'Bóng ma bầu trời' 18 triệu USD thay đổi cuộc chơi hàng không

Ngành hàng không toàn cầu vừa chứng kiến một bước ngoặt gây chấn động khi Otto Aerospace công bố mẫu máy bay thương mại Phantom 3500 trị giá 18 triệu USD.

Đây không chỉ là một thiết kế mới lạ khi loại bỏ hoàn toàn cửa sổ truyền thống, mà còn được giới thiệu như một “cỗ máy tương lai” hứa hẹn tiết kiệm tới 60% nhiên liệu so với máy bay hiện nay.

Thiết kế “không cửa sổ”

Phantom 3500 tạo dấu ấn ngay từ ngoại hình siêu mượt, được tối ưu hóa để duy trì dòng chảy dọc, giúp giảm lực cản khí động học. Việc loại bỏ cửa sổ không chỉ mang yếu tố thẩm mỹ, mà còn là giải pháp kỹ thuật để tăng độ bền vỏ máy bay, giảm trọng lượng và cải thiện hiệu suất bay.

Thay cho những khung cửa sổ nhỏ hẹp, toàn bộ cabin sẽ được trang bị màn hình hiển thị toàn cảnh, kết nối trực tiếp với hệ thống camera độ nét cao gắn ngoài thân máy bay. Nhờ đó, hành khách có thể chiêm ngưỡng bầu trời và cảnh quan bên dưới với tầm nhìn rộng hơn nhiều lần so với cửa sổ truyền thống. Otto mô tả đây là một “trải nghiệm không bị gián đoạn”.

Cabin của Phantom 3500 cao khoảng 2 mét, đủ không gian thoải mái cho 9 hành khách. Buồng lái được tích hợp hệ thống hàng không thế hệ mới, mang lại độ chính xác và tính an toàn cao hơn.

Otto Aerospace cho biết, nhờ loại bỏ cửa sổ và thiết kế khí động học đặc biệt, Phantom 3500 có thể giảm tới 60% mức tiêu thụ nhiên liệu, đồng thời tăng tầm bay. Đây là con số khiến cả ngành hàng không phải chú ý, nhất là trong bối cảnh các hãng đang chịu áp lực lớn từ mục tiêu giảm phát thải carbon.

Đáng chú ý, Otto đặt mục tiêu đạt trung hòa carbon sớm hơn 20 năm so với mốc 2050 của ngành, cho thấy tham vọng không chỉ dừng ở một mẫu máy bay mới, mà còn là một tầm nhìn dài hạn cho tương lai hàng không bền vững.

Flexjet, một trong những hãng dịch vụ máy bay chia sẻ và thuê nổi tiếng tại Mỹ đã ký đơn đặt hàng 300 chiếc Phantom 3500, trở thành khách hàng khai trương của dự án. Đây là tín hiệu mạnh mẽ rằng thị trường có niềm tin vào sản phẩm dù mới chỉ ở giai đoạn phát triển.

Otto Aerospace cũng công bố khoản đầu tư 420 triệu USD để xây dựng cơ sở sản xuất mới tại cảng Cecil, Jacksonville. Các chuyến bay thử nghiệm dự kiến bắt đầu từ 2027, trước khi hướng tới chứng nhận và khai thác thương mại vào năm 2030.

Đua nhau định hình “máy bay tương lai”

Phantom 3500 không phải dự án đơn lẻ. Trước đó, United Airlines đã ký thỏa thuận có thể mua tới 200 chiếc Z4 từ hãng khởi nghiệp JetZero, với thiết kế thân-lệch nhằm giảm phát thải và mang lại không gian cabin rộng rãi hơn.

Song song, nhiều ý tưởng an toàn hàng không cũng được đưa ra. Project REBIRTH, do hai kỹ sư đề xuất, hướng đến hệ thống túi khí khổng lồ, chất lỏng hấp thụ va chạm và cơ chế phanh khẩn cấp để tăng cơ hội sống sót trong tai nạn. Những sáng kiến này, cùng với Phantom 3500, đang phản ánh một cuộc chạy đua đổi mới toàn cầu, nơi các hãng khởi nghiệp lẫn tập đoàn lớn đều tìm cách tái định nghĩa máy bay trong thập kỷ tới.

“

Phantom 3500 là kết quả của đổi mới không ngừng và tư duy táo bạo. Chúng tôi muốn biến những ý tưởng từng chỉ xuất hiện trong khoa học viễn tưởng thành hiện thực, mang đến một thế hệ máy bay vừa bền vững, vừa giàu trải nghiệm.

Ông Paul Touw - Giám đốc điều hành Otto Aerospace

Trong khi đó, một số chuyên gia hàng không quốc tế nhận định, thách thức lớn nhất của Phantom 3500 không nằm ở thiết kế, mà ở quy trình chứng nhận an toàn và khả năng thuyết phục các cơ quan quản lý. Việc thay thế cửa sổ bằng màn hình, dù đầy hứa hẹn, vẫn cần chứng minh khả năng vận hành ổn định trong mọi điều kiện khắc nghiệt.

Hiện Airbus đang theo đuổi một hướng đi khác như nhiên liệu hydro. Với chương trình ZEROe, nhà sản xuất châu Âu tham vọng tung ra máy bay hydro đầu tiên vào năm 2035.

Hydro hứa hẹn không phát thải CO2 nhưng kéo theo nhiều thách thức như cần hạ tầng tiếp nhiên liệu mới, bồn chứa hydro dung tích lớn làm ảnh hưởng thiết kế cabin, và chi phí sản xuất hydro xanh vẫn rất cao. Giới chuyên gia cho rằng đây là một “cuộc cách mạng nhiên liệu” có thể định hình lại ngành hàng không, nhưng khó triển khai sớm.

Không chỉ phương Tây, châu Á cũng đang bước vào cuộc đua định hình tương lai hàng không xanh. Trung Quốc với COMAC không dừng lại ở tham vọng cạnh tranh cùng Boeing và Airbus bằng dòng C919, mà còn hướng tới việc tích hợp công nghệ xanh vào thế hệ máy bay tiếp theo, trong đó nổi bật là nghiên cứu hydro và đầu tư mạnh vào SAF từ nguồn sinh khối nội địa.

Nhật Bản lại có lợi thế vượt trội trong lĩnh vực hydro nhờ hệ sinh thái năng lượng sạch đã hình thành từ lâu, với sự tham gia của những tập đoàn lớn như Kawasaki Heavy Industries hay Toyota trong phát triển công nghệ lưu trữ và vận chuyển hydro, mở ra nền tảng để ứng dụng vào hàng không; các hãng Nhật đặt mục tiêu thử nghiệm bay bằng hydro trước năm 2035.

Trong khi đó, Việt Nam tuy chưa có ngành sản xuất máy bay, nhưng đã nổi lên trong việc ứng dụng SAF. Một số hãng hàng không trong nước đã công bố kế hoạch hợp tác quốc tế để từng bước khai thác loại nhiên liệu này, biến Việt Nam thành một điểm trung chuyển tiềm năng và quan trọng cho xu hướng hàng không bền vững tại Đông Nam Á.

Chuyên gia Richard Aboulafia từ AeroDynamic Advisory nhận định rằng lịch sử hàng không từng chứng kiến nhiều dự án được quảng bá rầm rộ nhưng rồi biến mất. Ông cho rằng thành công không chỉ đến từ sáng tạo, mà còn phụ thuộc vào khả năng huy động vốn và quy trình chứng nhận an toàn khắt khe. Đổi mới trong hàng không thường mất ít nhất 15-20 năm mới đi từ ý tưởng đến hiện thực. Với Phantom 3500, khoảng thời gian từ thử nghiệm đến thương mại hóa vẫn là dấu hỏi lớn.

Với mức giá 18 triệu USD, Phantom 3500 không chỉ là một chiếc máy bay, mà còn là tuyên ngôn công nghệ về tương lai hàng không: an toàn hơn, xanh hơn và mang lại trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Tuy con đường phía trước còn nhiều thử thách, nhưng sự xuất hiện của mẫu máy bay này chắc chắn sẽ định hình lại cuộc chơi trong ngành hàng không thế giới.

Từ Otto đến JetZero, từ Airbus đến các dự án khởi nghiệp, tất cả đang chạy đua để trả lời câu hỏi máy bay năm 2050 sẽ như thế nào? Câu trả lời chưa rõ ràng, nhưng một điều chắc chắn bầu trời sẽ không còn như cũ.

Phương Thảo