B-21 Raider thứ hai gia nhập thử nghiệm, mở ra bước tiến mới giúp Mỹ củng cố sức mạnh răn đe chiến lược thế kỷ 21.
Ngày 12/9 vừa qua, chiếc oanh tạc cơ tàng hình B-21 Raider thứ hai của Không quân Mỹ chính thức xuất hiện công khai khi rời nhà máy Northrop Grumman ở Palmdale, California và bay đến Căn cứ Không quân Edwards để gia nhập Phi đội bay thử 420.
Đây là lần đầu tiên hai chiếc B-21 cùng được nhìn thấy trong đội hình thử nghiệm, mở ra một giai đoạn mới trong chương trình phát triển dòng máy bay ném bom thế hệ thứ sáu.
“
Sự xuất hiện của chiếc B-21 Raider thứ hai đã tạo động lực lớn cho chương trình thử nghiệm bay. Không quân nay có thể đẩy nhanh tiến độ đánh giá các hệ thống nhiệm vụ và khả năng vũ khí, từ đó tăng cường sức răn đe chiến lược và hiệu quả tác chiến như kỳ vọng.
Bộ trưởng Không quân Mỹ Troy Meink
Theo thông cáo, cả hai chiếc B-21 hiện đều đang tham gia thử nghiệm nhằm kiểm tra khả năng né radar, tích hợp vũ khí, chống chế áp điện tử và liên kết dữ liệu chiến đấu.
Việc duy trì đồng thời hai khung máy bay thử nghiệm cho phép các kỹ sư và kỹ thuật viên kiểm chứng quy trình bảo dưỡng, vận hành và hậu cần, yếu tố quan trọng để chuẩn bị cho giai đoạn sản xuất hàng loạt.
Máy bay ném bom tàng hình B-21 Raider. Ảnh: U.S. Air Force
“Bí quyết” công nghệ của B-21
Trong các bức ảnh mới công bố, chi tiết gây chú ý nhất chính là hệ thống cửa hút khí tàng hình. Đây được coi là một trong những thách thức kỹ thuật lớn nhất khi phát triển máy bay ném bom tàng hình thế hệ mới.
Theo chuyên trang quân sự The War Zone, cửa hút khí đóng vai trò sống còn vì nó vừa phải đảm bảo luồng khí ổn định để động cơ hoạt động, vừa phải che giấu toàn bộ cánh quạt và bộ phận bên trong khỏi sóng radar đối phương. Nếu thất bại, toàn bộ tính năng tàng hình sẽ mất tác dụng.
Khác với B-2 Spirit vốn có cửa hút khí khá lớn, B-21 Raider áp dụng thiết kế ống hút khí dạng uốn cong nhỏ gọn hơn, chìm sâu trong phần cánh bay.
Nhờ đó, tín hiệu radar không thể phản xạ trực tiếp từ động cơ ra ngoài. Tạp chí The Aviationist nhận định rằng hệ thống cửa hút khí mới là một trong những chi tiết độc đáo và khó chế tạo nhất của B-21, phản ánh bước tiến vượt trội về công nghệ khí động học và vật liệu.
B-21 Raider và tương lai của lực lượng oanh tạc cơ Không quân Mỹ.
Ngoài hình dáng tối ưu, B-21 còn sử dụng vật liệu composite tiên tiến phủ ngoài để hấp thụ sóng radar và hạn chế bức xạ hồng ngoại. Quan trọng hơn, lớp phủ này được thiết kế thân thiện với bảo dưỡng, giúp giảm đáng kể chi phí và thời gian vận hành, một điểm yếu nổi tiếng của B-2 Spirit.
Chuyên gia quân sự tại RAND Corporation đánh giá: “Việc giải quyết thành công thách thức cửa hút khí là minh chứng cho cách tiếp cận kỹ thuật số và mô hình hóa tiên tiến mà Không quân Mỹ áp dụng cho B-21. Đây là yếu tố cốt lõi giúp máy bay có khả năng sống sót trong môi trường tác chiến chống tiếp cận hiện đại”.
So sánh với các dòng oanh tạc cơ hiện hữu B-52, B-1, B-2 thì B-21 Raider nổi lên như thế hệ kế tiếp với sự cân bằng tối ưu. Thiết kế tàng hình được nâng cấp so với B-2 nhờ khí động học cải tiến và vật liệu mới. Chi phí vận hành được giảm thiểu thông qua cấu trúc bảo dưỡng thân thiện hơn.
B-21 Raider có sải cánh khoảng 40-47 mét, ngắn hơn so với sải cánh 52 mét của dòng B2 Spirit đời đầu.
Đặc biệt, B-21 áp dụng kiến trúc mở, cho phép nâng cấp nhanh chóng bằng phần mềm và tích hợp các công nghệ vũ khí mới như bom hạt nhân B61-12, tên lửa hành trình AGM-181 hay thậm chí cả vũ khí siêu vượt âm.
Nhờ đó, B-21 không chỉ thay thế dần B-1 và B-2 mà còn định hình vai trò nòng cốt trong chiến lược răn đe hạt nhân và tấn công tầm xa của Mỹ trong nhiều thập kỷ tới.
B-52 Stratofortress, ra đời từ thập niên 1950, vẫn được xem là “cựu binh bất tử” nhờ khả năng bay liên lục địa và mang khối lượng vũ khí khổng lồ, bao gồm cả tên lửa hành trình hạt nhân.
Tuy nhiên, điểm yếu cố hữu của B-52 là không có khả năng tàng hình, khiến nó phải phụ thuộc vào tên lửa tầm xa hoặc sự yểm trợ của tiêm kích khi đối đầu với các hệ thống phòng không hiện đại.
Được thiết kế để mang theo cả vũ khí thông thường và hạt nhân, B-21 vẫn là một thành tố trung tâm trong chiến lược hiện đại hóa hạt nhân của Không quân Mỹ.
Trong khi đó, B-1B Lancer được phát triển giữa thời kỳ căng thẳng Chiến tranh Lạnh với nhiệm vụ xuyên thủng phòng không Liên Xô. Cánh cụp cánh xòe cho phép B-1 đạt tốc độ siêu âm thấp (khoảng Mach 1.25) và có tính cơ động cao. Nhưng qua thời gian, tuổi thọ khung thân cùng chi phí bảo trì khổng lồ đã khiến loại oanh tạc cơ này dần bị hạn chế trong tác chiến hiện đại.
Đến thập niên 1990, B-2 Spirit trở thành biểu tượng của kỷ nguyên tàng hình. Đây là máy bay ném bom đầu tiên trên thế giới có khả năng xâm nhập sâu vào không phận đối phương mà vẫn giảm thiểu nguy cơ bị radar phát hiện.
Tuy nhiên, chi phí chế tạo và vận hành cực lớn chỉ có 21 chiếc được sản xuất và mỗi giờ bay tốn tới hàng trăm nghìn USD khiến B-2 trở thành một công cụ chiến lược “xa xỉ” của Mỹ.
“Xương sống” sức mạnh không quân Mỹ thế kỷ 21
Không quân Mỹ dự kiến đặt mua ít nhất 100 chiếc B-21 Raider, với mục tiêu đưa vào biên chế trước năm 2030. Đơn vị đầu tiên tiếp nhận là Căn cứ Ellsworth ở Nam Dakota, nơi đang được đầu tư hạ tầng để sẵn sàng cho loại máy bay mới.
Hình ảnh Mỹ mới công bố cho thấy oanh tạc cơ tàng hình B-21 Raider thế hệ mới có sải cánh nhỏ hơn.
Trong chiến lược toàn cầu, B-21 sẽ giữ vai trò răn đe hạt nhân và tấn công chính xác tầm xa. Nó thay thế dần B-1 và B-2, đồng thời bổ sung cho B-52 trong các kịch bản cần triển khai vũ khí số lượng lớn.
Với khả năng tàng hình, bay xa và tích hợp vũ khí hiện đại, B-21 trở thành “con bài linh hoạt” trong cả hai kịch bản: chiến tranh cường độ cao với đối thủ có hệ thống phòng không tiên tiến, hoặc triển khai răn đe từ xa trong môi trường căng thẳng.
Giới quan sát quốc tế nhìn nhận B-21 không chỉ là một dự án công nghệ, mà còn là thông điệp chính trị - quân sự. Nó thể hiện quyết tâm của Mỹ duy trì ưu thế răn đe chiến lược trước sự trỗi dậy của Trung Quốc và Nga.
Như chuyên gia hàng không Scott Hamilton bình luận: “Nếu B-2 từng là biểu tượng của ưu thế công nghệ Mỹ cuối Chiến tranh Lạnh, thì B-21 chính là biểu tượng của cuộc cạnh tranh siêu cường trong thế kỷ 21.”
B-21 Raider cũng có khe hút gió hẹp hơn, cửa khoang chứa càng đáp được đơn giản hóa và một vết lõm trên nóc
Sự xuất hiện của “song sát” B-21 Raider tại Căn cứ Edwards không chỉ đánh dấu bước tiến quan trọng trong chương trình thử nghiệm, mà còn mở ra giai đoạn mới cho chiến lược không quân Mỹ.
Với thiết kế tàng hình tiên tiến, chi phí vận hành hợp lý và khả năng tích hợp vũ khí tương lai, B-21 hứa hẹn trở thành xương sống của sức mạnh răn đe Mỹ trong nhiều thập kỷ tới.
