Nga đẩy mạnh sản xuất Su-34M, củng cố ưu thế bầu trời
Nga đang đẩy mạnh sản xuất Su-34M, biến dòng oanh tạc cơ đa nhiệm này thành trụ cột không quân, đối trọng với chiến đấu cơ phương Tây.
Nga đang đẩy mạnh việc mở rộng phi đội máy bay ném bom tiền tuyến Su-34M, với tốc độ sản xuất và bàn giao ngày càng tăng nhanh. Theo tạp chí Military Watch (MW) của Mỹ, Không quân - Vũ trụ Nga hiện ưu tiên mua sắm Su-34M với số lượng lớn hơn nhiều so với các loại tiêm kích chiến thuật khác.
Military Watch nhận định, tốc độ sản xuất Su-34M đã tăng gấp đôi kể từ đầu năm 2022 và dự kiến đến đầu thập niên 2030, phi đội này có thể đạt mốc 400 chiếc.
“Oanh tạc cơ đa năng” mang dấu ấn tư duy Liên Xô
Su-34 vốn được phân loại là máy bay ném bom nhờ khả năng mang tải trọng vũ khí lớn cùng tầm bay xa. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là nó còn sở hữu năng lực chiến đấu không đối không mạnh mẽ, khiến nhiều chuyên gia coi đây là dòng “lai” giữa tiêm kích và oanh tạc cơ.
Military Watch nhấn mạnh tư duy thiết kế này không xa lạ với di sản từ thời Liên Xô khi năng lực cơ động và khả năng thích ứng trên chiến trường luôn được đặt lên hàng đầu.
Ngoài nhiệm vụ tấn công mặt đất, Su-34M còn có thể thực hiện trinh sát và điều chỉnh hỏa lực ở khoảng cách tới 1.500 km tính từ sân bay xuất phát. Các phi công Nga đánh giá cao độ tin cậy, tính cơ động và khả năng sống sót của dòng máy bay này, đặc biệt trong những phi vụ dài ngày.
Tập đoàn Chế tạo Máy bay Thống nhất (UAC) cho biết đã đạt kỷ lục mới về số lượng Su-34M xuất xưởng, đồng thời rút ngắn thời gian bàn giao nhờ tối ưu hóa quy trình sản xuất. Các máy bay đều trải qua thử nghiệm nghiêm ngặt tại nhà máy trước khi biên chế cho lực lượng không quân, vũ trụ và không quân hải quân Nga.
UAC cũng khẳng định đội ngũ kỹ sư vẫn tiếp tục cải tiến Su-34M nhằm nâng cao khả năng kỹ chiến thuật, bảo đảm dòng oanh tạc cơ này duy trì ưu thế trên các chiến trường trong tương lai.
Không chỉ phục vụ nhu cầu nội địa, Nga còn tích cực đưa Su-34 ra thị trường quốc tế. Phiên bản xuất khẩu Su-34ME đã được chuyển giao cho Algeria, một trong những khách hàng lớn đầu tiên. So với Su-34M của Nga, bản xuất khẩu gần như giữ nguyên cấu hình, ngoại trừ việc lược bỏ một số thiết bị liên lạc quân sự đặc thù.
Su-34M và cán cân sức mạnh trên bầu trời
Su-34M là phiên bản nâng cấp của dòng Su-34 vốn được thiết kế để thay thế Su-24 trong vai trò cường kích, ném bom tầm xa. Ưu điểm lớn nhất của Su-34M nằm ở khả năng mang tải trọng vũ khí lớn, phạm vi hoạt động xa, và khoang buồng lái thiết kế rộng rãi cho phi công có thể làm việc trong những chuyến bay dài. Điều này khiến Su-34M trở thành một trong những “xương sống” trong năng lực tấn công chiến thuật, chiến dịch của Nga.
Trong khi đó, F-15E Strike Eagle của Mỹ, mẫu tiêm kích ném bom hai chỗ ngồi có nhiều điểm tương đồng. F-15E được phát triển từ khung thân của F-15 với khả năng mang vũ khí đa dạng, bao gồm bom dẫn đường chính xác và tên lửa hành trình tầm xa. Tuy nhiên, F-15E có lợi thế nhờ vào hệ thống điện tử hàng không hiện đại, đặc biệt trong khả năng phối hợp với các nền tảng khác trong mạng lưới tác chiến chung của Mỹ và NATO.
Đặt cạnh F-35 Lightning II, Su-34M bộc lộ rõ sự khác biệt về thế hệ công nghệ. F-35 là chiến đấu cơ tàng hình thế hệ 5, thiên về khả năng xâm nhập sâu và tránh bị radar phát hiện, trong khi Su-34M vẫn là thiết kế thế hệ 4++ với ưu thế nằm ở hỏa lực lớn và tầm bay xa.
Có thể nói, Su-34M được tối ưu cho chiến trường nơi ưu thế trên không chưa bị đối phương chiếm lĩnh hoàn toàn, còn F-35 phù hợp với học thuyết quân sự của Mỹ, nơi kiểm soát bầu trời là điều kiện tiên quyết.
So với Dassault Rafale của Pháp, một tiêm kích đa nhiệm hiện đại, Su-34M có kích thước lớn hơn, tải trọng vũ khí nhiều hơn, và thiên về nhiệm vụ tấn công mặt đất. Rafale tuy mang tải trọng ít hơn nhưng lại có ưu thế nhờ vào sự linh hoạt, độ cơ động và khả năng thích ứng cao với nhiều kịch bản từ chiếm ưu thế trên không đến tấn công hải quân.
Các nhà phân tích quân sự quốc tế cho rằng, Su-34M là biểu tượng cho học thuyết quân sự Nga, ưu tiên hỏa lực mạnh, tầm hoạt động xa và khả năng đánh phá mục tiêu diện rộng. Ngược lại, các dòng phương Tây như F-35 hay Rafale phản ánh triết lý chú trọng công nghệ cao, tác chiến mạng trung tâm và tính đa năng.
Chính vì vậy, Su-34M dù không sở hữu công nghệ tàng hình hay hệ thống điện tử tinh vi như đối thủ phương Tây, vẫn là “quân bài” đáng gờm của Nga nhờ chi phí vận hành thấp hơn và sự phù hợp với các chiến dịch kéo dài, đặc biệt trong bối cảnh xung đột hiện nay.
Trong thập niên tới, việc Nga duy trì tốc độ sản xuất Su-34M ở mức cao có thể tạo ra bước thay đổi đáng kể trong cán cân sức mạnh không quân toàn cầu. Nếu kế hoạch đạt mốc 400 chiếc vào đầu những năm 2030 trở thành hiện thực, Su-34M sẽ hình thành một lực lượng ném bom tiền tuyến hùng hậu, vượt xa về số lượng so với các dòng tiêm kích ném bom cùng loại của phương Tây.
Sự xuất hiện dày đặc của Su-34M có thể giúp Nga mở rộng khả năng triển khai sức mạnh trên nhiều mặt trận cùng lúc, từ chiến trường châu Âu đến Trung Đông, thậm chí là Bắc Phi, nơi Moscow ngày càng tăng cường hiện diện. Ngoài ra, với chi phí vận hành thấp hơn so với F-35 hay Rafale, Su-34M tạo ra lợi thế chiến lược trong các cuộc xung đột kéo dài, nơi yếu tố “sức bền” quan trọng không kém “sức mạnh”.
Tuy nhiên, giới phân tích cũng cho rằng Su-34M khó có thể thay đổi hoàn toàn cục diện nếu Nga không đồng thời nâng cấp hệ thống chỉ huy – kiểm soát, cũng như mạng lưới phòng không và cảnh báo sớm. Trong bối cảnh Mỹ và NATO tiếp tục đầu tư mạnh vào các máy bay thế hệ 5 và 6, Su-34M sẽ phải đối mặt với những thách thức công nghệ ngày càng lớn.
Dẫu vậy, với số lượng áp đảo, hỏa lực mạnh mẽ và khả năng thích ứng với nhiều kịch bản chiến tranh hiện đại, Su-34M được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những nhân tố định hình lại phương thức tác chiến trên không trong thập niên tới, góp phần củng cố vị thế quân sự của Nga trước các đối thủ phương Tây.