Boeing 767 “tái sinh” thành chiến binh chữa cháy trên không

Hành trình mới của những chiếc Boeing 767 cũ

Từng là biểu tượng của những chuyến bay dài nối liền lục địa, chiếc Boeing 767 sau nhiều năm phục vụ những tưởng sẽ lui vào hậu trường – như bao máy bay khác nằm yên lặng ở các “nghĩa địa hàng không.”

Nhưng thay vì bị tháo dỡ từng mảnh, chiếc 767 đang được trao cho một sứ mệnh mới: trở thành lực lượng phản ứng nhanh trên bầu trời, chống lại ngọn lửa đang thiêu rụi những cánh rừng trên khắp thế giới.

767FF – Thế hệ máy bay chữa cháy mới

Sự chuyển mình này là kết quả của hợp tác giữa Israel Aerospace Industries (IAI) và tổ chức Fire Free Forests (3F), với mục tiêu phát triển nền tảng chữa cháy trên không thế hệ tiếp theo mang tên 767FF Fire-Fighter.

Từ khung thân của chiếc Boeing 767 quen thuộc, IAI đang tạo ra một biến thể đặc biệt phục vụ công tác chữa cháy từ trên không.

Từ dòng máy bay vận tải 767BDSF, sản phẩm thuộc chương trình cải hoán BEDEK, 767FF sẽ được tăng cường các hệ thống điện tử hiện đại như ADS-B và SATCOM, đồng thời được gia cố kết cấu để chịu được điều kiện khắc nghiệt trong các vùng cháy rừng.

Khi chính thức cất cánh, 767FF sẽ mang theo khoảng 40 tấn chất chống cháy, với khả năng phân tán chính xác theo yêu cầu địa hình và hướng gió.

Không chỉ sở hữu sức chứa ấn tượng, chiếc máy bay này còn hứa hẹn trở thành bước tiến lớn về hiệu quả và phản ứng nhanh trong các chiến dịch chữa cháy quy mô lớn

Tanker 160 – Người mở đường thầm lặng của Boeing 767

Trước khi 767FF được công bố, một phiên bản khác của Boeing 767 đã âm thầm tiên phong trong vai trò chữa cháy: Tanker 160, do Coulson Aviation (Canada) vận hành.

Xuất thân là một chiếc 767-300ER từng phục vụ cho WestJet, máy bay này đã được cải hoán toàn diện, trang bị hệ thống RADS-XXL với sức chứa lên tới 75.700 lít chất chữa cháy.

Nhờ khả năng bay xa và thả toàn bộ tải trọng trong thời gian ngắn, Tanker 160 đã chứng minh hiệu quả trong nhiều chiến dịch dập lửa quy mô lớn.

Dù không được trang bị hiện đại như 767FF, Tanker 160 vẫn là minh chứng cho tiềm năng của việc “hồi sinh” máy bay thương mại, biến chúng thành lực lượng phản ứng nhanh trước thiên tai.

Không chỉ là chiếc máy bay: Mà là một hệ sinh thái cứu hỏa trên không

Tái sinh từ một khung thân thép từng lướt qua hàng nghìn dặm trời thương mại, 767FF nay khoác lên mình một sứ mệnh mới: trở thành tai mắt, cánh tay và trái tim giữa biển lửa.

Nhưng 767FF không chỉ là một cỗ máy phun chất chống cháy – nó là cả một hệ thống cứu hỏa được thiết kế như một trung tâm chỉ huy bay lơ lửng giữa không trung.

Với sự hợp tác giữa Israel Aerospace Industries (IAI) và tổ chức Fire Free Forests (3F), 767FF được tích hợp những cảm biến tinh vi có thể “lắng nghe” rừng cháy – từ vị trí phát lửa, hướng gió, đến địa hình và điều kiện môi trường.

Như một chỉ huy dày dạn kinh nghiệm, nó phân tích mọi thông tin trong thời gian thực, điều phối chính xác từng đường bay, từng cú đổ chất chống cháy, đồng bộ nhịp nhàng với các lực lượng dưới mặt đất.

Nhưng có lẽ điều táo bạo nhất không nằm ở công nghệ, mà ở cách mà 767FF “được chia sẻ”. Thay vì buộc mỗi quốc gia phải sở hữu và duy trì một phi đội riêng, Fire Free Forests đề xuất mô hình thuê bao định kỳ.

Chính phủ, tổ chức bảo hiểm, hay các chương trình khí hậu toàn cầu có thể “gọi tên” 767FF khi cần, như gọi một đội cứu hộ từ bầu trời.

Với cách tiếp cận đó, 767FF trở thành lựa chọn lý tưởng cho những quốc gia ở tuyến đầu của biến đổi khí hậu nhưng còn hạn chế về nguồn lực.

Việc triển khai 767FF sẽ được tiến hành theo từng giai đoạn, với các trung tâm vận hành đặt tại những điểm nóng về cháy rừng như Mỹ, Canada, Úc và Nam Âu.

Thay vì đơn lẻ và cục bộ, dự án hướng đến xây dựng một mạng lưới phản ứng nhanh toàn cầu – nơi mỗi cánh bay đều sẵn sàng xuất phát khi tín hiệu khẩn cấp vang lên.

Theo ông Yaacov Berkovitz – Phó Chủ tịch điều hành mảng hàng không của IAI, 767FF không chỉ là một thiết bị kỹ thuật tiên tiến, mà còn là minh chứng cho khả năng thích nghi của ngành hàng không trước những thách thức thời đại.

Những biểu tượng trên không và di sản chữa cháy

Bên cạnh 767FF và Tanker 160, thế giới hàng không đã chứng kiến nhiều “chiến mã trên không” góp mặt trong cuộc chiến chống cháy rừng.

Chiếc DC-10 Air Tanker, với khả năng mang theo tới 45.000 lít chất chống cháy, từ lâu đã là lựa chọn chủ lực tại Mỹ.

Còn Boeing 747 Supertanker, nay đã nghỉ hưu, từng giữ kỷ lục với sức chứa hơn 72.000 lít, đủ để vẽ nên một vệt dài 3 km chỉ trong một lần bay.

Nhiều mẫu máy bay khác như Boeing 737, MD-87 hay Ilyushin Il-76 cũng góp phần đáng kể tại các vùng có nguy cơ cao, từ Bắc Mỹ tới Nga hay Úc.

Tuy nhiên, phần lớn các nền tảng hiện nay vẫn vận hành theo mô hình truyền thống, thiếu sự tích hợp giữa công nghệ cảm biến, chỉ huy tập trung và khả năng triển khai linh hoạt.

Chính khoảng trống đó đã làm nổi bật tham vọng của dự án 767FF, không chỉ cung cấp một phương tiện bay mạnh mẽ, mà còn mang theo một hệ sinh thái chữa cháy hiện đại, chủ động và sẵn sàng mở rộng trên quy mô toàn cầu

Bài học từ nghĩa địa hàng không: Khi một cuộc đời mới bắt đầu

Việc tái sử dụng những chiếc máy bay từng chở hành khách khắp thế giới cho nhiệm vụ chữa cháy không chỉ là bài toán kinh tế, mà còn mang ý nghĩa sâu xa về trách nhiệm môi trường.

Boeing 767, với lịch sử hàng chục năm phục vụ thương mại, giờ đây đang viết tiếp câu chuyện của mình trên một bầu trời khác – nơi tốc độ, độ chính xác và tinh thần nhân đạo cùng hội tụ.

Giữa thời đại biến đổi khí hậu, khi thảm họa thiên nhiên ngày càng khó lường, mỗi giọt chất chống cháy rơi xuống từ độ cao vài nghìn mét cũng có thể là một sự sống được cứu.

Và trong khoảnh khắc đó, chiếc máy bay không còn đơn thuần là phương tiện – mà là một biểu tượng của hy vọng từ bầu trời.

Thúy Nga