Bangladesh đặt mua 25 máy bay Boeing trước vòng đàm phán thuế với Mỹ
Bangladesh đặt mua 25 máy bay Boeing nhằm củng cố vị thế đàm phán trong vòng thương lượng cuối cùng với Mỹ về mức thuế 35%, đồng thời khẳng định đây là bước đi chiến lược trong chính sách ngoại giao thương mại giữa bối cảnh cạnh tranh khu vực.
Trong bối cảnh bước vào vòng đàm phán cuối cùng với Mỹ về mức thuế đối ứng lên tới 35% đối với hàng xuất khẩu, Chính phủ Bangladesh đã đưa ra một quyết định mang đậm tính chiến lược là đặt mua 25 máy bay từ tập đoàn Boeing của Mỹ.
Giới chức nước này cho rằng đây là một phần trong nỗ lực “làm mềm” lập trường của Washington trước thềm cuộc họp quan trọng diễn ra vào cuối tháng 7.
Một phái đoàn cấp cao do Cố vấn thương mại Sk Bashir Uddin dẫn đầu, cùng với Cố vấn an ninh quốc gia Khalilur Rahman, Thứ trưởng Thương mại Mahbubur Rahman và Tổng giám đốc Cục WTO Nazneen Kaiser Chowdhury đã lên đường đến Washington tối nay.
Các cuộc đàm phán với Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) dự kiến diễn ra trong các ngày 29 và 30/7, có thể kéo dài sang 31/7.
Theo kế hoạch, mức thuế 35% do chính quyền Trump ban hành sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/8 tới. Bangladesh đang tìm cách đạt được mức thuế thấp hơn so với mức 26% mà Mỹ áp cho Ấn Độ hay 20% với Việt Nam.
Trao đổi với The Business Standard, Thứ trưởng Mahbubur Rahman xác nhận đơn đặt hàng 25 máy bay Boeing là một phần trong chiến lược thương lượng.
“Chúng tôi đã đặt hàng 25 chiếc. Ấn Độ và Việt Nam cũng làm tương tự, mỗi nước đặt 100 chiếc. Indonesia cũng đặt 50 máy bay. Đây là xu hướng đàm phán thuế quan mới”, ông nói.
Tuy nhiên, ông Rahman cũng lưu ý rằng việc đặt hàng chưa đồng nghĩa với ký hợp đồng mua chính thức. Theo thông lệ, các thương vụ mua sắm như vậy cần được phê duyệt bởi Ủy ban Kinh tế và Ủy ban Mua sắm của Nội các.
“Chúng tôi đã hỏi Boeing về thời gian giao hàng, vì nhu cầu toàn cầu rất cao”, ông nói thêm. “Bangladesh cần gấp máy bay mới. Việc mở rộng đội bay Biman luôn là mục tiêu. Trước đây chúng tôi đã mua 14 chiếc từ Boeing.”
Airbus vẫn còn trong cuộc chơi
Biman Bangladesh Airlines hiện đang vận hành 19 máy bay gồm 14 Boeing và 5 chiếc Dash 8-400. Theo kế hoạch mở rộng được phê duyệt cuối năm 2023, hãng này dự kiến tăng đội bay lên 47 chiếc vào năm 2034, với ít nhất 26 máy bay mới.
Cùng năm đó, Bangladesh từng cam kết mua 10 chiếc Airbus, mở ra hướng đi khác sau nhiều năm gắn bó với Boeing. Cam kết này được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hoan nghênh trong chuyến thăm Bangladesh năm 2023.
Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Biman (ẩn danh) cho biết đơn vị vẫn đang xem xét đề xuất từ cả hai nhà sản xuất, dù Chính phủ dường như đã có quyết định riêng.
Phát biểu ngày 26/6, Giám đốc điều hành Biman ông Shafiqur Rahman cho biết hai bên đang được đánh giá về mặt kỹ thuật và tài chính, song không hãng nào có thể giao hàng trước năm 2031.
Hiện Biman đang xúc tiến thuê ít nhất hai máy bay mới trong vài tháng tới.
Dù chính phủ nghiêng về Boeing, ông Rahman khẳng định: “Điều đó không có nghĩa chúng tôi sẽ không mua từ nhà sản xuất khác. Đây là một quyết định mang tính chiến lược ngoại giao.”
Theo cựu Chỉ huy Không quân và chuyên gia hàng không ATM Nazrul Islam, đơn hàng Boeing lần này phản ánh một động thái ngoại giao hơn là quyết định kinh doanh thông thường.
“Việc mở rộng đội bay nên đến từ đề xuất kỹ thuật – tài chính của Biman, không phải từ toan tính chính trị”, ông nhận định. “Bangladesh không nên lệ thuộc hoàn toàn vào một bên. Airbus tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn, còn Boeing dù chiếm lĩnh thị trường nhưng hình ảnh đang bị ảnh hưởng vì các tai nạn gần đây”.
Ông cũng cảnh báo rằng, Biman cần khẩn trương mở rộng quy mô. “Hiện các hãng nước ngoài chiếm tới 75% thị phần hàng không quốc tế ở Bangladesh. Điều này khiến giá vé tăng. Chúng ta cần thêm 25–50 máy bay trong vòng 5 năm tới để đáp ứng nhu cầu và giành lại thị phần.”
Đằng sau là chiến lược thương mại đa tầng
Không chỉ dừng ở máy bay, Bangladesh cũng đang đẩy mạnh nhập khẩu đậu tương và bông từ Mỹ như một phần trong chiến lược thương mại tổng thể. Các đại diện doanh nghiệp tư nhân sẽ tháp tùng phái đoàn sang Mỹ để gặp gỡ các nhà xuất khẩu nước này.
Trong khi đó, một thương vụ gây chú ý khác là việc Bangladesh đồng ý mua 220.000 tấn lúa mì từ Mỹ với giá 302,75 USD/tấn, cao hơn đáng kể so với mức trung bình toàn cầu 240 USD.
Lúa mì Nga và Ukraine còn rẻ hơn, chỉ từ 225 USD/tấn theo số liệu ngày 3/7 của Bộ Lương thực.
Thứ trưởng Rahman lý giải mức giá cao là cái giá phải trả cho việc “đa dạng hóa nguồn cung”, nhất là khi khu vực Biển Đen đang bất ổn. “Chúng tôi nhập khoảng 9 triệu tấn lúa mì mỗi năm. Mỹ mua hàng hóa của chúng tôi trị giá 8,5 tỷ USD. Việc có đi có lại là điều hợp lý.”
Mức thuế 35% mà Mỹ áp đặt nằm trong chiến lược giảm thâm hụt thương mại toàn cầu lên tới 1.300 tỷ USD. Hiện Mỹ nhắm mạnh nhất vào Trung Quốc, song cũng đặt ra các yêu cầu thương mại khắt khe với các đối tác khác.
“Chúng tôi tin rằng việc sản xuất sẽ dịch chuyển khỏi Trung Quốc, mở ra cơ hội cho Bangladesh,” ông Rahman đánh giá. “Đây là lúc chúng ta cần định vị lại chiến lược thương mại”.
Ông cũng bác bỏ lo ngại rằng việc mua hàng từ Mỹ có thể ảnh hưởng đến quan hệ với các đối tác khác như Trung Quốc. “Đây là bước đi thực dụng, không phải chọn phe.”
Bangladesh đang dấn thân vào một cuộc chơi lớn nơi ngoại giao, hàng không, thương mại và chiến lược phát triển quốc gia cùng lúc giao thoa.
Dù đơn hàng Boeing mới chỉ là “cái gật đầu chiến lược” và chưa thành hiện thực, nhưng thông điệp từ Dhaka đã rõ Bangladesh sẵn sàng trao đổi, sẵn sàng cân nhắc miễn là được đối xử công bằng trên bàn đàm phán.