Việt Nam sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng nhiên liệu hàng không bền vững
Sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững cho vận tải hàng không là một trong những giải pháp ưu tiên để bảo vệ môi trường và đáp ứng các quy định quốc tế.
Việt Nam có lợi thế để phát triển SAF
Để giảm thiểu lượng khí CO₂ phát thải từ hoạt động của ngành hàng không, Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO) đã đưa ra nhiều giải pháp. Trong đó, xác định cải tiến công nghệ, quy trình vận hành máy bay và sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) là các giải pháp ưu tiên. ICAO yêu cầu các hãng hàng không thành viên thực hiện các giải pháp giảm phát thải CO₂ bắt buộc từ năm 2027.
Tại Việt Nam, mới đây, Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị về phát triển, ứng dụng SAF cho vận tải hàng không nhằm bảo vệ môi trường và đáp ứng các quy định quốc tế.
Theo Bộ Công Thương, Việt Nam có tiềm năng lớn về nguyên liệu tái tạo như phụ phẩm nông nghiệp, dầu tái chế, sinh khối,… tạo điều kiện để sản xuất SAF với chi phí cạnh tranh. Việc tham gia chuỗi cung ứng SAF toàn cầu sẽ góp phần nâng cao vị thế công nghiệp xanh của Việt Nam.
Để giúp độc giả hiểu rõ hơn về SAF và thị trường cung ứng SAF tại Việt Nam, phóng viên Tạp chí Hàng không đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Văn Học – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Nhiên liệu bay Petrolimex (Petrolimex Aviation) – đơn vị tiên phong trong việc cung cấp SAF cho các hãng hàng không.
- Petrolimex Aviation mới đưa ra thị trường sản phẩm mới “nhiên liệu hàng không bền vững – SAF”. Động thái này có liên quan gì đến cam kết của Việt Nam về Net Zero vào năm 2050?
Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO) đặt mục tiêu giữ mức phát thải CO₂ ổn định cho giai đoạn sau năm 2020 ở mức 85% so với năm 2019 (trước đại dịch Covid-19, khoảng 1,0 tỷ tấn), giảm 5% vào năm 2030, giảm mạnh trong các năm tiếp theo và đạt mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050 theo Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.
Petrolimex Aviation là đơn vị nhập khẩu cung cấp SAF đầu tiên ở Việt Nam. Việc Petrolimex Aviation đưa ra sản phẩm SAF ở thời điểm này nằm trong lộ trình chuyển đổi xanh của chúng tôi và cũng phù hợp với xu hướng mới của thế giới.
Với tư cách là nhà cung cấp nhiên liệu trong lĩnh vực hàng không, chúng tôi muốn chủ động và tiên phong trong lộ trình chuyển đổi xanh.
Hiện nay, ở Việt Nam vẫn chưa có lộ trình cụ thể về việc ứng dụng SAF. Nhưng vào tháng 10/2024, Petrolimex Aviation là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam đã chủ động phối hợp với hãng hàng không Vietjet để thực hiện tra nạp nhiên liệu SAF cho hãng.
Thời điểm đó, chúng tôi nhập khẩu hoàn toàn nhiên liệu từ nước ngoài và cung cấp cho 2 chuyến bay thương mại quốc tế của Vietjet Air, chuyến bay đi Úc và đi Hàn Quốc.
Kể từ ngày 21/5, Petrolimex Aviation được Tổ chức chứng nhận quốc tế SGS đánh giá và cấp Giấy chứng nhận tuân thủ Hệ thống Chứng nhận Carbon và Bền vững Quốc tế (ISCC) cho hai chương trình, bao gồm: ISCC CORSIA – theo Chương trình Bù đắp và Giảm phát thải Carbon trong Hàng không Quốc tế (CORSIA) và ISCC EU – theo Chỉ thị Năng lượng Tái tạo của Liên minh Châu Âu (REDII).
Việc đạt được chứng nhận ISCC khẳng định sự tuân thủ của Petrolimex Aviation đối với các yêu cầu quốc tế về tính bền vững của hệ thống trong hoạt động sản xuất, kinh doanh SAF.
Ngoài ra, Petrolimex Aviation cũng tiên phong chủ động nghiên cứu, xây dựng tiêu chuẩn cho SAF, làm việc với Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam thuộc Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Việt Nam - Bộ Khoa học và Công nghệ để hoàn thiện, ban hành bộ Tiêu chuẩn Quốc gia cho SAF (TCVN 14414:2025)
Đây có thể coi như là những nghiên cứu để chuyển đổi xanh và khi Nhà nước, các cơ quan quản lý đưa ra lộ trình cụ thể thì chúng tôi đã sẵn sàng.
Ngày 15/8, tại Tổng kho Xăng dầu Nhà Bè, Petrolimex Aviation kết hợp cùng với Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) chính thức công bố phối trộn sản xuất SAF đầu tiên tại Việt Nam. Đồng thời ký kết thỏa thuận hợp tác tiêu thụ nhiên liệu SAF với Công ty Cổ phần Hàng không Vietjet (Vietjet) và Associated Energy Group, LLC (AEG Fuels).
Mục tiêu của chúng tôi là pha chế tạo ra sản phẩm hàm lượng 2% (SAF 2%). Sản phẩm mới này được tra nạp cho các chuyến bay nội địa của Vietjet, xuất phát từ TP.HCM.
Việc ký kết thỏa thuận cung cấp 1.200 m³ (1.200.000 lít) SAF cho hơn 200 chuyến bay trên lãnh thổ Việt Nam thể hiện cam kết và tầm nhìn của Petrolimex Aviation trong việc thực hiện khát vọng xanh hóa bầu trời Việt.
Hoạt động này cũng thể hiện quyết tâm của Petrolimex và Petrolimex Aviation trong việc chuyển đổi xanh - sạch, sẵn sàng cung cấp SAF đáp ứng nhu cầu của các hãng hàng không trong nước và quốc tế.
- Sản phẩm mới của Petrolimex Aviation có ưu điểm gì so với loại nhiên liệu truyền thống?
Nhiên liệu hàng không bền vững được sản xuất từ các nguồn nguyên liệu tái tạo như dầu ăn đã qua sử dụng, mỡ động vật được loại bỏ như mỡ cá, phụ phẩm nông nghiệp, rác thải đô thị…
Các nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng nhiên liệu SAF tạo ra lượng khí thải carbon thấp hơn tới 80% so với nhiên liệu hàng không thông thường và sẽ có ý nghĩa lớn đối với việc giảm phát thải đối với ngành hàng không - ngành vận tải gây ra gần 5% lượng khí thải CO2 toàn cầu.
SAF có thể được pha trộn với Jet A-1 và sử dụng trực tiếp cho các máy bay hiện tại mà không cần thay đổi hạ tầng kỹ thuật.
Như vậy, ngoài việc đáp ứng các tiêu chuẩn để sử dụng an toàn cho các máy bay, nhiên liệu SAF còn phải đáp ứng các tiêu chí về mặt bền vững như giảm phát thải carbon, hạn chế sử dụng nước ngọt, không cạnh tranh với việc sản xuất lương thực cần thiết cho con người và động vật, không gây tàn phá rừng…
- Với nhiều ưu điểm như vậy, giá thành của nhiên liệu SAF thế nào?
Hiện, do nguồn cung nguyên liệu hạn chế và chi phí đầu tư công nghệ để sản xuất ra nhiên liệu SAF rất cao nên dẫn đến giá SAF khá đắt đỏ. Giá nhiên liệu SAF đang cao gấp 3 - 4 lần giá thành phẩm của nhiên liệu bay truyền thống (Jet A-1).
Hô biến phế thải thành nhiên liệu SAF
- Quy trình sản xuất nhiên liệu mới có gì đặc biệt dẫn đến giá thành cao như vây?
SAF được tạo ra từ các loại nguyên liệu có sẵn, không khai thác thêm tài nguyên thiên nhiên. Những nguyên liệu đầu vào có thể là dầu ăn đã qua sử dụng, mỡ động vật (mỡ cá), chất thải lâm nghiệp và nông nghiệp, thực vật phát triển nhanh như tảo, chất thải rắn đô thị (rác thải túi đen)…
Để xử lý các loại nguyên liệu này và hô biến chúng thành nhiên liệu SAF thì cần có công nghệ hiện đại, độc quyền và phải xây dựng nhà máy lọc dầu quy mô lớn. Chính điều đó dẫn đến giá thành nhiên liệu SAF cao hơn rất nhiều so với nhiên liệu truyền thống.
Hiện tại chúng tôi đang nhập khẩu thành phẩm từ các đơn vị sản xuất, sau đó tiến hành pha chế theo tỷ lệ thích hợp để thành nhiên liệu SAF theo đúng tỷ lệ. Trong tương lai, chúng tôi sẽ nghiên cứu để có thể tự sản xuất được nhiên liệu SAF từ các nguyên liệu sẵn có trong nước.
- Vì sao Petrolimex Aviation quyết định đi theo hướng năng lượng xanh?
Sử dụng nhiên liệu SAF là xu hướng được quan tâm trên thế giới hiện nay. Các tổ chức quốc tế và các chính phủ đang khuyến khích và đưa ra các cơ chế tiến tới tăng lượng SAF sử dụng trên phạm vi quốc gia và toàn cầu.
Tại châu Âu, việc sử dụng SAF đã được luật hóa trong Quy định số 2023/2405 (RefuelEU), yêu cầu các chuyến bay đi/đến các cảng hàng không của Liên minh châu Âu (EU) phải sử dụng tối thiểu 2% SAF từ năm 2025, tăng dần lên 6% vào năm 2030, 20% vào năm 2035 và 70% vào năm 2050. Những chuyến bay không tuân thủ quy định RefuelEU sẽ bị xử phạt.
Bên cạnh đó, Chương trình CORSIA của ICAO cũng đặt mục tiêu đưa ngành hàng không đạt mức phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 vào năm 2050, thông qua việc khuyến khích các hãng hàng không sử dụng SAF kết hợp với các biện pháp công nghệ và mua tín chỉ carbon để bù đắp phần phát thải vượt mức cơ sở năm 2019.
Ngoài ra, việc phát triển theo hướng năng lượng xanh cũng là chiến lược phát triển của Petrolimex Aviation nói riêng và Petrolimex nói chung trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, tầm nhìn 2045, dần hướng tới trở thành một Tập đoàn năng lượng xanh, sạch, thân thiện với môi trường.
Trong thời gian tới, Petrolimex Aviation cam kết sẽ tiếp tục tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi năng lượng xanh, sạch tại Việt Nam, chung tay góp phần xanh hóa ngành hàng không vì một tương lai bền vững và góp phần thực hiện thành công Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 cũng như cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP 26 với mục tiêu giảm khí thải carbon để đạt mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050.
Cảm ơn những chia sẻ của ông!