UAV giá rẻ ở Ukraine định hình chiến tranh hiện đại

Tại một nhà xưởng ở miền Trung Ukraine, Nomad Drones, một công ty công nghệ non trẻ đang sản xuất hàng loạt UAV đánh chặn với chi phí chỉ vài nghìn USD mỗi chiếc.

“

Không còn thời đại vũ khí triệu đô đánh với nhau nữa. Bây giờ, số lượng và chi phí thấp chính là lợi thế.

Andrii Fedorov - Đồng sáng lập kiêm CEO của Công ty Nomad Drones

Công ty của Andrii Fedorov sản xuất những UAV cảm tử mang chất nổ, điều khiển từ xa, sẵn sàng lao vào mục tiêu Nga chỉ với mức giá từ 3.000 đến 7.000 USD, chỉ bằng một phần nhỏ so với UAV Shahed của Iran mà Nga đang sử dụng, vốn có giá khoảng 50.000 USD mỗi chiếc.

“

Chúng tôi không thể và không nên sử dụng một quả tên lửa Patriot trị giá 1 triệu USD để bắn hạ một UAV 50.000 USD. Nhưng nếu bạn có 20 chiếc UAV tự sát, bạn có thể xử lý mục tiêu đó chỉ với 40.000 USD.

CEO Công ty Nomad Drones Andrii Fedorov - Phát biểu với New York Post

Ở một cơ sở khác, một công ty giấu tên vì lý do an ninh cũng đang phát triển các loại tên lửa đánh chặn chỉ dài khoảng 1 mét, đủ khả năng tiêu diệt UAV đối phương trước khi chúng kịp đến gần dân thường hoặc cơ sở hạ tầng.

Khi phương Tây nhìn về Kiev để học hỏi

Không chỉ là chuyện nội bộ Ukraine, làn sóng đổi mới UAV giá rẻ này đang thu hút sự chú ý từ cả phương Tây.

Tổng thống Volodymyr Zelensky tiết lộ với New York Post rằng Kiev và Washington đang thảo luận một "thỏa thuận lớn", trong đó Mỹ có thể mua số lượng lớn UAV do Ukraine sản xuất, đi kèm chuyển giao công nghệ và nâng cấp chuỗi cung ứng sản xuất UAV cho quân đội Mỹ.

“

Người Mỹ cần công nghệ này trong kho vũ khí của mình. Đây là một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi – một cơ hội để Mỹ bắt kịp Nga và Trung Quốc trong lĩnh vực UAV.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky

Theo đánh giá của Financial Times, năng lực UAV của Ukraine hiện đang vượt xa những gì các nhà hoạch định quân sự phương Tây từng hình dung.

“Trong khi các công ty Mỹ như General Atomics hay Boeing vẫn tập trung vào UAV chiến lược giá hàng chục triệu USD, Ukraine lại chứng minh rằng chỉ cần vài nghìn đô cũng đủ tạo ra hiệu ứng chiến thuật rõ rệt”, tờ báo nhận xét.

The Economist cũng từng gọi Ukraine là “phòng thí nghiệm UAV chiến đấu lớn nhất thế giới”, nơi các mô hình sản xuất và triển khai UAV đang diễn ra ở quy mô công nghiệp, với tốc độ nhanh đến mức khiến cả ngành công nghiệp quốc phòng phương Tây phải nhìn lại mình.
Trong một bài viết mới đây, chuyên gia quân sự Samuel Bendett từ CNA (Trung tâm Phân tích Hải quân Hoa Kỳ) nhận định: “Ukraine không chỉ sản xuất UAV để chiến đấu. Họ đang sản xuất học thuyết quân sự mới cho thế giới – học thuyết dựa trên sản xuất nhanh, triển khai rẻ và tiêu hao chấp nhận được.”

Lập trình chiến tranh

Tính đến giữa năm 2025, Ukraine đã có hơn 200 công ty công nghệ tham gia vào lĩnh vực UAV một sự bùng nổ chưa từng có. Những kỹ sư trẻ giờ đang viết phần mềm dẫn đường cho UAV cảm tử.

Tư duy của họ không mang nặng quân sự truyền thống, mà giống các hacker ở điểm nhanh, linh hoạt, chấp nhận thất bại để cải tiến.
Đây là điều mà MIT Technology Review gọi là “sự lập trình hóa chiến tranh”.

UAV giờ không còn là sản phẩm của các tập đoàn quốc phòng lớn, mà là sản phẩm của các chuỗi sản xuất linh hoạt kiểu startup, nơi việc cập nhật firmware quan trọng không kém việc nâng cấp vũ khí.
Điều đó cũng cho thấy xu hướng tương lai của chiến tranh hiện đại: không phải là ai có tên lửa mạnh hơn, mà là ai có khả năng cập nhật nhanh hơn, sản xuất rẻ hơn và triển khai quy mô lớn hơn.

Một mô hình chiến tranh mới

Sự phát triển UAV giá rẻ tại Ukraine không chỉ thay đổi cách nước này đối phó với Nga, mà còn tạo tiền lệ cho các cuộc xung đột trong tương lai.

Khi các quốc gia nhỏ hơn có thể tiếp cận công nghệ UAV cảm tử giá rẻ, cán cân quân sự toàn cầu có thể bị xáo trộn.
Washington Post cảnh báo rằng nếu không sớm điều chỉnh chính sách công nghiệp quốc phòng, Mỹ có thể sẽ bị bỏ lại phía sau.

Trong khi đó, tờ Le Monde của Pháp đặt câu hỏi: “Liệu các quốc gia châu Âu đã sẵn sàng bước vào kỷ nguyên chiến tranh tiêu hao bằng drone nơi mà ngân sách quốc phòng truyền thống không đủ để đảm bảo phòng thủ toàn diện?”
Từ một quốc gia từng phụ thuộc vào viện trợ, Ukraine giờ đang định hình chuẩn mực mới của chiến tranh.

Họ không chỉ chiến đấu để tồn tại, mà đang viết lại các nguyên tắc cơ bản của xung đột hiện đại – nơi mà công nghệ, tốc độ và sự linh hoạt vượt lên trên vũ khí đắt tiền.