Máy bay không người lái vận tải lớn nhất thế giới của Trung Quốc

W5000, máy bay không người lái (UAV) chở hàng lớn nhất thế giới thuộc loại này, được công ty khởi nghiệp hàng không Trung Quốc Air White Whale lần đầu giới thiệu vào tháng 10/2024.

W5000 trang bị động cơ phản lực turbine cánh quạt kép với trọng lượng cất cánh tối đa 10,8 tấn, sức chở 5 tấn và không gian chở hàng bên trong khoảng 65 m3. Máy bay có thiết kế một tầng cánh trên, thân hình chữ nhật. Mỗi bên cánh trái và phải đều trang bị một động cơ phản lực turbine cánh quạt. Máy bay sử dụng bộ thiết bị hạ cánh ba điểm có thể thu gọn, có thể cất hạ cánh tại các sân bay hàng không chung.

W5000 dài 22,9 m, cao 7,5 m với sải cánh 22,7 m. Máy bay có trần bay tối đa 6.000 m, tốc độ hành trình 526 km/h và tầm bay lên tới 2.600 km.

Điểm đặc biệt là W5000 tương thích với nhiều phương thức bốc dỡ hàng hóa. Cửa sau và cửa kiểu vỏ sò giúp bốc dỡ nhanh chóng, thích ứng với các phương pháp xếp hàng khác nhau, từ ram di động đến xe nâng. Đây là yếu tố quan trọng để tối ưu thời gian quay vòng mặt đất và tăng hiệu suất vận hành.

Một trong những lợi thế lớn nhất của W5000 là hệ thống bay tự động với giám sát từ mặt đất. Theo công bố của Air White Whale, một nhóm vận hành có thể giám sát đồng thời 6 - 7 chiếc UAV, giảm mạnh chi phí nhân sự. Chi phí vận hành nhân lực được ước tính chỉ bằng 1/10 so với các máy bay cùng loại, trong khi chi phí vận tải tính theo tấn/km thấp hơn khoảng 40%.

Để đạt được hiệu quả này, W5000 đã loại bỏ buồng lái phi công, ghế, hệ thống oxy, thiết bị thoát hiểm… giúp giảm trọng lượng tới 34%, đồng thời tối ưu hóa cấu hình động cơ và khí động học. Đây là hướng đi mang tính cách mạng trong logistics hàng không, khi tự động hóa thay thế dần sự phụ thuộc vào con người trong vận hành.

Để so sánh, W5000 có tải trọng tương đương với Tây An Y-7, loại máy bay vận tải và chở khách hai động cơ tuốc-bin cánh quạt do Trung Quốc sản xuất, được phát triển dựa trên dòng máy bay Antonov An-24 của Liên Xô.

Tuy nhiên, điểm vượt trội của W5000 là khả năng vận hành hoàn toàn tự động, tiết kiệm chi phí và linh hoạt hơn. Ngoài ra, W5000 có thể hoạt động ở các sân bay nhỏ, các khu vực hạn chế cơ sở hạ tầng, điều mà các máy bay vận tải truyền thống khó thực hiện.

W5000 hướng tới các dịch vụ logistics liên tỉnh và quốc tế. Tầm bay 2.600 km cho phép thực hiện các tuyến vận tải liên quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, Trung Á, Nga và Nhật Bản.

Dù Air White Whale không tiết lộ có bao nhiêu chiếc W5000 đã được đặt hàng hoặc do ai đặt hàng, nhưng nhiều công ty hàng không, hậu cần và vận tải lớn của Trung Quốc đều thể hiện sự quan tâm tới máy bay này, chẳng hạn như JD.com, China Eastern Airlines Logistics hay China Post.

Air White Whale đã nộp hồ sơ xin chứng nhận bay lên Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) và dự kiến bàn giao chiếc W5000 đầu tiên vào năm 2026.

Các nhà phân tích cho rằng, khi bối cảnh hàng không tiếp tục phát triển nhanh những năm tới, W5000 có tiềm năng đại diện cho bước tiến lớn trong lĩnh vực hậu cần thương mại toàn cầu.

Sự xuất hiện của W5000 cũng phản ánh bước đi chiến lược của Trung Quốc trong lĩnh vực UAV vận tải cỡ lớn: tự động hóa, giảm chi phí, mở rộng phạm vi vận tải hàng không.

Nếu chứng minh được độ an toàn và hiệu quả trong vận hành, W5000 có thể trở thành “mắt xích” quan trọng trong chuỗi logistics khu vực, đồng thời mở ra tiền lệ cho các UAV chở hàng thế hệ mới.

Tuy nhiên, dự án vẫn phải vượt qua thách thức về chứng nhận an toàn, khả năng hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt và khung pháp lý quốc tế. Không những vậy, máy bay còn phải cạnh tranh với các UAV vận tải cỡ lớn đang được phát triển ở Mỹ, châu Âu và các startup quốc tế khác, tạo ra áp lực về mặt công nghệ và thương mại.

Hoa Vũ