Chuyện về những ‘cánh drone’ thả hàng cứu trợ vùng ngập lụt
Những chiếc drone ngày thường dùng trong nông nghiệp nay được nhóm tình nguyện viên sử dụng để nhanh chóng đưa nhu yếu phẩm đến bà con đang bị cô lập vì ngập lụt...
Họ, những người chỉ lần đầu gặp nhau sau vài dòng bình luận trên mạng xã hội, ấy vậy mà lại hợp tác với nhau rất “mượt” trong việc dùng drone thả hàng cứu trợ cho bà con suốt nhiều ngày liền.
“Sáng nay hoạt động rất hiệu quả tại khu vực Bố Hạ…”
Tin nhắn ngắn gọn xuất hiện trong nhóm điều phối cứu hộ lúc 9h sáng ngày 10/10, giữa dòng thông tin dồn dập từ các địa bàn ngập nặng.
Kèm dưới tin nhắn là mấy bức ảnh chụp từ trên cao: Những mái nhà chỉ còn lấp ló giữa biển nước, thỉnh thoảng trên mái tôn đỏ, thấp thoáng bóng người đứng chờ đợi, một chiếc drone nông nghiệp T50 đang nghiêng cánh, kéo theo những thùng hàng cứu trợ thả xuống vị trí có người tiếp nhận.
“Trong sáng 10/10, có 2 drone nông nghiệp vận chuyển khoảng 40 chuyến với mỗi chuyến 40kg - 50kg hàng, tương đương 1,4 – 1,5 tấn hàng hóa và giao trong phạm vi bán kính 2km”, anh Nguyễn Ngọc Huy, một chuyên gia trong lĩnh vực dự báo thời tiết, cũng là người khởi xướng việc sử dụng drone để thả hàng cứu trợ cho bà con vùng lũ chia sẻ.
Anh Huy cho biết thêm, sau buổi sáng tại xã Hợp Thịnh, tỉnh Bắc Giang, chiều ngày 10/10, nhóm drone khu vực Bố Hạ sẽ mở rộng phân phối hàng tới địa bàn lân cận là Đông Sơn, Liên Tân, Xuân Lan…
Hai drone lớn là T50 và T70 được điều động ra cầu Sông Thương (Bắc Giang), nơi hàng chục hộ dân đang trú tạm trên mặt cầu. Hình ảnh những chiếc drone mang hàng lên không, lượn vòng giữa sương mưa… đem lại cảm xúc khó diễn tả cho nhóm. Lúc đó, nó là cầu nối giữa hậu phương và người dân vùng lũ.
Ít ai nghĩ rằng, ý tưởng về đội drone cứu trợ được hình thành trong một cuộc trò chuyện giữa đêm, khi tình trạng ngập lụt do ảnh hưởng của bão khiến nhiều tỉnh khu vực phía Bắc bị cô lập. Khi những chiếc drone thả hàng cứu trợ xuống, nó đã vượt qua chuyện cơm áo thông thường mà là tình người trong thiên tai, chạm đến cảm xúc của nhóm và người dân...
Anh Nguyễn Ngọc Huy bộc bạch rằng, trong đêm 8/10, anh nghĩ tới phương án sử dụng drone nông nghiệp để bay thả hàng cứu trợ cho bà con vùng ngập, liền vào nhóm chat hỏi thông tin. Ngờ đâu, có thêm anh Quang Vịnh “như từ trên trời rơi xuống”, hỏi rằng: "Có cần drone không? Vậy là mọi việc bắt đầu”, anh Huy chia sẻ.
Chỉ vài tiếng sau, “team drone” được thành lập. 2h sáng ngày 9/10, thành viên trong nhóm lùng sục khắp nơi tìm máy phát điện để sạc pin. Anh Huy không ngại nửa đêm “dựng” một người chưa quen biết ngoài đời dậy để mượn mấy cái máy phát điện loại lớn.
Rất nhanh chóng, sáng sớm ngày 9/10, một số drone được anh em mang từ Hà Tĩnh ra và từ Tà Xùa (Sơn La) xuống. Cùng với đó, 2 máy drone khác từ TP.HCM “bay” ra, kèm theo hai máy phát điện lớn chở từ Hải Phòng… Những người xa lạ chỉ biết nhau qua mạng xã hội bỗng trở thành đồng đội.
Đến chiều ngày 10/10, các drone trong nhóm đã hoạt động đồng thời tại bốn điểm ở tỉnh Bắc Giang, với khoảng 10 thiết bị bay. “Chúng tôi cần thêm vài anh em có drone nhỏ để làm hoa tiêu, đánh giá địa bàn, dẫn đường cho drone lớn,” một thành viên nhắn lên nhóm. Có thêm người lái drone nông nghiệp nữa thì tốt, để anh em thay nhau vận hành hết công suất.
Khi Tạp chí Hàng không liên hệ với anh Quang Vịnh, một thành viên trong nhóm, anh Vịnh bảo đợi đến khi trời tối hẳn, không thể bay thêm được nữa, anh mới có thời gian để trao đổi với phóng viên.
“Ngay bây giờ, tôi phải ưu tiên trao đổi với anh em trong team. Điện thoại luôn trong tình trạng cháy máy, reo liên tục”, anh Vịnh chia sẻ.
“Công nghệ thân thiện” giữa dòng nước lớn
Anh Quang Vịnh bộc bạch, ban đầu, nhóm drone có 12 người. Không ai trong số họ biết nhau trước đó. Chỉ qua những kết nối bằng tin nhắn, bình luận trong bài viết thế mà, vào thực tế thì làm việc, điều phối với nhau rất ăn ý, trách nhiệm, nhanh chóng và chỉn chu.
Tại Bắc Giang, sau khi các thiết bị như drone, máy phát điện… được vận chuyển đến vùng ngập, anh em tình nguyện viên phải tìm cách vận chuyển vào các vùng “rốn lũ” để các chuyến bay đạt hiệu quả tốt hơn. Trong điều kiện bão lũ, gió mạnh, nhiễu điện từ cao, mỗi chuyến bay là một thử thách.
Không đủ xe bán tải để vận chuyển các thiết bị, người viết bài này từ chỗ cần phỏng vấn lại được nhân vật “rủ rê” hỗ trợ kết nối các đội xe tình nguyện, cùng góp sức vận chuyển drone và các thiết bị liên quan, phục vụ dự án.
Theo anh Vịnh, nguồn hàng vận chuyển đến tay bà con vùng lũ là lương thực, nhu yếu phẩm như cơm do các đội thiện nguyện trong khu vực nấu, nước uống và nhiều đồ dùng cần thiết khác.
Dự kiến, trong ngày 11/10, nhóm sẽ vận chuyển thêm các sản phẩm như các loại thuốc men thông dụng, một số đồ dùng cá nhân dành cho phụ nữ và cả pin sạc dự phòng để bà con có thể sạc điện thoại, giữ kết nối với bên ngoài vùng ngập…
Khi được hỏi, tổng cộng đội đã “bay” được bao nhiêu chuyến, anh Vịnh cười sảng khoái: Nhóm không tính tổng số, chỉ tính từng mốc thời gian cụ thể như trong vòng 1 tiếng có thể bay được bao nhiêu chuyến, sau đó báo về đội hậu cần để chuẩn bị, đóng gói sẵn hàng hóa cũng như nhân sự để tải hàng lên drone.
Nhóm cũng đồng thời nhận thông tin từ các đơn vị về nhu cầu số lượng hàng hóa cần vận chuyển, từ đó, sắp xếp điều phối đội drone triển khai cho phù hợp.
Liên quan tới vấn đề an toàn cho cả thiết bị bay và người dân nhận hỗ trợ, anh Vịnh cho biết, dù là nhóm tự phát, “gom” người từ khắp nơi lại chỉ trong vài giờ, tuy nhiên, anh vẫn tổ chức đội nhóm theo quy trình cụ thể.
Theo đó, trước khi triển khai bay drone lớn để thả hàng hóa, nhóm sẽ sử dụng flycam để vẽ bản đồ địa hình của khu vực sẽ tiếp cận, mục tiêu là những nhà dân khó tiếp cận bằng các phương tiện khác như xuồng, cano, những vùng nước xoáy mạnh... Sau đó, các drone công suất lớn sẽ mang hàng hóa nhu yếu phẩm đến, thả chính xác theo tọa độ.
“Sợi dây mang gói hàng gắn vào drone dài hơn 30m, đủ dài để đảm bảo người nhận khi tiếp cận gói hàng không xảy ra nguy hiểm nào. Việc địa điểm thả hàng cũng chính xác tuyệt đối do đã được định vị dựa trên bản đồ đã vẽ”, anh Vịnh chia sẻ.
Theo anh Vịnh, nhược điểm của những drone mà nhóm anh đang sử dụng là cự ly di chuyển ngắn, pin cũng không được lâu dài. Do đó, việc xác định chính xác tọa độ cần thả hàng đảm bảo hiệu quả của việc đưa được hàng hóa đến đúng đối tượng cũng như đảm bảo an toàn cho thiết bị. Vì nếu chỉ cần rơi một lần, chi phí sửa chữa lên tới hàng trăm triệu, rất tốn kém.
Quan trọng sau lũ: Giúp bà con vệ sinh môi trường sống!
Cũng theo anh Vịnh, sau khi nước rút đi, việc vệ sinh nơi ở, nhà cửa, vườn tược… còn quan trọng và cần thiết hơn là việc cung cấp lương thực, thực phẩm trong những ngày ngập lụt.
Sở dĩ việc vệ sinh môi trường sống sau lũ quan trọng vì nếu không vệ sinh tốt, rất dễ lây lan dịch bệnh, ảnh hưởng tới sức khỏe của cả cộng đồng.
Trong khi đó, nếu chỉ dựa vào nguồn lực y tế địa phương trong công tác phun khử khuẩn sẽ tốn khá nhiều thời gian. Thay vào đó, sử dụng drone nông nghiệp để phun sẽ nhanh gấp 10 – 15 lần so với phun bằng sức người truyền thống. Do đó, nhóm drone của anh Huy, anh Vịnh dự kiến sẽ tiếp tục hỗ trợ bà con vùng lũ cho tới khi ổn định.
“Một thành viên của nhóm là anh Lê Anh Vinh, vốn là dân chuyên Toán, đang thiết kế mô hình ứng dụng toán học vào thực tế, tính toán lượng lương thực mà bà con cần trong những ngày tới, dựa trên số liệu chính xác về thủy văn. Từ đó, có thể tiếp tục vận động thêm tình nguyện viện tham gia vào nhóm”, anh Vịnh vui mừng chia sẻ với Tạp chí Hàng không.
Trò chuyện với Tạp chí Hàng không lúc đêm muộn ngày 10/10, cả nhóm anh Vịnh đang ăn tối và được yêu cầu đi ngủ để lấy lại sức sau một ngày dài làm việc liên tục. Còn như anh Vịnh, đã mấy đêm liền anh thức trắng, từ chuẩn bị cho đến triển khai, tìm thông tin về những vùng cần hỗ trợ rồi, bắt tay vào việc bay flycam vẽ bản đồ địa hình, điều phối đội ngũ cộng tác viên…
Không có hệ thống chỉ huy trung tâm, tất cả dựa trên liên lạc qua radio và mạng xã hội. Nhưng chính sự linh hoạt đó lại khiến mạng lưới cứu trợ trở nên hiệu quả: Hàng có thể được chuyển từ kho tập kết đến điểm ngập chỉ trong vài phút, thay vì phải chờ xuồng qua vùng nước xiết.
Đằng sau những chuyến bay ấy là tinh thần tự nguyện, kết nối và sáng tạo của cộng đồng người Việt Nam.
“Cảm ơn sự hỗ trợ của mọi người”, những dòng tin nhắn vẫn tiếp tục cập nhật trong nhóm “Drone hiện trường” do anh Vịnh điều phối. “Sáng 11/10, có thêm 5 chiếc nữa từ TP.HCM ra tới nơi, việc tổ chức thả hàng hóa sẽ được tăng cường hơn nữa”, anh Vịnh vui vẻ nói.