Bí ẩn sức nóng của "biển lửa" 1000 độ C sau thảm họa hàng không Air India
Vụ tai nạn máy bay thảm khốc của Air India tại Ahmedabad chiều 12-6 đã gây ra một biển lửa với nhiệt độ lên tới 1.000 độ C, khiến công tác cứu hộ gần như bất khả thi – theo thông tin từ lực lượng chức năng Ấn Độ trong đêm cùng ngày.
Chiếc máy bay mang số hiệu AI 117, đang trên đường bay tới London với 242 hành khách và thành viên phi hành đoàn, đã rơi xuống khu dân cư gần ký túc xá của Trường Y BJ Medical College chỉ vài phút sau khi cất cánh từ sân bay Ahmedabad.
“Trên máy bay có tới 125.000 lít nhiên liệu, và khi phát nổ, ngọn lửa bùng phát dữ dội khiến không ai có cơ hội sống sót,” Bộ trưởng Nội vụ Ấn Độ Amit Shah cho biết với báo giới.
Lực lượng Ứng phó Thảm họa Bang (SDRF) cho biết họ đến hiện trường vào khoảng 2 giờ đến 2 giờ 30 chiều, nhưng không còn phát hiện người sống sót nào. Một số nạn nhân được người dân kéo ra trước đó trong tình trạng nguy kịch.
Một quan chức cứu hỏa cấp cao mô tả hiện trường rằng:
“Ngay khi thùng nhiên liệu phát nổ, lửa bùng lên dữ dội, tạo ra một địa ngục nhiệt vượt ngưỡng 1.000°C. Trong tình huống ấy, không còn khả năng thoát thân cho bất kỳ ai.”
Một nhân viên SDRF từng tham gia hàng chục vụ cứu hộ thừa nhận đây là thảm họa tồi tệ nhất anh từng chứng kiến.
“Chúng tôi mặc đầy đủ đồ bảo hộ, nhưng nhiệt quá cao khiến việc tiếp cận hiện trường vô cùng gian nan. Khắp nơi là mảnh vỡ và thi thể bị cháy đen,” người này chia sẻ, yêu cầu ẩn danh vì không được phép trả lời báo chí.
Anh cho biết nhóm của mình đã thu gom từ 25 đến 30 thi thể, trong đó có cả trẻ em, và nhiều nạn nhân không thể nhận dạng, buộc phải tiến hành xét nghiệm ADN.
Một thành viên khác của SDRF lặng người khi mô tả sự tàn khốc:
“Chúng tôi không thể đếm nổi bao nhiêu thi thể. Tất cả diễn ra quá nhanh. Cả chó mèo và chim chóc cũng không kịp thoát. Chúng tôi tìm thấy xác động vật cháy đen trong các khu nhà.”
Bên cạnh hành khách và phi hành đoàn, một số sinh viên y khoa trong ký túc xá và người dân sống quanh khu vực cũng nằm trong số nạn nhân. Theo cảnh sát, 265 thi thể đã được đưa tới bệnh viện dân sự, tuy nhiên con số thương vong chính thức vẫn chưa được công bố.
Hộp đen đóng vai trò gì trong điều tra tai nạn hàng không?
Sau thảm kịch hàng không tại Ahmedabad khiến hơn 240 người thiệt mạng, sự chú ý lại đổ dồn vào một thiết bị quan trọng giúp làm sáng tỏ nguyên nhân tai nạn: hộp đen – “nhân chứng thầm lặng” trong mọi vụ điều tra tai nạn máy bay.
Theo báo Hindustan Times, giới chức đã tìm thấy một trong hai hộp đen của chiếc Boeing 787-8 rơi hôm 12-6. Thiết bị này được xác định ở phần đuôi máy bay – khu vực ít bị hư hại nhất trong các vụ va chạm – và đã được niêm phong, bảo vệ cẩn mật. Hộp đen còn lại (ở phần đầu máy bay) hiện vẫn đang được tìm kiếm.
Hộp đen là gì?
Hộp đen, thực chất không phải màu đen mà thường có màu cam hoặc vàng dễ nhận biết, là thiết bị ghi lại toàn bộ dữ liệu chuyến bay và âm thanh trong buồng lái. Được phát minh từ đầu thập niên 1950 bởi nhà khoa học người Úc David Warren, hộp đen hiện là tiêu chuẩn bắt buộc trên mọi máy bay thương mại.
Một chiếc hộp đen gồm hai phần chính:
- CVR (Cockpit Voice Recorder): ghi âm giọng nói phi công, âm thanh trong khoang lái và trao đổi vô tuyến.
- FDR (Flight Data Recorder): ghi lại hơn 80 thông số kỹ thuật như độ cao, tốc độ, hướng bay, lực gia tốc, tình trạng autopilot, v.v.
Tại sao hộp đen có thể "an toàn" sau tai nạn?
Hộp đen được chế tạo bằng thép không gỉ hoặc titanium, chịu được:
- Nhiệt độ tới 1.100°C
- Áp suất nước sâu đến 6.000 mét
- Va chạm tương đương 3.400 lần trọng lực (G-force)
Bên trong là bộ lưu trữ dữ liệu an toàn và thiết bị phát tín hiệu dưới nước có thể hoạt động đến 30 ngày nếu rơi xuống biển.
Hộp đen giúp gì trong điều tra?
Dữ liệu từ hộp đen giúp các chuyên gia tái hiện chính xác những phút cuối cùng trước khi máy bay gặp nạn: phi công đã nói gì, cảnh báo nào được phát ra, hệ thống có hoạt động bất thường hay không, có lỗi điều khiển hay tác động từ bên ngoài?
Trong vụ tai nạn lần này, chỉ vài phút sau khi cất cánh, tổ bay chiếc Air India đã gửi tín hiệu “MAYDAY, MAYDAY…” tới kiểm soát không lưu, sau đó mất liên lạc hoàn toàn. Hộp đen sẽ giúp xác định lý do của lời kêu cứu khẩn cấp này.
Thông thường, phân tích dữ liệu hộp đen mất khoảng 10-15 ngày, nhưng có thể lâu hơn nếu dữ liệu bị hư hại.
Bên trong một hộp đen gồm những gì?
- Bộ giao tiếp & khớp kết nối – hỗ trợ việc ghi và phát dữ liệu
- Thiết bị định vị dưới nước – phát tín hiệu tìm kiếm
- Bộ nhớ chịu va đập mạnh – được bảo vệ trong lớp vỏ chống cháy nổ
- Chip ghi dữ liệu – nằm trên bảng mạch bên trong
Tiền lệ và vai trò trong các vụ tai nạn trước
- Vụ rơi máy bay Air India Express Flight 1344 tại Kozhikode năm 2020: Hộp đen chỉ ra lỗi thuộc về phi công.
- Vụ tai nạn Germanwings năm 2015: Hộp đen hé lộ cơ phó của chuyến bay cố ý lao máy bay vào núi.
Vì sao gọi là "hộp đen"?
Tên gọi “black box” bắt nguồn từ thiết bị nguyên mẫu do kỹ sư người Pháp François Hussenot phát triển thập niên 1930. Ông sử dụng phim ảnh quang học để ghi thông số chuyến bay, và thiết bị được đặt trong hộp tối để không lọt ánh sáng – từ đó có tên "hộp đen".