"Bóng ma 737 Max" chưa tan, Boeing tiếp tục gặp họa với 787
Vụ tai nạn máy bay Boeing 787 của Hãng hàng không Air India xảy ra chỉ vài phút sau khi cất cánh tại thành phố Ahmedabad (Ấn Độ) đang một lần nữa đưa nhà sản xuất máy bay Mỹ Boeing trở lại tâm điểm chú ý. Trước đó, hai vụ tai nạn nghiêm trọng ở Indonesia (2018) và Ethiopia (2019) của dòng boeing 737 Max cướp đi sinh mạng của 346 người đã khiến cho cơn khủng hoảng cho nhà sản xuất này thêm kéo dài.
Chiếc Boeing 787 – còn được biết đến với tên gọi Dreamliner – đã rơi tại thành phố Ahmedabad, miền tây bắc Ấn Độ, khi đang chở hơn 240 hành khách. Theo dữ liệu từ cơ sở dữ liệu của Mạng lưới An toàn Hàng không (ASN), đây là vụ tai nạn chết người đầu tiên liên quan đến dòng 787 kể từ khi loại máy bay này đi vào hoạt động vào năm 2009. Ngay sau thông tin này, cổ phiếu Boeing giảm hơn 4% trong phiên giao dịch chiều.
Những rắc rối kỹ thuật kéo dài
Dreamliner từng được ca ngợi là biểu tượng công nghệ khi là dòng máy bay đầu tiên sử dụng rộng rãi pin lithium-ion – loại pin nhẹ hơn, sạc nhanh hơn và lưu trữ năng lượng tốt hơn so với các loại pin truyền thống. Tuy nhiên, năm 2013, toàn bộ đội bay 787 từng bị đình chỉ hoạt động tạm thời do tình trạng quá nhiệt của pin, thậm chí gây cháy trong một số trường hợp.
Không chỉ dòng 787, phiên bản 737 Max – mẫu máy bay bán chạy nhất của Boeing – cũng kéo dài cơn khủng hoảng cho nhà sản xuất này. Hai vụ tai nạn nghiêm trọng ở Indonesia (2018) và Ethiopia (2019) cướp đi sinh mạng của 346 người. Cả hai tai nạn đều được xác định là do lỗi cảm biến cung cấp dữ liệu sai, khiến hệ thống tự động điều khiển mũi máy bay chúi xuống mà phi công không thể kiểm soát.
Sau vụ tai nạn thứ hai, toàn bộ dòng Max bị cấm bay trên toàn cầu cho đến khi Boeing thiết kế lại hệ thống. Tháng trước, Bộ Tư pháp Mỹ đã đạt được thỏa thuận cho phép Boeing tránh truy tố hình sự vì cáo buộc lừa dối cơ quan quản lý trước hai vụ tai nạn thảm khốc đó.
Lo ngại về độ an toàn của dòng Max một lần nữa dấy lên khi một phần cửa thoát hiểm trên một máy bay của Alaska Airlines bất ngờ bung ra khi đang bay. Cơ quan quản lý sau đó đã giới hạn sản lượng dòng 737 Max của Boeing ở mức 38 chiếc mỗi tháng.
Tổn thất tài chính chồng chất
Năm 2024, Boeing ghi nhận khoản lỗ lên tới 11,8 tỷ USD, nâng tổng thiệt hại kể từ năm 2019 lên hơn 35 tỷ USD. Tình hình tài chính tồi tệ càng nghiêm trọng hơn khi công nhân tại hai nhà máy ở Renton và Everett (bang Washington) đình công, khiến dây chuyền sản xuất bị gián đoạn và ảnh hưởng đến tiến độ bàn giao máy bay cho khách hàng.
Quý I/2025, Boeing báo cáo mức lỗ đã thu hẹp xuống còn 31 triệu USD – một dấu hiệu được Giám đốc điều hành Kelly Ortberg nhận định là bước tiến trong việc ổn định hoạt động sản xuất.
Đơn hàng giảm, Airbus bỏ xa
Áp lực từ sự giám sát chặt chẽ của chính phủ và các cuộc đình công khiến số lượng máy bay được giao của Boeing trong năm 2024 sụt giảm đáng kể. Cụ thể, Boeing chỉ giao được 348 máy bay thương mại – giảm hơn một phần ba so với 528 chiếc của năm trước.
Số liệu này cho thấy Boeing đã giao chưa đến một nửa số máy bay so với đối thủ chính là Airbus – hãng đã giao 766 máy bay thương mại trong năm 2023.
Niềm tin của khách hàng vẫn còn
Dù đối mặt với nhiều khó khăn và tai tiếng, Boeing vẫn duy trì được một phần niềm tin từ các khách hàng lớn. Tháng trước, hãng đã giành được những đơn hàng quy mô lớn từ hai khách hàng Trung Đông. Đáng chú ý là thương vụ trị giá 96 tỷ USD từ Qatar cho các dòng 787 và 777X – được coi là đơn hàng lớn nhất từ trước tới nay đối với các dòng thân rộng và 787 của Boeing.