Gian hàng Israel bất ngờ bị “bức tường đen” vây kín tại Paris Air Show 2025

Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Israel (IAI), ông Boaz Levy, tuyên bố ngày 16/6: “Tối qua, sau khi gian hàng của chúng tôi được dựng xong và sẵn sàng cho triển lãm, chúng tôi bị yêu cầu tháo dỡ một số hệ thống khỏi khu vực trưng bày. Chúng tôi đã cố gắng đàm phán, nhưng có vẻ như chỉ thị này đến từ cấp rất cao ở Paris. Sáng nay, khi chúng tôi quay lại, chúng tôi sững sờ khi thấy gian hàng của mình bị chắn bằng những bức tường đen dựng lên trong đêm. Điều này khiến chúng tôi liên tưởng đến những ngày u tối khi người Do Thái bị cô lập khỏi xã hội châu Âu.”

Ban tổ chức triển lãm cho biết họ chỉ thực hiện theo chỉ đạo từ phía chính quyền Pháp trước ngày khai mạc, yêu cầu dỡ bỏ một số thiết bị nhất định khỏi các gian hàng Israel. IAI không nêu rõ những thiết bị nào bị yêu cầu tháo dỡ, song một quan chức tiết lộ đó là các loại vũ khí có tính chất sát thương cao.

Ông Levy bày tỏ sự phẫn nộ: “Chúng tôi sốc trước hành xử của ban tổ chức Triển lãm Hàng không Paris và chính quyền Pháp khi chặn nhóm của chúng tôi tiếp cận gian hàng. Công ty chúng tôi đã tham gia sự kiện này suốt nhiều thập kỷ.”

Tình trạng tương tự cũng xảy ra với Rafael – một tập đoàn quốc phòng lớn khác của Israel. Sáng ngày khai mạc, đại diện công ty đến và phát hiện toàn bộ gian hàng bị che kín bởi những bức tường cao.

Ông Schlomo Toaff – Giám đốc chương trình Vòm Sắt tại Rafael – phát biểu trong một cuộc họp báo ngẫu hứng trước gian hàng bị bịt kín: “Chúng tôi đến vào buổi sáng và thấy cảnh tượng này. Không hề có thông báo, không một lời giải thích nào.”

Một nhân viên của Rafael đã viết dòng chữ trên bức tường bao quanh gian hàng, khẳng định bên trong là “những công nghệ phòng không tốt nhất thế giới”. Tuy nhiên, ban tổ chức đã nhanh chóng dựng thêm một bức tường khác để che phủ dòng chữ này.

Rafael đang cân nhắc các biện pháp pháp lý nhằm phản đối quyết định che chắn gian hàng, dù ông Toaff thừa nhận quy trình này có thể kéo dài.

Tổng Giám đốc Rafael – ông Yoav Tourgeman – sau đó ra thông cáo gay gắt: “Các hệ thống phòng thủ của chúng tôi đang hiện diện trên tuyến đầu, bảo vệ sinh mạng, chặn đứng mối đe dọa, và gìn giữ các giá trị của thế giới tự do. Việc che chắn các hệ thống này bằng tấm màn đen không thể làm lu mờ tác động của chúng – ngược lại, nó phơi bày sự khó chịu của một số người trước thành công của chúng tôi. Đây không chỉ là một sự xúc phạm đối với Israel – mà là một thất bại về nguyên tắc. Chúng tôi sẽ tiếp tục đứng vững, không che giấu, không khuất phục.”

Gian hàng của Elbit Systems – một công ty quốc phòng lớn khác của Israel – cũng bị chặn lối. Tổng Giám đốc Bezhalel Machlis cho rằng: “Danh mục sản phẩm đa dạng và mạng lưới các công ty con của chúng tôi tại châu Âu đã giúp Elbit tăng trưởng đáng kể về số đơn hàng và doanh thu ở thị trường châu Âu trong những năm gần đây. Thực tế này rõ ràng khiến ngành công nghiệp quốc phòng Pháp và chính phủ Pháp cảm thấy bất an.”

Ban tổ chức Triển lãm Hàng không Paris cho biết họ đang nỗ lực đàm phán để “các bên có thể đạt được một giải pháp phù hợp”.

Đây không phải lần đầu tiên các công ty quốc phòng Israel vấp phải cản trở ở Pháp. Trong quá khứ, một số cơ quan tư pháp Pháp từng tạm thời cấm Israel tham gia Triển lãm Quốc phòng Eurosatory, dù sau đó lệnh cấm đã được gỡ bỏ trước khi sự kiện chính thức khai mạc.

Cáo buộc tăng giá vé giữa xung đột, El Al đối mặt vụ kiện hàng trăm triệu USD

Hãng hàng không quốc gia Israel – El Al – đang đối mặt với một vụ kiện tập thể trị giá gần 600 triệu USD, liên quan đến cáo buộc tăng giá vé bất hợp lý và trục lợi trong thời chiến, khi bị cho là đã "lợi dụng một bi kịch quốc gia chưa từng có để thu lợi nhuận khổng lồ trên lưng hành khách".

Đơn kiện được nguyên đơn Ilan Verednikov đệ trình lên Tòa án Quận Lod (Israel) hôm thứ Ba, với cáo buộc El Al lạm dụng vị thế độc quyền trên nhiều tuyến bay để đẩy giá vé lên cao một cách “trái pháp luật, vô đạo đức và bị cấm”.

Sau khi chiến sự với lực lượng Hamas bùng phát vào ngày 7/10/2023, nhiều hãng hàng không quốc tế đã hủy bay đến và đi từ Israel do lo ngại an ninh, khiến El Al trở thành hãng gần như duy nhất còn hoạt động trên hầu hết các tuyến quốc tế của Israel.

Trong đơn kiện, Verednikov viết: “Việc một doanh nghiệp độc quyền lợi dụng thời điểm khẩn cấp – khi hàng nghìn dân thường và binh sĩ Israel bị sát hại, bị thương, bị bắt cóc – để trục lợi từ một dịch vụ thiết yếu không thể thay thế, nhằm làm đầy túi cho chính mình, nhân viên và cổ đông, là hành vi đáng khinh, không thể chấp nhận, bất hợp pháp, bất công và vô đạo đức.”

Nguyên đơn được đại diện bởi công ty luật Pearl Cohen, với các luật sư Tal Rotman và Adi Citron. Đơn kiện cũng được hỗ trợ bởi một báo cáo kinh tế do giáo sư David Gilo, cựu lãnh đạo Cơ quan Cạnh tranh Israel, thực hiện. Trong phân tích của mình, ông Gilo kết luận rằng El Al đã duy trì vị thế độc quyền trên 20 trong số 24 tuyến bay, qua đó hưởng lợi đáng kể từ việc kiểm soát giá vé.

Phương Thảo