Nhà bác sĩ Alexandre Yersin mở cửa đón khách trở lại
Sau một thời gian tạm dừng đón khách để nâng cấp, từ ngày 19/7, tour du lịch tham quan nhà bác sĩ Alexandre Yersin tại đỉnh Hòn Bà (Khánh Hòa) mở cửa trở lại.

Tour du lịch tham quan nhà bác sĩ A.Yersin được Công ty CP Đầu tư và Du lịch Tây Thái Bình Dương khai thác từ tháng 6/2024 và nhanh chóng thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, có những đoạn đường lên đỉnh Hòn Bà bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng, không đảm bảo an toàn cho du khách nên công ty đã chủ động tạm dừng khai thác tour để tiến hành sửa chữa. Hiện tuyến đường đã được nâng cấp, đảm bảo phương tiện có thể di chuyển an toàn.
Tòa nhà của bác sĩ Yersin nằm trên núi Hòn Bà, thuộc xã Suối Cát, huyện Cam Lâm (cũ), tỉnh Khánh Hòa, cách TP Nha Trang khoảng 60 km. Năm 2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận Nhà làm việc của bác sĩ Alexandre Yersin là Di tích quốc gia.

Bác sĩ Alexandre Yersin là một nhà khoa học lỗi lạc. Ông nhận bằng Tiến sĩ Y khoa năm 25 tuổi, sau đó tiếp tục theo học chuyên sâu về vi trùng học tại Berlin. Trở về Paris ông gia nhập Viện Pasteur thành lập năm 1889, ông cùng bác sĩ Roux khám phá ra độc tố bạch hầu do trực khuẩn corynebacterium diphtheriae tạo ra.
Năm 1890 A.Yersin rời Pháp đến Đông Dương làm bác sĩ chăm sóc sức khỏe cho hành khách và thủy thủ đoàn của tàu Volga - con tàu chạy tuyến Sài Gòn - Manila và tuyến hàng hải Sài Gòn - Hải Phòng.
Dần dần, ông bị mê hoặc bởi Nha Trang - vùng đất hoang dã với mảng thực vật trên đất liền đẹp rực rỡ, bên trên sừng sững những đỉnh núi mây mù bao phủ, chưa từng có dấu chân người, chưa được vẽ trên bản đồ.
Năm 1891, ông quyết định dừng chân tại Nha Trang, dựng một ngôi nhà gỗ ở xóm Cồn và mở phòng khám. A.Yersin trở thành bác sĩ châu Âu đầu tiên hành nghề tại vùng này. Người dân nơi đây yêu mến gọi ông bằng cái tên thân thuộc: “Ông Năm chữa bệnh miễn phí cho người nghèo”.
Tháng 5/1894, khi dịch hạch bùng phát tại Hồng Kông và lan rộng, Yersin được cử đến Hồng Kông để nghiên cứu về bệnh dịch. Ông là người đầu tiên chứng minh được mối liên hệ giữa vi khuẩn trên chuột và người bệnh. Ông cùng các cộng sự điều chế ra huyết thanh cứu sống nhiều người và xây dựng phòng thí nghiệm đầu tiên tại Nha Trang để sản xuất huyết thanh.
Năm 1904, với sự giúp đỡ của Toàn quyền Đông Dương Paul Doumer, Yersin sáng lập Viện Pasteur Nha Trang. Tại đây, ông dành toàn bộ tiền thưởng khoa học để xây dựng con đường hơn 30 km từ Suối Giao lên đỉnh Hòn Bà ở độ cao 1.500m, nơi ông dựng ngôi nhà gỗ hai tầng - vừa là nơi ở, vừa là nơi nghiên cứu.

Sau khi ông mất (1/3/1943), ngôi nhà bị bỏ hoang và chỉ còn lại nền móng. Đến năm 2005, UBND tỉnh Khánh Hòa cho phép Công ty CP Yasaka - Sài Gòn - Nha Trang phục dựng lại ngôi nhà gỗ trên nền cũ, giữ nguyên kiến trúc và nằm trong khu bảo tồn Hòn Bà.
Theo di chúc, bác sĩ Yersin mong muốn được an táng tại Suối Dầu, nơi ông gắn bó cả đời với nhân dân Nha Trang. Ông để lại toàn bộ tài sản cho Viện Pasteur và những cộng sự thân thiết. Tang lễ được tổ chức giản dị, không điếu văn, đúng như tâm nguyện của ông.
Ngày 28/9/1990, Bộ Văn hóa - Thông tin, Thể thao và Du lịch (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã xếp hạng quần thể di tích về A.Yersin là Di tích quốc gia, bao gồm: Thư viện Viện Pasteur Nha Trang, mộ phần của ông tại Suối Dầu và chùa Linh Sơn gần đó (nơi thờ phụng ông từ khi mất đến nay).
Tháng 2/2023, UBND tỉnh Khánh Hòa tiếp tục đề xuất công nhận ngôi nhà làm việc của A.Yersin trên Hòn Bà là Di tích quốc gia. Việc mở cửa trở lại tour tham quan nhà bác học Yersin không chỉ góp phần tôn vinh một nhân vật lịch sử có công lớn với y học và Việt Nam, mà còn tạo thêm điểm đến hấp dẫn cho du khách yêu thiên nhiên, lịch sử và khoa học.