Hệ thống sân bay châu Âu tê liệt, phương Tây lại nghi ngờ Nga 'chủ mưu'
Hàng loạt sân bay lớn ở châu Âu tê liệt vì tấn công mạng, làm dấy lên nghi vấn Nga đứng sau và cảnh báo về lỗ hổng an ninh hàng không trong bối cảnh căng thẳng Đông - Tây leo thang.
Tại các sân bay lớn như Frankfurt (Đức), Schiphol (Hà Lan) và Charles de Gaulle (Pháp), hàng nghìn hành khách buộc phải xếp hàng chờ đợi trong nhiều giờ. Hệ thống check-in điện tử bị vô hiệu hóa, nhân viên sân bay phải làm thủ tục thủ công, gây nên cảnh chen lấn, bức xúc. Nhiều hành khách phản ánh họ bị lỡ chuyến bay nối chuyến quốc tế, ảnh hưởng công việc và lịch trình cá nhân.
Một hành khách tại Paris chia sẻ với truyền thông: “Tôi đã chờ hơn ba tiếng đồng hồ để làm thủ tục, mọi thứ rối loạn và không ai biết khi nào hệ thống sẽ được khôi phục”.
Nhiều chuyên gia an ninh mạng châu Âu nhận định vụ tấn công có dấu hiệu của một chiến dịch mạng quy mô lớn, đòi hỏi năng lực kỹ thuật và tài chính mạnh mẽ. Giới quan sát cho rằng Nga vốn nhiều lần bị cáo buộc sử dụng chiến tranh mạng như công cụ đối phó phương Tây có thể đứng sau.
Ông Michael Andersson, chuyên gia an ninh của Viện Nghiên cứu NATO tại Brussels, bình luận: “Vụ việc diễn ra đồng loạt tại nhiều quốc gia cho thấy khả năng phối hợp tinh vi. Nếu Nga thực sự đứng sau, đây có thể coi là một dạng tấn công xám, không đến mức hành động quân sự nhưng đủ để gây rối loạn hạ tầng chiến lược của châu Âu”.
Theo giới phân tích, việc tấn công vào hệ thống sân bay không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn làm suy yếu niềm tin của công chúng vào khả năng bảo vệ hạ tầng quan trọng của EU và NATO.
Tuy nhiên, một số chuyên gia an ninh mạng cho rằng không nên vội vàng quy trách nhiệm cho Nga. Vụ việc cũng có thể do các nhóm hacker độc lập gây ra nhằm thể hiện sức mạnh hoặc trục lợi.
Ông Andrey Frolov, nhà phân tích quân sự Nga, nhận định: “Việc phương Tây nhanh chóng cáo buộc Nga là một phản xạ chính trị hơn là bằng chứng thực tế. Không loại trừ khả năng đây là hoạt động của các nhóm hacker ‘dark web’ nhằm tống tiền hoặc gây tiếng vang”.
Trong quá khứ, nhiều nhóm hacker quốc tế như Anonymous hoặc các tổ chức tội phạm mạng đã thực hiện các cuộc tấn công có quy mô tương tự, không nhất thiết gắn liền với một chính phủ nào.
Nếu các cơ quan điều tra NATO và EU đưa ra bằng chứng thuyết phục rằng Nga có liên quan, vụ việc có thể được xem như hành động leo thang nguy hiểm trong cuộc đối đầu Nga - phương Tây.
Điều này sẽ tạo tiền lệ cho việc NATO coi chiến tranh mạng là hành động tấn công, mở ra khả năng đáp trả bằng các biện pháp cứng rắn hơn, thậm chí cả trừng phạt kinh tế và các biện pháp an ninh tập thể.
Một quan chức NATO giấu tên nói với Politico: “Nếu chứng minh được đây là hành động có chủ đích từ phía Nga, NATO buộc phải xem xét các phương án phản ứng tương xứng, bao gồm cả việc nâng mức cảnh báo an ninh mạng trên toàn khối”.
Trong trường hợp ngược lại, nếu thủ phạm là một nhóm hacker độc lập, vụ việc sẽ làm nổi bật lỗ hổng an ninh mạng trong hạ tầng hàng không châu Âu. Khi đó, thay vì leo thang căng thẳng chính trị, trọng tâm sẽ chuyển sang việc tăng cường đầu tư cho an ninh mạng, phối hợp chặt chẽ hơn giữa các quốc gia EU để bảo vệ những hệ thống trọng yếu.
Ông Jean-Luc Martin, chuyên gia về an ninh mạng tại Đại học Paris, cho rằng: “Dù thủ phạm là ai, vụ việc cũng là lời cảnh báo rằng các sân bay vốn là huyết mạch giao thông toàn cầu, dễ trở thành mục tiêu. Ngay cả một nhóm tội phạm mạng có động cơ tài chính cũng đủ sức gây rối loạn trên diện rộng”
Vụ tấn công lần này, bất kể thủ phạm thực sự là ai, cũng đã cho thấy châu Âu đang đứng trước thách thức lớn trong việc bảo vệ các hạ tầng chiến lược.
Trong bối cảnh căng thẳng với Nga chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, việc xảy ra một sự cố mạng diện rộng dễ dàng bị chính trị hóa, trở thành một phần trong cuộc đối đầu địa, chính trị phức tạp.
Đối với hành khách, vụ việc không chỉ là bất tiện trong vài giờ chờ đợi, mà còn là lời nhắc nhở rằng mỗi chuyến bay trong thời đại số đều phụ thuộc vào một hệ thống dễ tổn thương trước những cuộc tấn công vô hình.