Xe bay: Bước ra từ phim viễn tưởng để trở thành hiện thực
Khi các đường phố đang ngày càng tắc nghẽn thì giải pháp cho tương lai sẽ là những chiếc taxi bay - vốn tưởng chỉ có trong những bộ phim viễn tưởng, nay đang dần trở thành hiện thực.
Từ ý tưởng táo bạo đến thực tế cất cánh
Tương lai của ngành vận tải hàng không đô thị không đến từ một cá nhân đơn lẻ, mà là kết quả của sự phối hợp giữa các nhà sáng chế, nhà đầu tư và cơ quan quản lý.
Những cái tên tiên phong như Joby Aviation, Archer, Beta, Eve đang cạnh tranh gay gắt để trở thành hãng đầu tiên thương mại hóa taxi bay. Nhưng hơn cả cuộc đua phô trương, đây là một bước chuyển lớn – từ đường băng truyền thống lên thẳng các mái nhà thành phố.
Điểm chung của các hãng này không chỉ là công nghệ đột phá, mà là sự hợp tác liên ngành để biến những “giấc mơ điện” thành hiện thực có thể bay được. Trong lĩnh vực nơi “bầu trời là giới hạn”, thì hợp tác chính là động cơ mạnh nhất.
Khi năm quốc gia “ghép động cơ” cho tương lai bay
Một dấu hiệu rõ ràng cho thấy các nhà quản lý hàng không toàn cầu đang nghiêm túc với tương lai eVTOL chính là sự mở rộng hợp tác trong Mạng lưới Cơ quan Hàng không Năm quốc gia (FNAAN) – gồm Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand.
Liên minh này vừa công bố lộ trình chung nhằm thúc đẩy phát triển lĩnh vực gọi là “Di động Hàng không Tiên tiến” (Advanced Air Mobility – AAM).
Năm quốc gia không chỉ đứng nhìn từ tháp điều khiển, mà đang cùng vẽ nên đường bay hợp nhất cho việc chứng nhận máy bay thế hệ mới. Đây là cách mà ngành hàng không toàn cầu chuyển từ vai trò kiểm soát sang vai trò kích hoạt đổi mới.
Một “khu Schengen” cho taxi bay
Điểm đột phá của FNAAN không nằm ở thông cáo báo chí, mà ở cách họ đặt ra một khuôn khổ tiêu chuẩn an toàn và chứng nhận chung.
Nghĩa là, nếu một loại taxi bay được phê duyệt tại Mỹ, thì gần như có thể được hoạt động ở các quốc gia còn lại mà không cần làm lại toàn bộ thủ tục.
Cách tiếp cận này giống như khu vực Schengen trong hàng không – một hệ thống công nhận lẫn nhau, giúp tránh sự lặp lại tốn kém và đẩy nhanh tốc độ đưa công nghệ mới vào thực tiễn.
Trong mắt các doanh nghiệp đang phát triển eVTOL, đây chính là điều kiện tiên quyết để có thể gọi vốn, mở rộng và vận hành hiệu quả trên toàn cầu.
Dubai: Người đi đầu trong cuộc đua trên trời
Không nằm ngoài xu thế, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đang vươn lên như một người tiên phong thực thụ.
Dubai được chọn là thành phố đầu tiên triển khai dịch vụ taxi bay thương mại của hãng Joby Aviation, với mục tiêu bắt đầu hoạt động vào quý I/2026, phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Giao thông và Đường bộ Dubai (RTA) và giới chức hàng không địa phương.
Với khung hợp tác đa quốc gia như FNAAN, những chiếc taxi bay từng lượn trên bầu trời Dubai có thể nhanh chóng “nhảy” sang các thành phố như Los Angeles, Seoul, Paris hay São Paulo – mà không cần vượt qua mê cung thủ tục mới ở mỗi nơi.
Không phải món đồ chơi – mà là cuộc cách mạng giao thông
Taxi bay không đơn thuần là thiết bị bay hào nhoáng dành cho tỷ phú. Đây là giải pháp cho một cuộc cách mạng di chuyển toàn diện. eVTOL tạo ra ít tiếng ồn hơn trực thăng, không thải khí CO₂, không cần đường băng dài và có thể cất cánh từ sân thượng, bãi đỗ xe hay “vertiport” – các cảng hàng không mini xây trong lòng đô thị.
Chúng ta thử nghĩ một hành trình 60 phút bị kẹt xe chỉ còn 10 phút bay. Hoặc việc sơ tán người dân trong lũ, cháy rừng hoặc giao thông tê liệt được thực hiện nhanh chóng bằng taxi bay. Hay một trái tim hiến tạng được đưa đến bệnh viện trong thời gian kỷ lục nhờ khả năng cất cánh thẳng đứng. Đó không còn là chuyện viễn tưởng.
Bay xuyên biên giới: Giải pháp cần hợp tác, không chỉ công nghệ
Tuy nhiên, để eVTOL cất cánh toàn diện, ngành vận tải cần vượt qua nhiều rào cản. Hạ tầng chưa sẵn sàng: các vertiport cần được xây dựng, công nghệ pin phải cải thiện để mở rộng tầm bay, phi công cần được đào tạo theo chuẩn mới, và trí tuệ nhân tạo phải giành được niềm tin của hành khách.
Dẫu vậy, hãy nhớ rằng khi anh em nhà Wright thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 1903, phần lớn thế giới vẫn di chuyển bằng xe ngựa. Một thế kỷ sau, nhân loại đã có máy bay siêu thanh, máy bay không người lái và cả tàu tự hành trên sao Hỏa.
Giờ đây, hơn 100 năm tri thức đang được tăng tốc bởi trí tuệ nhân tạo và các liên minh hợp tác quốc tế – mở đường cho một thế hệ phương tiện bay mới, không còn chỉ tồn tại trong phim khoa học viễn tưởng.
Và một ngày bạn mở ứng dụng, đặt chuyến xe, và không chỉ có ô tô đến đón mà còn có tùy chọn đi bộ tới vertiport, nơi một chiếc taxi bay đang chờ. Mọi thứ sẽ tích hợp liền mạch với các phương tiện “first-mile” và “last-mile” – như cách bạn gọi Grab hay Uber ngày nay.
Tương lai ấy không xa. Điều cần thiết nhất bây giờ không chỉ là công nghệ, mà là hòa bình, hợp tác và tầm nhìn chung. Cuộc cách mạng eVTOL đang âm thầm cất cánh. Và một khi đã bay, nó sẽ không quay đầu.