Chiến sự Iran – Israel: Du khách 'than trời' vì giá vé bay tăng vọt
Phương Thảo•20/06/2025 16:23
Cuộc xung đột dữ dội nhưng ngắn ngủi giữa Israel và Iran trong tuần qua đã tạo ra một cú sốc đột ngột cho ngành hàng không và du lịch toàn cầu.
Chỉ trong vòng vài ngày sau khi tên lửa được phóng qua lại giữa hai quốc gia, hàng nghìn chuyến bay quốc tế bị chuyển hướng hoặc hủy bỏ, giá vé tăng vọt, mạng bay rối loạn và tâm lý hành khách trở nên hoang mang.
Trong bối cảnh mùa du lịch hè đang bắt đầu, tác động từ xung đột không chỉ dừng lại ở các hãng hàng không, mà lan rộng đến ngành lữ hành, khách sạn, và cả người dân bình thường – những người chỉ đơn giản là đang cố gắng về nhà, đến thăm người thân, hay bắt đầu kỳ nghỉ mơ ước.
Không phận bị phong tỏa, hàng nghìn chuyến bay bị ảnh hưởng
Ngay sau vụ tấn công đêm 13/6, không phận của Israel, Iran, Iraq, Syria và một phần Jordan được đánh giá là "vùng rủi ro chiến sự", buộc hàng loạt hãng hàng không lớn như Lufthansa, Emirates, Air France, Qatar Airways, Delta, Singapore Airlines… phải nhanh chóng điều chỉnh đường bay.
Theo thống kê của ICAO, trong ba ngày đầu sau xung đột, hơn 1.800 chuyến bay bị ảnh hưởng, trong đó khoảng 650 chuyến bị hủy hoặc hoãn nghiêm trọng.
Các hãng hàng không Israel di dời máy bay ra nước ngoài do lo ngại Iran có thể trả đũa.
Sự thay đổi này khiến nhiều tuyến bay phải đi vòng xa hơn hàng trăm km, dẫn đến thời gian bay tăng từ 30 đến 90 phút, lượng nhiên liệu tiêu thụ cao hơn 10–15%, và kéo theo chi phí khai thác đội lên đáng kể.
Giá vé tăng mạnh, phí bay vòng đội chi phí
Theo chuyên gia hàng không độc lập Dean Mikkelsen, chỉ riêng trong tuần đầu sau xung đột, giá vé các tuyến quốc tế đi qua Trung Đông đã tăng trung bình 7–15%, đặc biệt ở các tuyến nối châu Âu và Nam Á.
Một số hãng thậm chí áp dụng “phụ phí chiến sự” – từng được sử dụng thời điểm xung đột Ukraine năm 2022 – để bù đắp chi phí nhiên liệu và rủi ro bảo hiểm tăng cao.
“
Chúng tôi phải trả thêm tới 20.000 USD mỗi chuyến khi bay vòng qua không phận Saudi Arabia và Ai Cập thay vì bay thẳng qua Iran. Với mỗi hành khách, điều này có thể tương đương thêm 30–50 USD chỉ tính riêng nhiên liệu và phí điều hướng
Chuyên gia hàng không độc lập Dean Mikkelsen
Ngành du lịch đối mặt làn sóng hủy tour, đổi hành trình
Tác động lan tỏa của ngành hàng không đến ngành du lịch là điều không thể tránh khỏi. Trong tuần đầu sau xung đột, hàng chục ngàn hành khách đã phải hoãn hoặc hủy chuyến đi, kéo theo làn sóng hủy tour, đổi hành trình tại các công ty du lịch trên khắp châu Âu và Trung Đông.
Tại Istanbul, ông Nizar Khamis, giám đốc một công ty du lịch chuyên đón khách từ Châu Âu và Châu Á vào Trung Đông, chia sẻ: “Chúng tôi mất khoảng 40% booking chỉ trong 4 ngày sau khi xung đột nổ ra. Nhiều nhóm khách từ Đức, Anh và Hàn Quốc không muốn ghé Jordan, Lebanon hay Israel như kế hoạch ban đầu, vì họ lo ngại rủi ro an ninh.”
Nhiều hãng hàng không quốc tế đã hủy các chuyến bay đến Tel Aviv, Tehran và các điểm đến khác ở Trung Đông. Một số hãng cũng đã điều chỉnh lại lộ trình bay (theo Flightradar24).
Ngay cả các quốc gia không trực tiếp liên quan đến xung đột như UAE, Ai Cập, Oman – vốn phụ thuộc vào du lịch quốc tế – cũng bị ảnh hưởng.
Nhiều khách sạn báo cáo tỷ lệ hủy phòng tăng 15–20%, đặc biệt trong phân khúc khách du lịch gia đình, khách cao tuổi hoặc đoàn hành hương tôn giáo.
Các chuyến bay trên khắp Trung Đông đã bị đình chỉ hoặc chuyển hướng trên diện rộng khi căng thẳng giữa Israel và Iran tiếp tục leo thang [Getty].
Tại các sân bay trung chuyển lớn như Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), Doha (Qatar), Dubai (UAE), hàng ngàn hành khách bị ảnh hưởng bởi tình trạng dồn chuyến, nối chuyến thất bại và chờ đợi kéo dài.
Ông Tariq Ahmed, công dân Ấn Độ sống tại London, cho biết ông đã phải hủy chuyến thăm quê nhà vì giá vé tăng đột ngột:
“
Tôi theo dõi giá vé suốt một tháng để về thăm mẹ tôi ốm ở Hyderabad. Chỉ sau vài ngày, vé tăng từ 580 bảng lên gần 800 bảng. Không ai dự đoán được chuyện này, và không phải ai cũng có thể trả thêm một số tiền lớn như vậy.
Ông Tariq Ahmed, Công dân Ấn Độ sống tại London.
Tại Istanbul, ông Nizar Khamis, giám đốc một Công ty du lịch chuyên đón khách từ Châu Âu và Châu Á vào Trung Đông, chia sẻ:
“
Chúng tôi mất khoảng 40% booking chỉ trong 4 ngày sau khi xung đột nổ ra. Nhiều nhóm khách từ Đức, Anh và Hàn Quốc không muốn ghé Jordan, Lebanon hay Israel như kế hoạch ban đầu, vì họ lo ngại rủi ro an ninh.
Ông Nizar Khamis, Giám đốc một Công ty du lịch tại Istanbul
Ngay cả các quốc gia không trực tiếp liên quan đến xung đột như UAE, Ai Cập, Oman – vốn phụ thuộc vào du lịch quốc tế – cũng bị ảnh hưởng. Nhiều khách sạn báo cáo tỷ lệ hủy phòng tăng 15–20%, đặc biệt trong phân khúc khách du lịch gia đình, khách cao tuổi hoặc đoàn hành hương tôn giáo.t
Ngay cả các quốc gia không trực tiếp liên quan đến xung đột như UAE, Ai Cập, Oman – vốn phụ thuộc vào du lịch quốc tế – cũng bị ảnh hưởng. Nhiều khách sạn báo cáo tỷ lệ hủy phòng tăng 15–20%, đặc biệt trong phân khúc khách du lịch gia đình, khách cao tuổi hoặc đoàn hành hương tôn giáo.
Ngay cả các quốc gia không trực tiếp liên quan đến xung đột như UAE, Ai Cập, Oman – vốn phụ thuộc vào du lịch quốc tế – cũng bị ảnh hưởng. Nhiều khách sạn báo cáo tỷ lệ hủy phòng tăng 15–20%, đặc biệt trong phân khúc khách du lịch gia đình, khách cao tuổi hoặc đoàn hành hương tôn giáo.
Tâm lý du khách bị ảnh hưởng – mùa hè “hụt hơi”
Theo khảo sát nhanh của Kayak và Booking.com, số lượng tìm kiếm chuyến bay đến Trung Đông giảm gần 40% trong tuần đầu sau xung đột. Các công ty lữ hành tại châu Âu cũng ghi nhận lượng đặt tour đến Ai Cập, Israel, Jordan giảm mạnh, thay vào đó là xu hướng chuyển sang Tây Ban Nha, Hy Lạp và các quốc gia vùng Balkan.
Jane Knight, chuyên gia du lịch của The Times, phân tích: “Du lịch là ngành cực kỳ nhạy cảm với rủi ro chính trị. Chỉ cần một vụ nổ, một trận không kích – dù cách xa hàng nghìn km – cũng đủ khiến du khách thay đổi quyết định. Điều tệ nhất là nếu bất ổn kéo dài sẽ làm tổn thương nghiêm trọng niềm tin của khách quốc tế vào khu vực.”
Hàng nghìn người mắc kẹt tại các sân bay Trung Đông giữa xung đột Iran – Israel | REUTERS
Thị trường chứng khoán hàng không và du lịch phản ứng tiêu cực
Chứng khoán các hãng hàng không, khách sạn và chuỗi du lịch đồng loạt giảm. Cổ phiếu Air France-KLM giảm 4,2%, Lufthansa mất gần 4%, trong khi các hãng bay vùng Vịnh giữ được ổn định nhờ mạng lưới linh hoạt và hỗ trợ từ chính phủ.
Ở lĩnh vực du lịch, các chuỗi khách sạn như Marriott, Hilton, Accor cũng ghi nhận mức giảm nhẹ do lo ngại doanh thu quý III sẽ sụt giảm nếu khủng hoảng kéo dài. Ngược lại, các hãng công nghệ du lịch như Airbnb hoặc Booking.com được kỳ vọng sẽ phục hồi nhanh hơn nhờ tính linh hoạt cao.
Tên lửa được phóng từ Iran nhằm vào Israel, tiếng nổ vang lên tại Tel Aviv.
Chỉ trong một tuần ngắn ngủi, cuộc xung đột giữa Israel và Iran đã chứng minh mức độ dễ tổn thương của chuỗi cung ứng hàng không – du lịch toàn cầu.
Từ những hãng bay khổng lồ đến những du khách cá nhân, tất cả đều bị ảnh hưởng bởi biến động không lường trước. Dù không kéo dài như chiến sự Ukraine hay đại dịch COVID-19, vụ việc đã để lại một bài học cảnh tỉnh: bất kỳ bất ổn nào trong vùng trọng yếu như Trung Đông đều có thể làm rung chuyển toàn bộ bản đồ vận tải và du lịch thế giới.
