Không đạt tiến độ, Trung Quốc hạ mục tiêu giao hàng máy bay C919
Nhà sản xuất máy bay Trung Quốc COMAC chỉ kỳ vọng bàn giao 25 chiếc C919 trong năm 2025, thấp hơn nhiều so với kế hoạch.
Công ty TNHH máy bay dân dụng Trung Quốc (COMAC) được cho là đã phải điều chỉnh lại mục tiêu giao hàng với dòng máy bay thân hẹp hai động cơ C919, do công ty không đạt tiến độ sản xuất như dự kiến.
Thực tế, doanh nghiệp hiện chỉ kỳ vọng bàn giao khoảng một phần ba số máy bay so với kế hoạch ban đầu đưa ra cho năm 2025.
Thông tin này được coi là cú lùi không mong muốn đối với chương trình, vốn được xem là cơ hội lớn nhất của Trung Quốc nhằm chen chân vào thị trường máy bay thân hẹp tiềm năng nhưng bị chi phối bởi Airbus và Boeing. Cho đến nay, C919 mới chỉ nhận đơn đặt hàng trong nước, nhưng tình hình có thể sớm thay đổi.
Chỉ 25 chiếc được giao trong năm
Theo Bloomberg, COMAC bước vào năm 2025 với tâm thế lạc quan, đặt mục tiêu đầy tham vọng là giao 75 chiếc C919, tương đương khoảng năm ngày một chiếc. Tuy nhiên, giờ đây rõ ràng mục tiêu này hoàn toàn xa vời.
Bloomberg dẫn lời các nguồn tin giấu tên, cho biết mục tiêu đã bị cắt giảm tới hai phần ba, COMAC nay chỉ kỳ vọng bàn giao 25 chiếc C919 trước khi năm 2025 kết thúc.
Động thái được cho là do công ty đang gặp khó khăn bởi các điểm nghẽn trong chuỗi cung ứng. Dù vậy, COMAC vẫn tự hào về dòng máy bay này, với tuyên bố trên trang chủ: “C919 là máy bay chở khách thân hẹp phản lực đầu tiên do Trung Quốc tự phát triển, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về đủ điều kiện bay và sở hữu quyền sở hữu trí tuệ độc lập. C919 có cấu hình 158 - 192 ghế, tầm bay từ 4.075 đến 5.555 km”.
Nhiều thách thức kìm hãm sản xuất
Air China, China Eastern Airlines và China Southern Airlines là ba hãng khai thác C919 lớn nhất, nhưng đến nay chưa có khách hàng quốc tế nào đặt mua. Theo Reuters, riêng bộ ba hãng bay của Trung Quốc này từng kỳ vọng nhận tổng cộng 32 chiếc C919 trong năm 2025.
Tuy nhiên, thực tế tính đến tháng 9, chỉ mới 5 chiếc được bàn giao cho các hãng này. Mục tiêu 75 chiếc trong năm được COMAC đưa ra hồi tháng 3, nhưng kể từ đó, công ty phải đối mặt với hàng loạt thách thức nghiêm trọng làm hạn chế tốc độ sản xuất.
Một yếu tố quan trọng, như đã được đề cập trước đó, là lệnh cấm tạm thời xuất khẩu động cơ CFM cho C919 trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Dù tình hình được giải quyết trong mùa hè nhưng vẫn để lại tác động tiêu cực, phơi bày sự phụ thuộc vào linh kiện nước ngoài. Một số nhà cung cấp Mỹ khác của C919 gồm có Honeywell và GE Aerospace.
Các hãng đang khai thác C919
Theo dữ liệu đội bay hiện có từ ch-aviation, China Eastern Airlines là hãng khai thác C919 lớn nhất, với 11 chiếc trong biên chế và 95 đơn đặt hàng. Tiếp theo là Air China với 5 chiếc và 100 đơn đặt hàng, China Southern Airlines với 5 chiếc và 95 đơn. Ngoài ra, Suparna Airlines đặt 2 chiếc và Tibet Airlines đặt 40 chiếc.
Một trong những khó khăn lớn nhất của chương trình là thu hút khách hàng quốc tế, khi đến nay chưa có hãng nào ngoài Trung Quốc ký hợp đồng chính thức. Dù vậy, điều này không đồng nghĩa không có sự quan tâm. Ryanair được cho là đang cân nhắc, còn AirAsia cũng đang trong quá trình đám phàn.
Về tình hình khai thác hiện tại, dữ liệu của công ty phân tích hàng không Cirium cho thấy, tháng này có 2.167 chuyến bay được lên lịch khai thác bằng C919, cung ứng 350.056 chỗ ngồi và 265.654.842 dặm bay khả dụng. Trong đó, China Eastern khai thác 1.106 chuyến, China Southern 535 chuyến và Air China 526 chuyến, với Hong Kong là điểm đến duy nhất ngoài Trung Quốc đại lục.
Dự án C919 được Trung Quốc khởi động từ năm 2008 với mục tiêu tạo ra mẫu máy bay thương mại thân hẹp mang tính “nội địa hóa” cao, giảm phụ thuộc vào Airbus và Boeing.
Chiếc nguyên mẫu đầu tiên ra mắt vào năm 2015 và bay thử đầu tiên vào ngày 5/5/2017. Đến tháng 9/2022, C919 được Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) cấp chứng nhận đủ điều kiện bay, đánh dấu bước tiến lớn trong ngành hàng không dân dụng của nước này.
Về thiết kế, C919 có cấu hình từ 158 đến 192 ghế, tầm bay 4.075–5.555 km, phù hợp các đường bay tầm ngắn và trung bình. Máy bay trang bị hai động cơ CFM International LEAP-1C, tốc độ hành trình khoảng Mach 0,78 (tương đương 834 km/h), trọng lượng cất cánh tối đa hơn 75 tấn. Vật liệu chính sử dụng hợp kim nhôm, kết hợp một phần composite nhằm giảm trọng lượng.
Giá niêm yết của C919 vào khoảng 99 triệu USD/chiếc, tương đương dòng Airbus A320neo và Boeing 737 MAX, hai đối thủ trực tiếp. Tuy nhiên, theo giới quan sát, với sự hỗ trợ từ chính phủ, COMAC có thể đưa ra mức giá ưu đãi hơn để thu hút thị trường.
Tính đến nay, C919 chủ yếu được các hãng hàng không Trung Quốc đặt mua và khai thác. Tuy chưa có khách hàng quốc tế chính thức, COMAC đang tìm cách thâm nhập thị trường toàn cầu. Để làm được điều đó, giới quan sát cho rằng máy bay cần thêm chứng nhận từ các cơ quan hàng không lớn như EASA của châu Âu, một quá trình có thể kéo dài nhiều năm.