Tên lửa S-125-VT: 'Nỏ thần' phòng không của Việt Nam

Những ngày qua, Thủ đô Hà Nội rộn ràng trong không khí chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành A80, sự kiện trọng đại kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Trên các tuyến phố, nhiều khí tài hiện đại xuất hiện trong đội hình luyện tập gây chú ý mạnh mẽ từ công chúng. Nổi bật trong số đó là tổ hợp tên lửa phòng không S-125-VT, minh chứng cho nỗ lực hiện đại hóa và tự chủ công nghiệp quốc phòng của Việt Nam.

Những cải tiến then chốt của S-125-VT

S-125-VT được Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) nghiên cứu, nâng cấp và hiện đại hóa dựa trên hệ thống tên lửa S-125 Pechora-2TM (còn gọi là SAM-3) của Liên Xô.

Phiên bản này được tối ưu hóa để đối phó các phương tiện tấn công đường không hiện đại, đặc biệt là mục tiêu bay thấp và có diện tích phản xạ radar nhỏ như tên lửa hành trình hay máy bay không người lái (UAV). Đây là những loại vũ khí đang ngày càng phổ biến trong chiến tranh hiện đại.

Tổ hợp tên lửa này được Viettel lần đầu trưng bày công khai tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024. Các thông số được công bố cho thấy gói nâng cấp sâu ở cả cảm biến, điều khiển hỏa lực và tính cơ động.

Điểm đáng chú ý đầu tiên là gói nâng cấp sâu về cảm biến. Khối radar dẫn bắn/giám sát UNV-VT được hiện đại hóa, cho phép phát hiện mục tiêu ở cự ly tối đa khoảng 90 km.

Bên cạnh đó, khối quang-điện tử tích hợp giúp phát hiện và khóa mục tiêu bay thấp ngay cả khi radar bị chế áp điện tử mạnh, hoặc thậm chí bị gây nhiễu hoàn toàn. Khả năng này mang tính sống còn trong bối cảnh đối phương thường triển khai chiến tranh điện tử và UAV cảm tử để vô hiệu hóa các trận địa phòng không.

Trái tim của tổ hợp là xe điều khiển UNK-VT. Nhờ cải tiến hệ thống điều khiển, S-125-VT có thể dẫn đồng thời 2 tên lửa vào 2 mục tiêu khác nhau.

Dù vẫn sử dụng đạn tên lửa cũ của tổ hợp SAM-3, nhưng S-125-VT có nhiều cải tiến để tăng tỷ lệ đánh trúng mục tiêu máy bay chiến thuật lên tới 90%, tăng đáng kể so với tỷ lệ từ 45 đến 87% của phiên bản gốc.

Bên cạnh đó, với tầm bắn được cải thiện lên 30 km và tốc độ tên lửa đạt 800 m/s (2.880 km/h, tương đương Mach 2,3). Với thông số này, S-125-VT đúng nghĩa là một “nỏ thần” phòng không, chống lại các mục tiêu bay thấp và cơ động nhanh, đặc biệt là UAV và tên lửa hành trình.

Không chỉ mạnh hơn về hỏa lực, S-125-VT còn nâng cấp khả năng cơ động tác chiến. Các bệ phóng, xe điều khiển và xe cung cấp điện đều đặt trên khung gầm cơ động, giúp rút ngắn thời gian triển khai đội hình chiến đấu xuống còn khoảng 20 phút, thay vì 90 phút như trước kia.

Điều này rất quan trọng để cơ động trận địa tránh các đòn tấn công, tập kích hỏa lực của đối phương trong chiến đấu.

Với khả năng cơ động cao, nâng cấp tầm bắn và nâng cao tỷ lệ đánh trúng mục tiêu, tổ hợp S-125-VT đóng vai trò vô cùng quan trọng trong lưới lửa phòng không nhiều tầng của Việt Nam.

Bên cạnh ý nghĩa quân sự, S-125-VT còn mang giá trị lớn về công nghiệp quốc phòng, thể hiện sức mạnh và sự tự chủ ngày càng vững chắc của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Hoa Vũ