Khủng hoảng nhân sự, Ấn Độ chật vật bảo đảm an toàn hàng không

Một báo cáo của Ủy ban Quốc hội Ấn Độ vừa cảnh báo về tình trạng thiếu hụt kéo dài và nghiêm trọng về nhân sự kỹ thuật cũng như quản lý trong Cục Hàng không Dân dụng (DGCA), khi gần một nửa số vị trí tại cơ quan quản lý an toàn hàng không quốc gia vẫn bị bỏ trống.

Báo cáo này được công bố sau khi xảy ra vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến chuyến bay AI171 của Air India, chiếc Boeing 787 gặp nạn ngay sau khi cất cánh từ Ahmedabad đi London Gatwick hồi tháng 6.

Dù cuộc điều tra đang diễn ra, vụ việc đã làm dấy lên lo ngại rằng hệ thống giám sát và điều hành an toàn của Ấn Độ đang quá tải, không theo kịp tốc độ phát triển chóng mặt của ngành.

Một trong những nguyên nhân cốt lõi của tình trạng này là sự bùng nổ tăng trưởng trong ngành hàng không Ấn Độ. Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), Ấn Độ hiện là thị trường hàng không lớn thứ ba thế giới tính theo số hành khách đi lại, chỉ đứng sau Mỹ và Trung Quốc. Năm 2024, lượng khách đạt khoảng 174 triệu lượt, với dự báo có thể tăng gấp gần ba lần vào năm 2044.

Tuy nhiên, trong khi số lượng máy bay, chuyến bay và hành khách liên tục tăng, cơ quan giám sát an toàn lại không được củng cố tương xứng.

Gần 50% số ghế trong DGCA chưa có người đảm nhiệm, trong đó đặc biệt nghiêm trọng là thiếu hụt kiểm soát viên không lưu lực lượng then chốt để bảo đảm an toàn cho các chuyến bay. Nhiều kiểm soát viên hiện tại đang phải làm việc với cường độ cao, ca trực kéo dài, dẫn đến tình trạng mệt mỏi và nguy cơ sai sót.

Các chuyên gia quốc tế cho rằng Ấn Độ không phải quốc gia duy nhất gặp khó khăn trong việc duy trì năng lực giám sát an toàn khi ngành hàng không tăng trưởng quá nhanh.

Mỹ từng trải qua tình trạng thiếu kiểm soát viên không lưu sau đại dịch, buộc Cục Hàng không Liên bang (FAA) phải tăng tốc tuyển dụng và điều chỉnh lịch bay để giảm tải. Liên minh châu Âu cũng áp dụng các tiêu chuẩn khắt khe về đào tạo và cấp phép, đồng thời thành lập Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu (EASA) với ngân sách độc lập nhằm bảo đảm tính hiệu quả trong giám sát.

Mô hình quản lý cũ kỹ

Trong khi đó, Ấn Độ vẫn duy trì mô hình quản lý phụ thuộc nhiều vào ngân sách chính phủ và quy trình tuyển dụng chậm chạp. Điều này khiến việc bổ sung nhân sự không kịp với thực tế phát triển. Một số chuyên gia cảnh báo nếu không có cải cách căn bản, ngành hàng không Ấn Độ có nguy cơ tụt hậu về chuẩn an toàn so với các đối thủ toàn cầu, dù quy mô tăng trưởng thuộc hàng nhanh nhất.

Theo ông Paul Hayes, chuyên gia an toàn hàng không thuộc công ty tư vấn Cirium, Ấn Độ “đang đứng trước một thách thức mang tính hệ thống, nơi tốc độ phát triển vượt xa khả năng giám sát an toàn”.

Ông nhấn mạnh, việc để gần một nửa số vị trí trong DGCA bị bỏ trống “không chỉ là vấn đề nhân sự, mà còn là dấu hiệu cho thấy hệ thống quản lý chưa thích ứng được với nhu cầu thị trường”.

Một số nhà nghiên cứu trong khu vực cho rằng Ấn Độ nên cân nhắc trao quyền tự chủ tài chính và hành chính nhiều hơn cho DGCA, tương tự mô hình EASA tại châu Âu, nhằm tăng tính linh hoạt và hiệu quả.

“Nếu tiếp tục phụ thuộc vào quy trình quan liêu, việc tuyển dụng và đào tạo sẽ không thể bắt kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường”, một chuyên gia của IATA được BBC dẫn lời cho biết.

Chính phủ Ấn Độ đã cam kết sẽ bổ sung khoảng 190 vị trí trong DGCA vào tháng 10 tới, song con số này vẫn chỉ là một phần trong tổng số hơn 500 chỗ còn trống. Ủy ban Quốc hội còn đề xuất khả năng thành lập một cơ quan quản lý an toàn hàng không mới, thay thế DGCA, nếu cải cách hiện tại không mang lại hiệu quả.

Trong bối cảnh ngành hàng không được dự báo sẽ đóng góp ngày càng lớn cho GDP, với hơn 7,7 triệu lao động và 1,5% nền kinh tế, việc bảo đảm an toàn bay trở thành điều kiện tiên quyết cho tăng trưởng bền vững.

Các chuyên gia nhận định, thách thức lớn nhất với Ấn Độ không chỉ là tuyển đủ nhân sự, mà còn là đào tạo thế hệ chuyên gia đủ trình độ để duy trì chuẩn an toàn ngang bằng với các nước hàng đầu thế giới.

Phương Thảo