Sự cố uy hiếp an toàn hàng không tăng cao trong 8 tháng năm 2025

Cục Hàng không Việt Nam vừa công bố báo cáo an toàn hàng không tháng 8 và 8 tháng đầu năm 2025. Báo cáo thể hiện đi cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành hàng không, những sự cố uy hiếp an toàn cũng có chiều hướng gia tăng.

Sự cố tăng nhưng tai nạn nghiêm trọng được kiểm soát

Theo báo cáo an toàn hàng không tháng 8 và 8 tháng đầu năm 2025 của Cục Hàng không Việt Nam (HKVN), tính đến ngày 15/8, đội bay đăng ký quốc tịch Việt Nam có 228 chiếc, tăng 15 chiếc so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, Vietnam Airlines và Vietjet Air mỗi hãng sở hữu 96 máy bay, còn số lượng trực thăng giữ ổn định ở mức 28 chiếc.

Trong tháng 8, ngành hàng không Việt Nam không xảy ra bất kỳ tai nạn hàng không nghiêm trọng mức A, B, C nào, tuy nhiên, đã ghi nhận 6 sự cố uy hiếp an toàn mức D, tăng 4 vụ so với tháng trước và tăng 2 vụ so với cùng kỳ năm 2024. Nguyên nhân chủ yếu gồm 3 sự cố do hỏng hóc kỹ thuật máy bay, 1 sự cố do lỗi phi công và 2 sự cố do yếu tố thời tiết.

Tính trong 8 tháng đầu năm (từ 16/12/2024 đến 15/8/2025), hệ thống hàng không Việt Nam không xảy ra tai nạn mức A, song đã ghi nhận 1 sự cố nghiêm trọng mức B, 1 sự cố mức C, 42 sự cố mức D và 144 vụ việc mức E. So với cùng kỳ năm 2024, sự cố nghiêm trọng mức B tăng từ 0 lên 1, còn sự cố mức D tăng hơn 27% (từ 33 lên 42). Tổng số tai nạn, sự cố tăng trên 29%.

Phân tích nguyên nhân cho thấy, trong 8 tháng qua có 20 sự cố do hỏng hóc kỹ thuật, 18 sự cố liên quan yếu tố con người (trong đó 15 vụ do lỗi tổ lái), và 5 sự cố do thời tiết. Các sự cố mức B hiện đang được cơ quan chức năng điều tra.

Nhiều thách thức

Ngoài các sự cố liên quan trực tiếp đến tàu bay, lĩnh vực quản lý hoạt động bay và khai thác cảng hàng không cũng ghi nhận nhiều vấn đề. Trong 8 tháng, có 5 sự cố thuộc lĩnh vực quản lý hoạt động bay (1 mức C, 4 mức D), chủ yếu do lỗi kiểm soát viên không lưu và trục trặc kỹ thuật hệ thống thiết bị điều hành bay.

Lĩnh vực khai thác cảng hàng không – sân bay ghi nhận 366 sự cố và vụ việc, trong đó có 30 sự cố mức D, tăng 9 vụ so với cùng kỳ 2024.

Đáng chú ý, các tình huống máy bay đỗ sai vạch dừng mũi giảm 19 vụ nhưng những sự cố khác tăng mạnh như va chạm chim trên khu bay tăng tới 69 vụ; số vụ máy bay bị chiếu đèn laser tăng 36; sự cố vật thể bay gây ảnh hưởng đến hoạt động bay tăng 4; và các vụ việc phương tiện va chạm với cơ sở hạ tầng, trang thiết bị tăng thêm 8.

Bên cạnh đó, hành vi vi phạm quy định an toàn cũng bị phát hiện nhiều hơn. Riêng trong tháng 8, Cục HKVN đã ban hành 35 quyết định xử phạt hành chính liên quan đến an toàn hàng không, tăng 59% so với tháng 7 và tăng 25% so với cùng kỳ 2024.

Các hành vi vi phạm điển hình gồm: hút thuốc trên máy bay, điều khiển máy bay không đúng quy trình, khai thác máy bay thương mại không phép, phương tiện mặt đất dừng đỗ sai quy định hoặc chạy quá tốc độ, cũng như việc hãng hàng không không thực hiện nghĩa vụ đối với hành khách khi chuyến bay bị gián đoạn.

Nỗ lực kiểm soát và nâng cao an toàn

Trước diễn biến phức tạp, Cục HKVN đã triển khai nhiều giải pháp nhằm tăng cường giám sát và phòng ngừa sự cố. Cơ quan này đã rà soát và cập nhật các khuyến cáo của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), đồng thời xây dựng chương trình an toàn hàng không quốc gia giai đoạn 2025–2028, gắn với chương trình an toàn toàn cầu.

Một chương trình giám sát an toàn riêng cho năm 2025 đang được thực hiện, bao gồm đối tượng là hãng hàng không, tổ chức bảo dưỡng tàu bay và đơn vị huấn luyện nhân viên hàng không.

Song song, Việt Nam hợp tác với chuyên gia Cục Hàng không dân dụng Pháp để nâng cao năng lực giám sát, đánh giá và ứng dụng các tiêu chuẩn quốc tế.

Trong lĩnh vực quản lý hoạt động bay, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) được yêu cầu hoàn thiện quy trình giảm thiểu nhầm lẫn giữa các chuyến bay có tên gọi gần giống nhau, điều chỉnh phương thức sử dụng đường lăn và xây dựng phương án vận hành an toàn tại các sân bay trọng điểm như Nội Bài, Tân Sơn Nhất.

Ở lĩnh vực khai thác cảng, công tác kiểm tra, bảo trì đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ được tiến hành thường xuyên nhằm phát hiện kịp thời hư hỏng, vật thể lạ (FOD). Các cảng hàng không cũng tăng cường giám sát nguy cơ va chạm chim, công bố thông tin di cư của chim trên AIP để tổ lái có biện pháp phòng tránh.

Ngoài ra, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã phối hợp với chính quyền địa phương nhằm kiểm soát tình trạng vật thể bay gây nguy hiểm cho hoạt động bay, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức tuân thủ quy định pháp luật liên quan đến an toàn hàng không.

Nam Bình