Ẩm thực sân bay Việt Nam: Chất lượng chưa cao, trải nghiệm đơn điệu
Đồ ăn trong sân bay luôn là điều được hành khách chú ý khi đánh giá trải nghiệm dịch vụ hàng không và ẩm thực sân bay Việt Nam chưa tạo ra được nét văn hóa đặc sắc.
Không chỉ là nơi trung chuyển, sân bay ngày càng được nhìn nhận như một không gian dịch vụ toàn diện, trong đó ẩm thực đóng vai trò quan trọng. Từ món ăn nhanh đến đặc sản địa phương, thực đơn tại các sân bay Việt Nam và nhiều quốc gia đang được hành khách quan tâm hơn bao giờ hết, phản ánh sự khác biệt về chất lượng, mức giá và khả năng phục vụ.
Theo ghi nhận từ nhiều hành khách tại các sân bay lớn như Nội Bài, Tân Sơn Nhất (Việt Nam), Changi (Singapore), Incheon (Hàn Quốc) hay Suvarnabhumi (Thái Lan), thực đơn sân bay có sự khác biệt rõ rệt về độ đa dạng, giá cả và chất lượng phục vụ.
Tại một số sân bay quốc tế, hành khách có thể dễ dàng tìm thấy các món ăn bản địa đặc sắc với giá cả hợp lý và không gian sạch sẽ, tiện nghi. Trong khi đó, một số sân bay khác vẫn còn hạn chế về lựa chọn, thiếu tiện ích, hoặc giá thành cao so với chất lượng món ăn.
Chất lượng ẩm thực sân bay ở Việt Nam cần cải thiện
Dịch vụ ăn uống tại sân bay đang trở thành một trong những tiêu chí phản ánh chất lượng hạ tầng du lịch, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng và thu hút ngày càng nhiều du khách quốc tế.
Tuy nhiên, theo chia sẻ của những người từng có trải nghiệm ở hàng chục sân bay lớn nhỏ trên thế giới, chất lượng và mức giá đồ ăn tại các sân bay Việt Nam vẫn còn nhiều điểm cần cải thiện để tạo ấn tượng tốt hơn trong mắt du khách.
Anh Trương Đức Lượng,Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần An ninh mạng Việt Nam (VSEC), người đã có cơ hội đi tới khoảng 25 quốc gia, đánh giá cao sân bay Changi (Singapore) nhờ sự hòa hợp về khẩu vị với người Á Đông và mức giá không quá chênh lệch so với mặt bằng chi tiêu.
“Theo tôi thấy, tại sân bay ở Việt Nam giá đồ ăn khá cao. Cùng một cốc cà phê, giá ở Singapore cao hơn khoảng 5 - 10% so với ở mình.
Tuy nhiên, mức sống ở Singapore cao hơn ở Việt Nam nhiều. Theo cảm nhận cá nhân tôi, hương vị của cốc cà phê ở hai nước không khác biệt nhiều. Về mặt giá cả, tôi thấy có vẻ như của Việt Nam là khá cao”, anh Lượng bày tỏ.
Không chỉ về giá, anh Lượng còn cho rằng sự hạn chế về diện tích và số lượng nhà cung cấp khiến lựa chọn ẩm thực tại các sân bay Việt Nam còn “nghèo nàn”. Đặc biệt, việc nhân viên chưa sử dụng thành thạo ngoại ngữ và cách bài trí cửa hàng thiếu hiện đại cũng là yếu tố khiến trải nghiệm giảm sút.
Anh Lượng chia sẻ trải nghiệm của mình: “Tại các sân bay lớn mà tôi đã đi ở Singapore, Thái Lan, Đài Loan và Hàn Quốc, hàng hóa phong phú hơn và nhà cung cấp nhiều hơn, cách phục vụ tốt hơn. Lý do có thể vì mức độ cạnh tranh cao hơn ở trong chính sân bay của họ.
Phần trang trí và bày biện của các cửa hàng ở sân bay Việt Nam cần chuyên nghiệp hơn. Hiện tại nhìn nó đã khá cũ. Trong sân bay có hai loại, một là các cửa hàng thuần túy của đơn vị Việt Nam, hai là các cửa hàng theo tập đoàn toàn cầu.
Với bên nhãn hàng toàn cầu, họ đưa đến trải nghiệm khá đồng nhất. Còn các cửa hàng của công ty Việt Nam bày bán theo cách trải nghiệm khá cũ kỹ. Nó rất giống với trải nghiệm khi đến các sân bay địa phương. Tôi còn thấy sân bay mình giống phong cách ở một số nước châu Phi tôi đi qua”.
Cùng ý kiến với anh Lượng về trải nghiệm ở các sân bay, anh Trần Trọng Thành - một hành khách cũng thường xuyên có công việc ở nước ngoài - cho rằng chất lượng đồ ăn tại một số sân bay ở châu Á như sân bay Hong Kong, sân bay Changi ở Singapore ở mức ổn, khá phong phú.
Về giá cả, anh Thành nhận xét: “Nói vui là Việt Nam đang cố gắng để được mức giá như bên nước ngoài còn lại nó chưa xứng đáng. Ví dụ, gần đây tôi có ở sân bay Nội Bài, tôi có mua một chai nước giá ở trong siêu thị rơi vào khoảng 4.000 đồng thôi nhưng ở sân bay bán giá khoảng 38.000 - 45.000 đồng. Một chai nước thương hiệu ngoại ở nước ngoài bán khoảng 2-3 USD thì bên mình bán lên 5 USD”.
Chị Bùi Thị Lan, Chủ tịch Công ty luật NaciLaw chia sẻ thường chọn ăn tại sân bay, nhất là ở các sân bay nước ngoài. Theo chị đây cũng là cách để “thử” văn hoá ở một nơi nào đó và quan sát cách họ kinh doanh và làm dịch vụ ở sân bay.
“Món ăn nhiều nơi chỉ ở mức vừa phải, không quá đa dạng, ví dụ Sân bay Chinggis Khaan International Airport (Mông Cổ). Tuy nhiên cũng có những nơi khu ẩm thực đa dạng, nhiều món và được chế biến phù hợp khẩu vị khách nước ngoài, như Sân bay Seoul Incheon (Hàn Quốc). Giá thì gần như luôn cao hơn ở bên ngoài, và rơi vào tầm khoảng 200.000 - 300.000 đồng cho một phần đơn giản”, chị Lan cung cấp thêm thông tin.
Chị Lan cảm thấy cùng một món như cà phê hay phở, ở sân bay quốc tế và Việt Nam có khác biệt rõ: “Phở ở nước ngoài thường được nêm nếm lại cho vừa miệng khách quốc tế, thành ra bị “mất hồn” – nước dùng nhạt, rau thơm ít. Ngược lại, cà phê ở một số sân bay Nhật hay Hàn lại rất ổn. Vì họ đầu tư từ ly đựng, cách phục vụ đến hương vị, chỉn chu và có chiều sâu”.
Ẩm thực sân bay - "Cửa ngõ văn hóa" của đất nước
Đối với chị Lan, chị nhấn mạnh vai trò của ẩm thực sân bay như một “cửa ngõ văn hóa”. Trong ấn tượng của chị Lan, sân bay Hong Kong làm tốt điều này.
Chị Lan từng dùng bữa tại một nhà hàng trong sân bay này và chất lượng không thua gì nhà hàng trong phố. “Tôi thấy đồ ăn ở đây rất đa dạng, hợp khẩu vị người Việt, dễ ăn, dễ chọn từ mì, dimsum cho đến các món cơm kiểu Hoa, đồ Hàn hay Nhật hoặc các món Tây đủ cả. Tôi từng ăn một phần mì vịt quay và dimsum tại chuỗi Crystal Jade trong sân bay và hương vị khiến tôi bất ngờ vì nó rất ổn”.
Theo chị, sân bay nên là nơi giới thiệu tinh túy ẩm thực địa phương, chứ không chỉ đơn thuần là nơi bán phở hay cà phê cho khách qua đường.
Còn theo anh Thành, Việt Nam cần đẩy mạnh khai thác đặc sản địa phương, đặc biệt là hoa quả, một thế mạnh của vùng nhiệt đới. Các loại trái cây theo mùa như vải, chôm chôm, bơ... hoàn toàn có thể được chế biến thành nước ép, sinh tố và đóng gói theo dạng phù hợp để bán tại sân bay, vừa tiện lợi, vừa mang đậm bản sắc. Đây là cách giới thiệu nhanh nhưng đầy đủ về sản vật Việt Nam ngay từ điểm đầu tiếp xúc của du khách ở sân bay.
“Ta có thể bán theo từng gói nhỏ vì nhiều hãng hàng không cho đem lên máy bay nhưng có thể bán để hành khách sử dụng luôn trong thời gian chờ hoặc có thể làm quầy bày bán chỉ có các loại hoa quả Việt Nam. Tôi nghĩ đó cũng là một cách để giới thiệu, quảng cáo về hoa quả Việt Nam cho bạn bè quốc tế. Thường tôi thấy hành khách rất thích trải nghiệm hoa quả của Việt Nam”, anh Thành bày tỏ ý kiến.
Về vấn đề này, anh Lượng cũng cho rằng thực đơn tại sân bay hiện nay chưa thực sự phản ánh sự phong phú của ẩm thực Việt. "Tôi thấy hiện tại trong sân bay chủ yếu là bán món phở và bánh mỳ, trong khi ẩm thực Việt Nam rất đa dạng. Chúng ta cần có thực đơn phong phú hơn để vừa giới thiệu với bạn bè quốc tế, vừa tạo thêm lựa chọn cho người sử dụng", hành khách này nhận định.
Anh Lượng chia sẻ thêm, tại sân bay Nội Bài có hai khu vực ẩm thực chính: nhà hàng ở bên ngoài và nhà hàng ở khu cách ly sau kiểm tra an ninh. Nhà hàng phía ngoài được đánh giá là có thực đơn đa dạng hơn nhưng lại quá ít cửa hàng. Trong khi đó, khu vực bên trong – nơi hành khách ở lại lâu hơn lại có thực đơn hạn chế, ít đổi mới. Một rào cản khác là diện tích sân bay tại Việt Nam còn nhỏ, nên chưa đủ không gian để phát triển thêm các mô hình ẩm thực đa dạng.
Từ thực tế so sánh giữa các sân bay lớn như Changi, Incheon, Hong Kong với Nội Bài hay Tân Sơn Nhất, có thể thấy khoảng cách không chỉ đến từ quy mô mà còn từ tư duy vận hành dịch vụ.