết nối Hà Nội với sân bay Gia Bình dài khoảng 50 km cũng đang được Hà Nội và Bộ GTVT chuẩn bị đầu tư theo mô hình PPP, với tổng vốn dự kiến hơn 26.000 tỷ đồng, đảm bảo hoàn thiện đồng bộ trước khi sân bay đưa vào khai thác.

Loạt sân bay mở rộng và nâng cấp

Ngoài hai dự án quy mô lớn, năm 2026 cũng chứng kiến làn sóng đầu tư mở rộng các sân bay địa phương nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải hàng không nội địa đang tăng trưởng nhanh.

Tại Phú Quốc (Kiên Giang), dự án mở rộng sân bay có tổng vốn đầu từ gần 22.000 tỷ đồng, thực hiện trong 2 giai đoạn đầu tư 2025 - 2027 và giai đoạn 2027 - 2030.

Theo phương án được phê duyệt, sân bay Phú Quốc sẽ đạt cấp 4E, cho phép tiếp nhận các loại máy bay thân rộng như Boeing 747, 787 hay Airbus A350. Dự án mở rộng có tổng diện tích 1.050ha, nâng công suất khai thác của cảng này lên 20 triệu hành khách/năm, gấp 4,5 lần công suất hiện nay.

Việc mở rộng sân bay Phú Quốc này có ý nghĩa quan trọng và chiến lược để đón lãnh đạo cấp cao, nguyên thủ quốc gia trên thế giới dự APEC 2027 ở Phú Quốc. Ngoài ra dự án này sẽ giúp Phú Quốc nâng tầm, phát triển vượt bậc về kinh tế, du lịch.

Sân bay Chu Lai (Quảng Nam, nay là Đà Nẵng) cũng được đưa vào kế hoạch nâng cấp thành cảng hàng không quốc tế trong tương lai, với định hướng trở thành trung tâm logistics hàng không miền Trung.

Các hạng mục đề xuất gồm một đường cất hạ cánh mới kích thước 3.048 x 45 m; hệ thống đường lăn song song, đường lăn nối; sân đỗ tàu bay với 32 - 40 vị trí; nhà ga hành khách công suất 10 triệu hành khách; nhà ga hàng hóa 1,5 triệu tấn mỗi năm và các công trình hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.

Tổng nhu cầu vốn đầu tư khoảng 11.000 tỷ đồng, trong đó khu bay khoảng 3.500 tỷ; sân đỗ khoảng 1.000 tỷ; khu hàng không dân dụng khoảng 6.500 tỷ, chưa bao gồm giải phóng mặt bằng.

Theo quy hoạch, sân bay sẽ tăng công suất lên 10 triệu hành khách vào năm 2030, có thể đón được loại máy bay thân rộng như Boeing 747-8 hay Airbus A380 vào 2030.

Các dự án tương tự đang được xúc tiến tại Phù Cát (Bình Định), Cà Mau, và Thổ Chu (Kiên Giang), nhằm mở rộng mạng lưới điểm đến, tăng khả năng kết nối vùng sâu, vùng xa.

Theo Cục Hàng không Việt Nam, việc phát triển các sân bay địa phương giúp phân bổ lưu lượng hợp lý, giảm tải cho các sân bay lớn, đồng thời kích thích du lịch, đầu tư và thương mại nội vùng, một xu thế được nhiều quốc gia áp dụng thành công.

Hạ tầng kết nối

Nếu các dự án sân bay là “trái tim” của hạ tầng hàng không, thì hệ thống kết nối mặt đất chính là “huyết mạch” quyết định sức sống của toàn bộ mạng lưới. Đây cũng là điểm được Chính phủ, Bộ GTVT và các địa phương đặc biệt nhấn mạnh trong kế hoạch năm 2026.

Với sân bay Long Thành, trọng tâm năm 2026 là hoàn thiện các tuyến đường tiếp cận và mạng lưới giao thông phụ trợ. Cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây hiện đang được mở rộng lên 8 làn xe; tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và Bến Lức - Long Thành dự kiến hoàn thành cùng thời điểm.

Bên cạnh đó, dự án đường sắt nhẹ Thủ Thiêm - Long Thành dài hơn 38 km đang được nghiên cứu để khởi công giai đoạn 2026 - 2028, giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ trung tâm TP.HCM xuống sân bay còn chưa tới 30 phút. Bộ GTVT cũng đang đề xuất tuyến metro số 2 và số 4 kéo dài tới khu vực Đồng Nai, tạo mạng lưới kết nối đồng bộ giữa đô thị - sân bay - khu công nghiệp.

Đối với sân bay Gia Bình,một tuyến cao tốc chuyên dụng sẽ được đầu tư xây dựng, kết nối trực tiếp từ Hà Nội đến Cảng HKQT Gia Bình và kéo dài tới TP. Hải Phòng, hình thành trục giao thông huyết mạch của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Về đường sắt, quy hoạch bố trí một ga đường sắt đô thị ngay tại khu vực nhà ga hành khách. Nhà ga này sẽ là điểm cuối của tuyến đường sắt đô thị kết nối thẳng tới trung tâm Hà Nội, đồng thời tích hợp với hệ thống đường sắt quốc gia.

Ngoài ra, quy hoạch đường sắt Bắc Ninh - Gia Bình - Hải Phòng cũng đang được xem xét để tăng khả năng vận tải hàng hóa ra cảng biển. Nhờ lợi thế nằm giữa trung tâm công nghiệp lớn, việc hình thành sân bay Gia Bình và các tuyến kết nối sẽ giúp giảm đáng kể chi phí logistics của doanh nghiệp, đồng thời tạo động lực phát triển đô thị vệ tinh xung quanh sân bay.

Với nhóm sân bay địa phương, vấn đề kết nối không kém phần quan trọng. Phú Quốc khởi công dự án Đường tỉnh ĐT.975, (đoạn từ ĐT.973 - Cảng hàng không Phú Quốc - ĐT.975 - ĐT.973) chiều dài 19,26km, chiều rộng 60m, vốn đầu tư 2.500 tỉ đồng.

Chu Lai được đầu tư tuyến cao tốc Bắc - Nam đoạn Quảng Ngãi - Quảng Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho vận tải hàng hóa và hành khách.

Các sân bay nhỏ như Cà Mau hay Thổ Chu cũng đang được tỉnh đề xuất bổ sung tuyến đường tỉnh, đường ven biển và cảng hàng hóa hỗ trợ, đảm bảo tính đồng bộ khi mở rộng khai thác hàng không trong tương lai.

Quy hoạch sân bay phải đi cùng hạ tầng kết nối

Trong phiên thảo luận tổ về dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) sáng 22/10, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh, sửa đổi Luật Hàng không dân dụng không chỉ nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật mà còn phục vụ mục tiêu phát triển chung của đất nước.

Dành nhiều thời gian phân tích, góp ý về quy hoạch cảng hàng không, Chủ tịch nước cho rằng, việc này cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, không chỉ dừng ở xây dựng sân bay mà còn phải tính toán khai thác, vận hành sao cho hiệu quả nhất.

Cùng đó, quy hoạch cảng hàng không phải gắn với hệ thống giao thông đồng bộ, bao gồm đường sắt, đường bộ và đường biển, bảo đảm tính liên thông, thuận lợi cho hành khách và hoạt động vận tải.

Chủ tịch nước cũng lưu ý thực tế địa phương nào cũng mong muốn có sân bay nhưng trong hoạch định chính sách, phải thật sự kiên định, dựa trên cơ sở khoa học và nhu cầu thực tiễn để quy hoạch bảo đảm hiệu quả cao nhất, phục vụ lợi ích chung của quốc gia.

Cùng góp ý về vấn đề quy hoạch cảng hàng không, đại biểu Trần Công Phàn (đoàn TP.HCM) đề nghị nghiên cứu, xem xét việc quy hoạch phải phù hợp trong tổng thể quy hoạch chung, nhất là quy hoạch với mạng lưới giao thông, kể cả đường bộ, đường sắt.

Theo ông, trong phạm vi khoảng 100 - 200 km, hoàn toàn có thể quy hoạch một sân bay trung tâm, kết hợp với hệ thống đường cao tốc hiện đại nối các tỉnh, thành.

"Khi giao thông thuận tiện, người dân chỉ mất một đến hai tiếng để di chuyển. Như vậy, không nhất thiết tỉnh nào cũng phải có sân bay", ông Phàn nói.

Hoa Vũ