Oanh tạc cơ B-21 Raider thứ hai xuất hiện, Mỹ khẳng định ưu thế tuyệt đối
Không quân Mỹ hiện đã có trong tay hai chiếc B-21 Raider bay thử tại căn cứ Edwards, khẳng định tham vọng của Mỹ duy trì ưu thế tuyệt đối về năng lực tấn công tầm xa.
Lần đầu tiên, hình ảnh hai chiếc B-21 Raider – mẫu oanh tạc cơ tàng hình thế hệ mới của Không quân Mỹ – cùng xuất hiện tại căn cứ Edwards Air Force Base đã được công bố. Chiếc B-21 thứ hai vừa có chuyến bay đầu tiên từ cơ sở Plant 42 của Không quân và hạ cánh xuống Edwards ngày hôm qua.
Hiện cả hai nguyên mẫu bay thử này đã được bàn giao cho Phi đội bay thử 420, lực lượng nòng cốt trong chương trình thử nghiệm tổng hợp B-21.
Edwards từ lâu vốn là trung tâm thử nghiệm – đánh giá của Không quân Mỹ, và trong những năm cuối thập niên 2010, căn cứ này đã được mở rộng quy mô đáng kể nhằm chuẩn bị cho sự xuất hiện của Raider.
Ngoài hai nguyên mẫu bay được, ít nhất còn hai khung thân không bay của Raider đang được sử dụng cho các thử nghiệm khác nhau. Bên cạnh đó, bốn nguyên mẫu Raider khác cũng đang trong quá trình lắp ráp tại cơ sở của Northrop Grumman ở Plant 42. Tính đến tháng 1 vừa qua, Northrop Grumman đã nhận được hai hợp đồng để chế tạo thêm các B-21.
Những chi tiết thiết kế đặc biệt
Khác với chiếc B-21 đầu tiên thực hiện chuyến bay thử từ tháng 11/2023, chiếc thứ hai hiện gần như không mang dấu hiệu nhận dạng đặc biệt như số hiệu, mã căn cứ hay huy hiệu đơn vị. Điểm nổi bật duy nhất là bên trong cửa càng đáp trước có in hình một chiếc mũ chiến binh Hy Lạp cổ với đôi cánh xoè ra phía sau, cùng hai cây giáo bắt chéo bên dưới.
Chiếc B-21 đầu tiên mang biệt danh Cerberus, với biểu tượng chó ba đầu trong thần thoại Hy Lạp được vẽ bên ngoài cửa càng đáp trước. Ngoài ra, còn có hình chim cách điệu bên dưới mũi máy bay, gợi nhắc đến các logo cũ của tập đoàn Northrop.
Các hình ảnh mới về Raider cũng nhấn mạnh thêm sự khác thường của bố trí cửa sổ buồng lái – vốn bị đánh giá hạn chế tầm nhìn cho phi công. Bên cạnh đó, hình ảnh B-21 thứ hai trong chuyến bay thử cung cấp góc nhìn mới về cửa hút khí đặc biệt của dòng oanh tạc cơ này.
Cửa hút khí của Raider được đánh giá là một trong những thiết kế phức tạp và "dị biệt" nhất hiện nay, nhằm giảm tín hiệu radar. Theo tiết lộ, quá trình phát triển hệ thống này từng gặp nhiều thách thức kỹ thuật.
Chuyến bay đầu tiên của chiếc B-21 thứ hai cũng cho thấy rõ phần bụng rộng với khoang vũ khí. Ảnh độ phân giải cao cho thấy Raider hiện có một khoang vũ khí trung tâm duy nhất, thay vì hai khoang phụ hai bên như một số dự đoán trước đó. Hai cụm cửa ở rìa cánh dường như chỉ đóng vai trò cửa kiểm tra động cơ và hệ thống, chứ không phải khoang vũ khí bổ sung.
Trước đó, các nguồn thạo tin cho hay, B-21 được phát triển từ máy bay ném bom B-2 nhưng có nhiều cải thiện trong thiết kế tàng hình. Máy bay sử dụng kiến trúc hệ thống mở và công nghệ “chỉ huy và kiểm soát chung toàn cầu” để chia sẻ dữ liệu.
Theo thông tin được đăng tải trên tài khoản X của AirPower 2.0 cuối năm ngoái, dòng máy bay ném bom tàng hình thế hệ mới của Không quân Mỹ, B-21 Raider, đang đạt được những tiến triển đáng kể trong quá trình phát triển.
Nhà thầu quốc phòng Northrop Grumman, đơn vị đứng sau nền tảng tiên tiến này, đã công bố những cập nhật quan trọng trong nỗ lực xác nhận khả năng hoạt động của B-21 Raider.
B-21 Raider là dòng máy bay ném bom chiến lược tầm xa thế hệ mới, tích hợp hàng loạt công nghệ tiên tiến, trở thành máy bay ném bom thế hệ thứ sáu đầu tiên trên thế giới. Với khả năng tàng hình vượt trội, B-21 có thể xâm nhập các không phận được phòng thủ nghiêm ngặt, đồng thời thiết kế kiến trúc mở giúp tích hợp dễ dàng các công nghệ mới trong tương lai.
Mỹ coi B-21 là máy bay thế hệ thứ 6 chứ không phải là máy bay ném bom thế hệ thứ 6. Washington dự định tích hợp nó với máy bay chiến đấu thế hệ thứ 6 và các tính năng khác. Cách gọi của Mỹ thực chất là một sự tuyên truyền, thể hiện sự thiếu tự tin của các nhà quân sự cấp cao trong việc bảo vệ máy bay này trước hiệu quả của máy bay ném bom B-2.
Trong chiến đấu cường độ cao, đối mặt với hệ thống phòng không tiên tiến của đối phương, B-21 sẽ chiến đấu với sự phối hợp của các lực lượng khác. Trước tiên là sử dụng tên lửa hành trình, tên lửa siêu thanh và các vũ khí tầm xa khác để tấn công các “nút” chỉ huy quan trọng của đối phương và các hệ thống radar chống tàng hình.
Như vậy, khả năng chiến đấu độc lập của B-21 là tương đối thấp.
Đối với khả năng tàng hình, Không quân Mỹ tuyên bố, khả năng B-21 bị phát hiện là “cực thấp” chứ không phải là “rất thấp” như máy bay chiến đấu F-22 và F-35. Ngay cả những hệ thống phòng không tiên tiến nhất thế giới cũng gặp khó khăn trong việc phát hiện B-21.
Northrop Grumman trong một thông cáo riêng khẳng định sẽ sớm trình diễn gói phần mềm nâng cấp cho phép “triển khai nhanh các cải tiến” nhằm đảm bảo năng lực tác chiến của Raider luôn đi trước các mối đe dọa.
Việc sử dụng kiến trúc mở và hệ thống định nghĩa bằng phần mềm ngay từ đầu đã mang lại lợi ích lớn cho chương trình B-21. Nhiều thành phần phức tạp, như hệ thống điều khiển nhiên liệu, đã được mô phỏng – kiểm thử phần mềm đầy đủ trước cả khi máy bay cất cánh.
Thiếu tướng Jason Armagost, từng nhấn mạnh từ năm 2022 rằng các quy trình thiết kế số hóa giúp rút ngắn đáng kể tiến độ. Hiện ông Armagost đang là Tư lệnh Không đoàn số 8, đơn vị quản lý toàn bộ lực lượng oanh tạc cơ của Không quân Mỹ.
Tương lai của B-21 Raider
Trong thông cáo mới nhất, Không quân Mỹ nhấn mạnh lợi ích từ việc có hai chiếc B-21 cùng tham gia thử nghiệm tại Edwards: “Sự bổ sung chiếc máy bay thứ hai mở rộng khả năng thử nghiệm của Không quân vượt ra ngoài các bài kiểm tra hiệu suất bay ban đầu, tiến tới các giai đoạn quan trọng như thử nghiệm hệ thống tác chiến và tích hợp vũ khí. Đây là bước tiến lớn hướng tới khả năng sẵn sàng chiến đấu của oanh tạc cơ tàng hình thế hệ thứ sáu của Mỹ.”
Không quân cũng cho biết việc có nhiều máy bay thử nghiệm cùng lúc sẽ giúp các kỹ thuật viên rèn luyện kinh nghiệm thực tế trong bảo dưỡng, đánh giá hiệu quả công cụ và quy trình hậu cần, chuẩn bị cho giai đoạn vận hành đại trà.
Không quân Mỹ đặt mục tiêu đưa B-21 vào biên chế trước cuối thập niên này. Kế hoạch hiện tại là mua ít nhất 100 chiếc Raider, nhưng nhiều tín hiệu cho thấy con số thực tế có thể cao hơn.
Song song với thử nghiệm, từ năm tài chính 2026, Không quân Mỹ sẽ khởi công hàng loạt dự án xây dựng hạ tầng quân sự tại ba căn cứ chính được chọn làm nơi triển khai B-21. Trong đó, Ellsworth AFB (South Dakota) là căn cứ đầu tiên dự kiến tiếp nhận Raider, với nhiều công trình đã hoàn thành để sẵn sàng đón máy bay.
Với sự xuất hiện của chiếc B-21 thứ hai tại Edwards, lực lượng thử nghiệm sẽ mở rộng quy mô và phạm vi công việc, từng bước chuẩn bị cho việc đưa Raider vào hoạt động. Đây được coi là mảnh ghép quan trọng trong chiến lược hiện đại hóa lực lượng răn đe chiến lược của Mỹ, thay thế dần phi đội B-1 Lancer và B-2 Spirit đã phục vụ nhiều thập kỷ.
Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, đặc biệt với Trung Quốc và Nga, sự kiện hai chiếc B-21 Raider cùng bay thử tại Edwards mang ý nghĩa biểu tượng lớn, khẳng định tham vọng của Mỹ duy trì ưu thế tuyệt đối về năng lực tấn công tầm xa, tàng hình và răn đe hạt nhân trong nhiều thập kỷ tới.