Cái chết bí ẩn của Cựu Bộ trưởng Giao thông Nga và cú sốc hàng không

Chỉ vài giờ sau khi bị miễn nhiệm, ông Roman Starovoit, Bộ trưởng Giao thông Liên bang Nga, đã được phát hiện tử vong vì vết đạn trong ô tô cá nhân đậu tại một bãi xe ở Odintsovo, ngoại ô Moscow.

Cảnh sát và Ủy ban Điều tra Nga xác nhận một khẩu súng danh dự được tặng khi ông còn là Thống đốc Kursk đã được tìm thấy tại hiện trường.

Hiện có nhiều câu hỏi xoay quanh nguyên nhân sâu xa của cái chết, khi nó xảy ra đúng vào thời điểm ngành hàng không Nga đang đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất kể từ sau đại dịch.

Hàng không Nga "đau đầu" vì Ukraine tấn công UAV vào sân bay

Trong tuần lễ trước vụ việc, ngành giao thông Nga đặc biệt là hệ thống hàng không dân dụng rơi vào đình trệ do hàng loạt cuộc tấn công bằng drone từ Ukraine nhắm vào các sân bay và cơ sở hạ tầng.

Chỉ tính riêng ngày 2/7, hơn 130 chuyến bay bị hủy hoặc chuyển hướng.

Sau đó từ ngày 5 đến 7 tháng 7 năm 2025, hệ thống hàng không Nga tiếp tục rơi vào trạng thái đình trệ nghiêm trọng khi các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái từ Ukraine buộc hai sân bay lớn nhất nước này là Sheremetyevo (Moscow) và Pulkovo (St. Petersburg) phải tạm thời đóng cửa.

Theo thống kê từ RBC Ukraine và Reuters, đã có 287 chuyến bay bị hủy, hơn 270 chuyến bị hoãn, làm gián đoạn hàng trăm nghìn hành khách và khiến các hãng bay Nga chịu thiệt hại ước tính lên tới 250 triệu USD chỉ trong vòng ba ngày.

“

“Chỉ một giờ bay vòng cũng đội thêm 8.000 USD chi phí cho Boeing 737‑800. Nếu tình trạng đổi hướng vì drone kéo dài, chúng tôi buộc phải xin Chính phủ bù lỗ.”

Dmitry Tyshchuk – CEO hãng giá rẻ Pobeda

The Guardian dẫn nguồn từ Bộ Tình trạng Khẩn cấp Nga cho biết thiệt hại trong hệ thống điều hành bay và radar tại một số khu vực đã khiến hàng không nội địa lâm vào “tình trạng điều phối thủ công”.

Trong bối cảnh đó, vai trò của ông Starovoit, người từng cam kết sẽ “đảm bảo không phận Nga không bị gián đoạn” phải chịu trách nhiệm.

Theo báo cáo của Reuters, dù Moscow đã đổ vào ngành hàng không 1,47 nghìn tỷ rúp (khoảng 16 tỷ USD) dưới dạng hỗ trợ và trợ giá từ sau năm 2022, nhưng tính đến giữa năm 2025, chỉ có 11 máy bay mới được bàn giao cho các hãng bay trong nước.

Trong khi đó, kế hoạch đầy tham vọng của Nga là sản xuất 1.000 máy bay dân dụng nội địa trước năm 2030 đang bị nghi ngờ mạnh mẽ về tính khả thi, do vướng mắc từ dây chuyền cung ứng, đặc biệt là động cơ và linh kiện điện tử vốn trước đây phải phụ thuộc vào phương Tây.

Sau vụ việc này, giới quan sát hàng không lo ngại tác động “vô hình nhưng sâu rộng” tới hệ thống vận hành.

Theo Reuters, hiện hơn 60% phi đội máy bay thương mại Nga đang hoạt động dưới chuẩn bảo trì quốc tế, chủ yếu do thiếu linh kiện chính hãng từ Boeing và Airbus.

Bộ Giao thông đang chịu trách nhiệm điều phối thay thế các máy bay bằng dòng nội địa như Irkut MC-21 hay Túpolev Tu-214, nhưng tiến độ “không khả thi trong 5 năm tới”.

Việc Bộ trưởng Giao thông ra đi trong bí ẩn ngay giữa cơn “bão drone” và khan hiếm phụ tùng cho thấy hệ sinh thái hàng không Nga đang căng như dây đàn.

Phương Thảo