Chính sách bồi thường đặc thù thu hồi đất xây dựng sân bay Gia Bình

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia được khởi công cuối năm 2024, đang bước vào giai đoạn giải phóng mặt bằng quyết định.

Với quy mô gần 1.900 ha, đây là dự án có phạm vi ảnh hưởng rất lớn, liên quan trực tiếp đến hơn 7.000 hộ dân và hàng trăm tổ chức. Chính vì vậy, tỉnh Bắc Ninh đã xây dựng cơ chế bồi thường, hỗ trợ, tái định cư mang tính đặc thù, nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân và tạo sự đồng thuận xã hội.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, tổng diện tích đất cần thu hồi để triển khai dự án khoảng 1.884,88 ha, trong đó có hơn 159 ha đất ở và hơn 1.100 ha đất sản xuất nông nghiệp. Dự kiến, khoảng 5.800 hộ dân phải di dời, tái định cư; gần 18.800 ngôi mộ cũng cần được di chuyển. Đây là khối lượng công việc rất lớn, ảnh hưởng đến toàn bộ đời sống, kinh tế, xã hội, thậm chí cả truyền thống văn hóa của cộng đồng địa phương.

Để tháo gỡ, UBND tỉnh Bắc Ninh vừa thông qua ba chính sách đặc thù trong công tác bồi thường.

Cụ thể, đối với hộ gia đình có đất vườn, ao nằm cùng thửa với đất ở, ngoài việc được bồi thường theo giá đất nông nghiệp, người dân sẽ được hỗ trợ thêm 30% giá đất ở theo bảng giá đất của thửa đất đó hoặc thửa đất ở liền kề đối với phần diện tích trong hạn mức giao đất ở. Với phần diện tích vượt hạn mức, mức hỗ trợ là 10% giá đất ở, nhưng tối đa không quá 600 m2.

Người dân trong thời gian chờ bố trí tái định cư sẽ được hỗ trợ tiền thuê nhà 1,5 triệu đồng/nhân khẩu/tháng, riêng hộ chỉ có một nhân khẩu là 3 triệu đồng. Thời gian hỗ trợ kéo dài 12 tháng kể từ ngày bàn giao mặt bằng.

Bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất đối với vật nuôi là thủy sản chưa có quy trình sản xuất được cấp có thẩm quyền ban hành mà không thể di chuyển bằng 9.000 đồng/m2 (diện tích đất nuôi trồng thuỷ sản bị thu hồi).

Song song với đó, Bắc Ninh đã dự kiến bố trí khoảng 5.800 lô tái định cư, xây dựng theo mô hình khu dân cư kiểu mẫu, bảo đảm hạ tầng công cộng đồng bộ.

Tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án ước tính lên tới khoảng 29.511 tỷ đồng, trong đó khoảng 16.135 tỷ đồng dành cho đất và hơn 13.376 tỷ đồng cho tài sản.

Công tác chi trả đang được triển khai khẩn trương, minh bạch. Chỉ trong tháng 9, Hội đồng giải phóng mặt bằng xã Gia Bình đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức hai đợt chi trả tiền tạm ứng cho hàng nghìn hộ dân, với tổng số tiền giải ngân hơn 1.100 tỷ đồng.

Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn yêu cầu các chính sách ban hành cho việc thu hồi, giải phóng mặt bằng giai đoạn 2 dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình với quy mô rộng lớn hơn cần phải mang tính chất đặc thù hơn, hướng dẫn cụ thể hơn trên tinh thần mang lại lợi ích lớn nhất cho người dân và trong khuôn khổ của pháp luật.

Đồng thời đề nghị các cơ quan chuyên môn khẩn trương hoàn thiện dự thảo chính sách và ban hành hướng dẫn cụ thể để có hành lang pháp lý triển khai thực hiện.

Với tiến độ hiện tại, Bắc Ninh đặt mục tiêu cơ bản hoàn thành giải phóng mặt bằng vào năm 2026, kịp đưa sân bay Gia Bình vào khai thác thử nghiệm trước Hội nghị APEC 2027. Xa hơn, đến năm 2050, sân bay được kỳ vọng sẽ đón khoảng 50 triệu lượt hành khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, trở thành một trong những trung tâm hàng không quốc tế lớn nhất miền Bắc.

Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đặc thù không chỉ giúp người dân an tâm bàn giao “tấc đất vàng” cho dự án, mà còn tạo nền tảng cho Bắc Ninh đẩy nhanh tiến độ một trong những công trình hạ tầng quan trọng bậc nhất, góp phần thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của cả vùng trong tương lai.

Cánh cửa ngoại giao quốc tế

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, có vị trí cách Hà Nội khoảng 40 km và nằm trong địa bàn các xã Gia Bình, Lương Tài, Nhân Thắng, Lâm Thao (tỉnh Bắc Ninh), được khởi công vào tháng 12/2024 trên diện tích gần 1.900 ha.

Dự án được thực hiện theo các giai đoạn: giai đoạn I hướng tới công suất 30 triệu lượt khách/năm cho đến năm 2030 và 1,6 triệu tấn hàng hóa; giai đoạn II mở rộng lên mức 50 triệu lượt khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa vào khoảng năm 2050. Diện tích đất dành cho công trình hàng không dân dụng ước khoảng 957,65 ha, phần còn lại dành cho các khu bay hỗ trợ và hệ thống phụ trợ.

Về hạ tầng chính, sân bay sẽ được xây dựng với cấp sân bay 4E theo tiêu chuẩn ICAO, bao gồm các đường cất hạ cánh dài 3.500 m, hệ thống đường lăn và sân đỗ. Nhà ga hành khách giai đoạn I dự kiến khoảng 350.000 m2, mở rộng thêm ở giai đoạn sau.

Theo tổng mức đầu tư sơ bộ, chi phí cho các hạng mục xây dựng, thiết bị, bồi thường GPMB cùng quản lý dự án có thể lên tới khoảng 94.635 tỷ đồng, trong đó riêng chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng hơn 29.500 tỷ đồng.

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình là công trình trọng điểm quốc gia mang tầm vóc quốc tế, có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống quy hoạch tổng thể cảng hàng không, sân bay toàn quốc và được định vị là sân bay lưỡng dụng chiến lược cho vùng Thủ đô.

Sân bay Gia Bình được xem như biểu tượng hiện đại mới của quốc gia và “cánh cửa ngoại giao quốc tế”, do đó nhà đầu tư đã xây dựng kế hoạch, giải pháp nhằm đáp ứng mục tiêu xây dựng cảng hàng không quốc tế đạt tiêu chuẩn 5 sao Skytrax (đơn vị chuyên xếp hạng dịch vụ hàng không của Anh) và nằm trong nhóm 10 cảng hàng không đẹp, thân thiện nhất thế giới, bắt đầu từ giai đoạn thiết kế đến khi hoàn thiện, vận hành.

Theo kế hoạch, sân bay cơ bản hoàn thành và bước đầu đưa vào khai thác từ cuối năm 2026 phục vụ hội nghị thượng đỉnh APEC 2027.

Hoa Anh Thịnh