Người phụ nữ đầu tiên trở thành phi công máy bay chiến đấu thế nào

Với chiếc áo khoác da biểu tượng, kính phi công và thành tích ấn tượng khi trở thành nữ phi công máy bay chiến đấu đầu tiên trên thế giới, nữ phi công quá cố người Thổ Nhĩ Kỳ Sabiha Gökçen truyền cảm hứng bất tận cho nhiều phi công ở Thổ Nhĩ Kỳ và toàn cầu.

Cuộc gặp mang tính bước ngoặt
Sinh ngày 22/3/1913 tại Bursa, Tây bắc Thổ Nhĩ Kỳ, Gökçen và các anh chị em của bà phải đối mặt với những khó khăn ban đầu khi cha mẹ qua đời.

Tuy nhiên, cuộc đời cô bé mồ côi thay đổi đáng kể vào năm 1925, khi bà gặp người lập nước và là Tổng thống đầu tiên của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ, Mustafa Kemal Atatürk, trong chuyến thăm của ông tới Bursa.

Ở tuổi 12, Gökçen, với tư tưởng tự lập, nhờ ông Atatürk giúp đỡ để được theo học trường nội trú. Ấn tượng trước tham vọng và sự kiên trì của cô, ông Atatürk quyết định nhận cô làm con nuôi và đặt cho cô họ Gökçen vào năm 1934, sau khi Luật về Họ của Thổ Nhĩ Kỳ được ban hành.

Điều thú vị là, “Gök” trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ có nghĩa là “bầu trời” và “Gökçen” có nghĩa là “thuộc về hoặc liên quan đến bầu trời”. Dường như đó cũng trở thành định mệnh của Gökçen.

Năm 1935, Sabiha Gökçen đăng ký vào trường Türk Kusu (Chim Thổ Nhĩ Kỳ), Trường Hàng không Dân dụng của Hiệp hội Hàng không Thổ Nhĩ Kỳ, do ông Atatürk sáng lập. Mặc dù ban đầu tập trung vào huấn luyện nhảy dù và lượn, Gökçen vẫn tiếp tục lấy bằng phi công.

Với sự hỗ trợ của ông Atatürk, bà được đào tạo chuyên sâu về máy bay quân sự, trở thành nữ phi công chiến đấu đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ - và thậm chí là của thế giới - theo Sách Kỷ lục Guinness Thế giới. Khi đó bà 23 tuổi.

Trong suốt sự nghiệp bay của mình, Gökçen đạt được khoảng 8.000 giờ bay và 32 nhiệm vụ chiến đấu.

Cô gái bay

Được ca ngợi vì kỹ năng bay và lòng dũng cảm, Gökçen nhận được nhiều giải thưởng và sự công nhận quốc tế.

Bà được báo chí Thổ Nhĩ Kỳ biết đến với biệt danh "Cô gái bay", người đại diện cho tự do của phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ. Và bà đã trở thành tiếng nói có ảnh hưởng trong việc mở rộng sự tham gia của phụ nữ vào ngành hàng không trên toàn thế giới.

Năm 1938, sau khi hoàn thành chuyến bay lừng danh vòng quanh các nước Balkan, Gökçen được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng tại trường bay của Hiệp hội Hàng không Thổ Nhĩ Kỳ, nơi bà tiếp tục công tác thành công cho đến năm 1955. Bà đã đào tạo bốn nữ phi công tại trường: Edibe Subaşı, Yıldız Uçman, Sahavet Karapas và Nezihe Viranyalı.

Gökçen đã thách thức những ranh giới truyền thống vốn ngăn cản phụ nữ thời bấy giờ làm những công việc phi truyền thống bên ngoài gia đình.

Để tôn vinh di sản của bà, sân bay quốc tế thứ hai của Istanbul được đặt theo tên Gökçen và được khai trương vào tháng 1/2001. Bà nghỉ hưu sau nhiều năm làm phi công vào năm 1964 và qua đời vào đúng ngày sinh nhật của mình, hưởng thọ 88 tuổi, ngày 22/3/2001.

{Hà Khanh}