Hé lộ kỹ xảo giúp máy bay chao liệng như thật trong 'Tử chiến trên không'

Trong căn phòng chiếu tối, nhiều khán giả trẻ giật mình nắm chặt thành ghế khi chiếc DC-4 rung lên bần bật, tròng trành như có thể vỡ tung bất cứ lúc nào. Trên màn ảnh rộng, diễn viên la hét, hành khách hoảng loạn, khói đen phả ra từ động cơ. Không ít người thì thào: “Cứ như máy bay thật”.

Đó là cảnh phim "Tử chiến trên không" bộ phim lấy cảm hứng từ vụ không tặc năm 1978, một trong những sự kiện gây chấn động nhất lịch sử hàng không Việt Nam. Nhưng để có được vài phút căng thẳng ấy, phía sau là cả một hậu trường khổng lồ, nơi ê-kíp đã tái tạo một chiếc DC-4 gần như nguyên bản và làm cho nó “chuyển động” như thật.

Mô hình máy bay DC-4 tỷ lệ 1:1

Để đưa chiếc DC-4 từ quá khứ trở lại màn ảnh, ê-kíp đã dành nhiều tháng nghiên cứu tư liệu vốn rất khan hiếm. Cuối cùng, đoàn phim quyết định sử dụng toàn bộ nội thất của một chiếc máy bay thật thuộc Tiểu đoàn Đặc nhiệm của Bộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động Bộ Công an, vận chuyển vào TP.HCM để dựng mô hình.

Mô hình được phục dựng gần như theo tỷ lệ 1:1 so với nguyên mẫu, từ bảng điều khiển, ghế hành khách, ghế phi công cho đến từng con ốc, từng chi tiết nhỏ nhất. Chỉ có lối đi giữa các hàng ghế được nới rộng hơn đôi chút để phục vụ cho việc quay phim. Đặc biệt, mô hình được chia thành ba ngăn, có khả năng tháo ráp linh hoạt, giúp quay nhiều góc độ khác nhau.

Đạo diễn Hàm Trần nhớ lại khoảnh khắc lần đầu tiên ngồi vào buồng lái mô hình: “Cảm giác như đang đi tàu lượn siêu tốc, rất thật và phấn khích. Tôi biết mình đã có được thứ bối cảnh cần thiết để tái hiện thảm kịch này một cách thuyết phục nhất.”

Bí mật của những pha rung lắc

Khác với nhiều tác phẩm điện ảnh thường phụ thuộc vào CGI, "Tử chiến trên không" chọn giải pháp cơ học. Mô hình DC-4 được đặt trên hệ thống trục xoay với các bánh răng, cho phép máy bay chao liệng, nghiêng trái - phải và rung lắc theo yêu cầu.

Để vận hành, cần tới 10 nhân công đứng bên ngoài trực tiếp đẩy, kéo, xoay thân máy bay. Theo thiết kế bối cảnh Thái Hoàng Anh Dũng, mô hình có chiều dài 24m, đường kính gần 4m. Tuy kích cỡ lớn nhưng khi đặt máy quay và dàn diễn viên vào thì lại rất chật, buộc ê-kíp phải sử dụng tay máy dài từ bên ngoài đưa vào.

Đạo diễn Hàm Trần kể: “Ban đầu chúng tôi chỉ dám nghiêng máy bay ở mức 30 độ, sau mới nâng dần lên 60 độ. Cao hơn thì không dám, vì nguy cơ mất cân bằng rất lớn.”

Trung tá Trần Nam Chung - Giám đốc Điện ảnh Công an Nhân dân cũng thẳng thắn: “Không chỉ là một mô hình, mà bên trong còn có tới 50-60 người. Nếu có một trục trặc nhỏ thôi cũng cực kỳ nguy hiểm.”

Sự đầu tư kỳ công đã đem lại hiệu quả lớn. Chính dàn diễn viên nhiều lần thừa nhận cảm giác “quên mất đang quay phim”.

Kaity Nguyễn chia sẻ: “Ngay khi cánh cửa khoang đóng lại, tôi tưởng như đang ở trên một chuyến bay thật. Cảm giác ấy giúp tôi nhập tâm rất nhanh, giống như bản thân chỉ có 75 phút để sinh tồn.”

Còn nam diễn viên Võ Điền Gia Huy cũng ấn tượng: “Ngày đầu tiên lên set, tôi thấy bối cảnh là một chiếc máy bay y như thật với tỷ lệ 1:1, thậm chí còn có động cơ rung lắc. Rất choáng ngợp.”

Trong khi đó, Thái Hòa, Ma Ran Đô, Xuân Phúc hay Lợi Trần đều đồng tình rằng bối cảnh chân thực chính là chìa khóa giúp họ hóa thân thuyết phục vào nhân vật.

Để dựng mô hình đặc biệt này, nhà sản xuất đã chi tới 2 tỷ đồng. Nhưng sự đầu tư đã được đền đáp xứng đáng. Những cảnh rung lắc, chao liệng trong "Tử chiến trên không" được khán giả nhận định “căng thẳng và giật gân không kém gì phim Hollywood”.

Theo Box Office Vietnam, tính đến ngày 30/9, bộ phim đã thu hơn 170 tỷ đồng, trở thành một trong những tác phẩm điện ảnh Việt nổi bật nhất năm 2025.

Thiếu tướng Đỗ Triệu Phong - Cục trưởng Cục Truyền thông Công an Nhân dân khẳng định: “Bộ phim không chỉ là một tác phẩm điện ảnh mà còn là sự tri ân đối với những thế hệ an ninh hàng không đầu tiên của Việt Nam. Thực tế vụ án còn khốc liệt hơn nhiều, nhưng điện ảnh đã tái hiện một phần để khán giả thấy được sự hy sinh và tinh thần chiến đấu của lực lượng bảo vệ bầu trời Tổ quốc.”

Bầu trời hôm qua và hôm nay

Ngày 28/6/1978, trên chuyến bay số hiệu 501 của Hàng không dân dụng Việt Nam từ Đà Nẵng đi TP.HCM, nữ tiếp viên Ngô Kim Thanh đã trải qua 52 phút sinh tử. Hai tên không tặc bất ngờ tấn công, dí dao và lựu đạn, yêu cầu mở cửa buồng lái. Bà Thanh bị bắn vào đùi, sau đó còn dính mảnh lựu đạn, máu chảy lênh láng trên sàn khoang khách.

Trong cơn hỗn loạn, một tên ném lựu đạn nhưng quả đạn bật ngược, giết chính hắn. Chiếc DC-4 chao đảo dữ dội, hành khách gào thét. Nhưng tổ lái kiên quyết không mở cửa, đồng thời xin hạ cánh khẩn cấp về sân bay Đà Nẵng.

Khi máy bay tiếp đất, 2 tên cướp liều lĩnh nhảy xuống sông Cẩm Lệ nhưng tử nạn. Những kẻ còn lại bị lực lượng an ninh bắt giữ. Bà Kim Thanh sống sót nhưng mang thương tật vĩnh viễn. “Cả đời tôi không quên cảnh máu me lênh láng, tiếng người kêu gào và cảm giác từng phút chờ cái chết ập đến”, bà nghẹn giọng.

Vụ không tặc 1978 trở thành bước ngoặt lớn, khiến ngành hàng không dân dụng Việt Nam siết chặt các quy định an ninh, từ kiểm tra hành lý đến quy trình buồng lái. Đây cũng là giai đoạn sơ khai, khi máy bay chủ yếu là loại nhỏ, thiết bị lạc hậu, đội ngũ kỹ thuật còn non trẻ.

Sau Đổi mới (1986), hàng không Việt Nam bước vào quá trình tái cấu trúc và phát triển mạnh mẽ. Đến nay, Việt Nam đã thiết lập gần 100 đường bay quốc tế, hiện đại hóa đội bay với Boeing 787, Airbus A350, đồng thời nâng cấp các sân bay trọng điểm.

Tháng 5/2024, Đoàn Thanh sát an toàn hàng không toàn cầu đánh giá chỉ số an toàn bay của Việt Nam đạt 77%, cao hơn mức trung bình thế giới. Ngành hàng không không chỉ phục vụ vận tải thương mại mà còn đảm nhiệm các sứ mệnh kinh tế - xã hội như cứu hộ, cấp cứu y tế, khảo sát địa hình.

"Tử chiến trên không" không đơn thuần là một tác phẩm hành động, mà còn là cách điện ảnh Việt gợi nhắc một lát cắt bi tráng trong lịch sử. Bộ phim kết nối ký ức đau thương năm 1978 với hiện tại – nơi ngành hàng không Việt Nam đã “cất cánh” mạnh mẽ, an toàn và hội nhập quốc tế.

Sự dấn thân của ê-kíp, từ việc phục dựng mô hình DC-4 đến chấp nhận rủi ro với hệ thống rung lắc cơ học, đã mang lại một tác phẩm vừa kịch tính, vừa thấm đẫm giá trị lịch sử. Khi máy bay DC-4 rung lắc trên màn ảnh, khán giả không chỉ thấy một cảnh phim, mà còn nghe tiếng vọng của lịch sử. Vụ không tặc 1978 để lại nỗi đau, nhưng cũng mở ra con đường để ngành hàng không Việt Nam trưởng thành.

Hơn 40 năm sau, bầu trời bay giờ đã khác; an toàn hơn, hiện đại hơn, hội nhập hơn. Nhưng ký ức ấy vẫn còn, và qua điện ảnh, nó sống lại để nhắc nhở rằng hành trình đi tới bầu trời bình yên hôm nay là kết quả của biết bao nỗ lực, hi sinh và lòng quả cảm.

Phương Thảo