Sân bay Kansai đang chìm dần xuống vịnh ở Nhật Bản
Sân bay Quốc tế Kansai (Nhật Bản) đang đối mặt với vấn đề lún đất kéo dài khi toàn bộ công trình dần chìm xuống vịnh Osaka.
Được công nhận là sân bay xử lý hành lý tốt nhất thế giới năm 2024, Kansai duy trì kỷ lục không thất lạc hành lý suốt hơn một thập kỷ. Sân bay này còn nhận được nhiều giải thưởng quốc tế về thiết kế kiến trúc, hiệu suất hoạt động và chất lượng dịch vụ.
Tuy nhiên, công trình được ca ngợi này hiện đang phải đối mặt với một thực tế đáng lo ngại: nó đang “chìm”.
Được xây dựng trên đảo nhân tạo
Sân bay Kansai là một trong những dự án xây dựng và kỹ thuật lớn nhất Nhật Bản, được xây dựng trên một hòn đảo nhân tạo ngoài vịnh Osaka.
Sân bay bao gồm hai đảo, một rộng 3.187 mẫu Anh và một rộng tới 6.593,75 mẫu Anh. Sân bay được khai trương ngày 4/9/1994 nhằm giảm tải cho Sân bay Quốc tế Osaka gần đó.
Kể từ khi đi vào hoạt động, Kansai ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc phục vụ các chuyến bay nội địa và quốc tế. Năm 2024, khoảng 30,6 triệu hành khách đã đi qua các nhà ga của sân bay này, đến 91 thành phố thuộc 25 quốc gia.
Tuy nhiên, các kỹ sư thừa nhận rằng sân bay đang lún nhanh hơn nhiều so với dự tính ban đầu và quá trình này vẫn tiếp diễn hàng năm.
Nguyên nhân khiến sân bay lún
Có nhiều nguyên nhân khiến sân bay lún dần, bao gồm Tải trọng của công trình và cơ sở hạ tầng quá lớn; Phương pháp xây dựng đảo nhân tạo bằng cách hút và đổ hàng triệu tấn đất, đá xuống đáy biển khiến nền đất không kịp nén chặt trước khi bắt đầu xây dựng; Lớp đất sét và trầm tích lỏng lẻo bên dưới đảo có xu hướng sụt lún khi chịu áp lực.
Báo cáo từ đơn vị vận hành sân bay cho biết, mực đất trên đảo đầu tiên hiện thấp hơn 3,84 mét so với khi sân bay mở cửa năm 1994. Tổng cộng, từ khi bắt đầu đổ đất xây đảo, sân bay đã lún trung bình 13,66 mét.
Dữ liệu cập nhật tháng 12/2024 cho thấy, mức lún trung bình tại 17 điểm đo trên đảo này là 6 cm. Trong khi đó, đảo thứ hai – có tình trạng nghiêm trọng hơn – đã lún tới 17,47 mét, với mức lún trung bình tại 54 điểm đo là 21 cm trong năm 2024.
Mặc dù đã lắp đặt 2,2 triệu ống thoát nước đứng để nén chặt nền đất sét, song trọng lượng của lượng đất đắp khổng lồ (hơn 200 triệu m³) vẫn khiến lớp nền sụp xuống nhiều hơn dự đoán.
Các biện pháp ứng phó và nguy cơ trong tương lai
Để ứng phó với tình trạng lún, Nhật Bản đã chi hơn 150 triệu USD để xây dựng tường chắn sóng bao quanh các đảo. Tuy nhiên, giới kỹ sư cảnh báo rằng trong 30 năm tới, một số phần của sân bay có thể thấp hơn mực nước biển.
Hồi tháng 9/2018, bão Jebi – cơn bão mạnh nhất đổ bộ Nhật Bản trong vòng 25 năm – gây thiệt hại 13 tỷ USD và cướp đi 21 sinh mạng. Sân bay Kansai phải đóng cửa tạm thời do ngập lụt.
Sự cố này làm lộ rõ thiết kế sai sót, khi trung tâm ứng phó khẩn cấp và trạm điện – những hạ tầng then chốt – lại được đặt dưới lòng đất và bị ngập hoàn toàn, khiến 5.000 người mắc kẹt trong sân bay không có điện suốt hơn 24 giờ.
Theo thông báo trên trang web của đơn vị quản lý sân bay, hiện tốc độ lún đang giảm dần và sân bay đang tích cực theo dõi nền móng, thu thập dữ liệu và tham vấn giới học thuật.
Góc nhìn chuyên gia: Bài học đắt giá
Giáo sư danh dự Hiro Ishikawa (Đại học Meiji, chuyên ngành Quy hoạch Đô thị và Chính sách) nhận định tình trạng lún ở đảo Kansai vẫn nằm trong ngưỡng chấp nhận được và là bài học quý giá cho các dự án xây đảo nhân tạo tương tự.
Khi cần xây dựng sân bay thứ hai cho Osaka, chúng tôi buộc phải chọn xây dựng ngoài khơi do quỹ đất hạn chế trong đất liền. Nếu xây gần khu dân cư, người dân sẽ bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn và các chuyến bay đêm.
Giáo sư danh dự Hiro Ishikawa - Đại học Meiji, chuyên ngành Quy hoạch Đô thị và Chính sách
Từ bài học Kansai, Nhật Bản đã rút kinh nghiệm khi xây dựng Sân bay Quốc tế Chubu Centrair (Nagoya), cũng trên đảo nhân tạo, nhưng có quy mô nhỏ hơn (khoảng 2.937 mẫu Anh).
Sân bay này đã được Skytrax vinh danh là “sân bay khu vực tốt nhất thế giới” trong 11 năm liên tiếp (tính đến năm 2024) và ghi nhận ít vấn đề lún hơn Kansai.
Ngay từ đầu, chúng tôi biết sân bay sẽ lún nên đã tính đến các tác động trong thiết kế. Nhưng vẫn có sai sót, như việc đặt các cơ sở khẩn cấp ở khu vực dễ ngập.
Giáo sư danh dự Hiro Ishikawa - Đại học Meiji, chuyên ngành Quy hoạch Đô thị và Chính sách
Hiện tại, tốc độ lún của sân bay Kansai là dưới 10 cm mỗi năm, và tình trạng đang dần ổn định. Hiện tượng lún trong đô thị không phải là mới, và cũng xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới như Venice hay Manhattan, do trọng lượng của các công trình xây dựng.
Kansai đang thực hiện dự án cải tạo trị giá 609 triệu USD để nâng cấp cơ sở vật chất và tăng công suất vận hành, bất chấp thách thức tiếp tục chìm xuống vịnh Osaka.