Những chuyến bay thẳng vào mắt bão
Trong khi hàng triệu người tháo chạy khỏi siêu bão Milton, những “thợ săn bão” Mỹ lại buộc dây an toàn, lái máy bay lao thẳng vào tâm bão để thu thập dữ liệu.
Trời Florida hôm ấy nặng trĩu hơi ẩm, những đoàn xe ken đặc trên xa lộ, nối nhau rời khỏi vùng duyên hải trước khi siêu bão Milton quét tới. Nhưng trong khi hàng triệu gia đình tìm cách chạy trốn, ở một căn cứ nhỏ gần Tampa, một nhóm phi công và nhà khoa học lại lặng lẽ chuẩn bị cho chuyến đi ngược chiều, lao thẳng vào tâm bão.
Họ chính là những “thợ săn bão” - những người đang thực hiện một trong những nhiệm vụ nguy hiểm và đặc biệt nhất trong ngành hàng không và khí tượng học.
Tại Mỹ hiện có hai đơn vị đảm nhiệm công việc này: Phi đoàn Trinh sát Thời tiết số 53 (thuộc Lực lượng Dự bị Không quân) và Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia (NOAA).
Trong khi mọi loại máy bay khác đều tránh xa siêu bão, họ lại đưa những chiếc phi cơ đặc biệt như WC-130J Weatherbird hay WP-3D Orion xuyên qua những khối mây dày đặc, vượt gió giật hơn 250 km/h để thu thập dữ liệu. Đây là những thông tin cực kỳ quan trọng mà vệ tinh không thể cung cấp, như áp suất trong tâm bão, sức gió ở các tầng khác nhau hay độ ẩm của khí quyển.
“Vệ tinh không thể làm được những điều mà chúng tôi có thể. Muốn biết bão mạnh đến đâu, áp suất thấp đến mức nào, chúng tôi phải trực tiếp bay vào trong đó”, phi công NOAA Dean Legidakes từng chia sẻ. Thực tế, dữ liệu từ các chuyến bay săn bão có thể nâng độ chính xác của dự báo lên thêm 10-20%, giúp cứu sống hàng nghìn người và giảm thiệt hại kinh tế.
Nick Underwood, kỹ sư của NOAA, chậm rãi kéo dây an toàn trên chiếc ghế trong khoang P-3 Orion. “Mỗi lần bước lên máy bay là biết mình sẽ trải qua tám, chín tiếng đồng hồ như ngồi trên tàu lượn siêu tốc. Nhưng nếu không có chúng tôi, dữ liệu về bão sẽ thiếu đi những mảnh ghép quan trọng để cứu mạng người khác”, anh nói. Giọng trầm tĩnh, nhưng ánh mắt đã quen với áp lực của công việc này.
Ngoài đời, Underwood là một người cha trẻ, thích chơi đàn guitar và chăm khu vườn nhỏ ở sân sau. Anh kể, con gái năm tuổi nhiều lần hỏi: “Ba đi làm gì mà lúc nào cũng bay vào chỗ nguy hiểm?”. Câu hỏi hồn nhiên ấy khiến anh thấy nhói trong lòng, nhưng rồi Underwood chỉ biết giải thích rằng công việc của anh giúp mọi người được an toàn hơn.
Cơ trưởng Megan Gaston thì khác. Bà đã gắn bó với NOAA gần hai thập kỷ, sống quen với lịch bay thất thường, có khi phải rời nhà lúc nửa đêm để đuổi theo một cơn bão đang tăng cấp ngoài Đại Tây Dương. “Người ta thường thấy tiếp viên hàng không mặc đẹp, phi công oai vệ. Còn chúng tôi thì mặc áo liền quần, chuẩn bị túi nôn và dây bảo hộ. Nhưng đổi lại, chúng tôi được chứng kiến tận mắt sức mạnh ghê gớm của thiên nhiên”, Gaston kể.
Cảm giác bước vào mắt bão
Khi chiếc Orion xuyên qua những tầng mây đen đặc quánh, phi công Kevin Doremus mô tả khoảnh khắc ấy “như ngồi trong máy giặt khổng lồ”. Có lúc máy bay bị hất vọt lên vài trăm mét, rồi rơi xuống đột ngột khiến toàn thân chao đảo. Thế nhưng sau hàng chục phút chịu đựng, khoang máy bay bỗng sáng bừng khi lọt vào mắt bão, một không gian yên tĩnh, ánh nắng rọi xuống, bốn bề là những bức tường mây khổng lồ dựng đứng như khán đài của một sân vận động.
“Ở khoảnh khắc ấy, bạn thấy mình nhỏ bé khủng khiếp”, Gaston nhớ lại. “Nhưng chính cảm giác đó khiến tôi gắn bó với nghề. Tôi được tận mắt chứng kiến sức mạnh tự nhiên mà phần lớn con người chỉ nhìn qua bản tin”.
Không chỉ đối diện với nguy hiểm, các “thợ săn bão” còn mang trong mình áp lực tâm lý nặng nề. Trung tá Josh Rannenberg kể, có những chuyến bay về đến căn cứ, toàn bộ phi hành đoàn kiệt sức đến mức ngồi im hàng giờ trong phòng nghỉ, không nói nổi một câu. “Chúng tôi biết mình vừa bước qua ranh giới của sự an toàn. Nhưng cũng biết rằng dữ liệu thu về sẽ giúp hàng triệu người tránh khỏi nguy hiểm”, ông nói.
Với nhiều người, sự hy sinh lớn nhất không phải là cảm giác chao đảo giữa trời giông bão, mà là nỗi cô đơn khi phải xa gia đình. Có dịp lễ Tết, khi mọi người quây quần bên bàn ăn, họ lại ngồi trong khoang máy bay lạnh lẽo, hướng thẳng vào một cơn bão đang cuộn xoáy ngoài khơi.
Dù vậy, điều giữ chân họ không chỉ là trách nhiệm nghề nghiệp mà còn là niềm tin. Underwood thường tự nhủ, mỗi dropsonde thả xuống, mỗi con số ghi lại, đều là một phần giúp dự báo chính xác hơn, đồng nghĩa với việc thêm nhiều ngôi nhà, nhiều sinh mạng được bảo toàn.
“Chúng tôi biết công việc này chẳng bao giờ trở nên dễ dàng. Nhưng khi nhìn thấy những thành phố kịp sơ tán, những gia đình an toàn sau bão, chúng tôi hiểu rằng mọi cú rung lắc, mọi giờ phút lo sợ đều đáng giá”, Underwood nói, khẽ mỉm cười.
Khi hàng triệu người tìm đường chạy trốn, họ lại buộc chặt dây an toàn và bay thẳng vào chỗ tất cả muốn tránh xa. Những “thợ săn bão” ấy, với tất cả nỗi sợ, sự kiên cường và lòng can đảm, đã biến công việc của mình thành tấm lá chắn vô hình cho cộng đồng.
Trong tương lai, UAV có thể được triển khai để giảm rủi ro cho con người. Nhưng cho đến khi công nghệ đủ thay thế, những “thợ săn bão” vẫn sẽ tiếp tục hành trình nguy hiểm của mình, lao vào nơi mà tất cả đều tìm cách chạy trốn để mang về dữ liệu giúp nhân loại hiểu và chống chọi với sức mạnh khôn lường của thiên nhiên.