Gửi bình luận
Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth khẳng định hợp tác quốc phòng Việt Nam – Hoa Kỳ, trong đó đáng chú ý có dự án xử lý dioxin tại sân bay Biên Hòa.
Trong khuôn khổ Chương trình hoạt động đối ngoại quốc phòng năm 2025, Đoàn Bộ trưởng Bộ Chiến tranh Hoa Kỳ do Bộ trưởng Pete Hegseth dẫn đầu đã có chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 2 đến ngày 3/11/2025.
Chiều 2/11, tại Hà Nội, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, đã chủ trì lễ đón và hội đàm với đoàn đại biểu Hoa Kỳ. Cuộc gặp diễn ra trong không khí trao đổi thẳng thắn, cởi mở và mang tinh thần xây dựng, thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc thúc đẩy hợp tác quốc phòng phù hợp với khuôn khổ Đối tác Chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Tại hội đàm, hai bên cùng nhìn nhận rằng hợp tác quốc phòng thời gian qua phát triển ổn định, có trọng tâm, trọng điểm và đạt được những kết quả thực chất. Trong đó, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh được đánh giá là “điểm sáng đặc biệt” của quan hệ quốc phòng song phương. Đây không chỉ là lĩnh vực có ý nghĩa nhân đạo sâu sắc, mà còn là cơ sở quan trọng để củng cố lòng tin, tăng cường hiểu biết và tạo dựng nền tảng lâu dài cho quan hệ song phương phát triển bền vững.
Sân bay Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, là minh chứng rõ nét cho sự hợp tác này. Trong thời kỳ chiến tranh, khu vực sân bay từng là một trong những điểm tập kết, pha chế và vận chuyển chất diệt cỏ phục vụ cho các chiến dịch quân sự, trong đó có chất độc da cam chứa dioxin.
Việc lưu trữ lâu dài cùng quá trình rò rỉ và thẩm thấu tự nhiên kéo dài nhiều năm đã khiến sân bay Biên Hòa trở thành một trong những khu vực ô nhiễm dioxin nặng nề nhất tại Việt Nam.
Các nghiên cứu môi trường cho thấy diện tích ô nhiễm tại đây rất lớn, khối lượng đất và trầm tích bị nhiễm độc cần xử lý lên tới hàng trăm nghìn mét khối. Mức độ lan truyền dioxin trong quá khứ từng ảnh hưởng đến môi trường sống xung quanh và để lại hệ lụy đối với sức khỏe cộng đồng.
Chính vì vậy, việc xử lý ô nhiễm dioxin tại Biên Hòa mang tính cấp thiết, song cũng đòi hỏi nguồn lực tài chính lớn, công nghệ xử lý hiện đại và thời gian triển khai lâu dài. Tại hội đàm, phía Hoa Kỳ công bố khoản hỗ trợ bổ sung trị giá 130 triệu USD dành riêng cho dự án xử lý dioxin tại sân bay Biên Hòa.
Như vậy, tổng số vốn viện trợ không hoàn lại của Hoa Kỳ dành cho Việt Nam trong lĩnh vực này đã nâng lên con số 430 triệu USD. Đại tướng Phan Văn Giang đánh giá việc bổ sung nguồn lực lần này là bước tiến quan trọng, thể hiện sự đồng hành thực chất của Hoa Kỳ với Việt Nam trong việc từng bước gỡ bỏ di sản chiến tranh, đồng thời góp phần xây dựng lòng tin chiến lược giữa hai quốc gia.
Dự án xử lý dioxin tại Biên Hòa được triển khai từ năm 2019 với lộ trình dài hạn. Đến nay, khối lượng lớn đất và bùn ô nhiễm đã được xử lý đạt ngưỡng an toàn môi trường. Một số khu vực đã được bàn giao để phục vụ phát triển đô thị, mở rộng không gian xanh và bố trí cho nhiệm vụ quốc phòng.
Đáng chú ý, hạng mục hệ thống xử lý nhiệt công suất lớn, điểm then chốt của dự án đã được khởi công từ tháng 9 năm nay. Công nghệ xử lý nhiệt ở mức trên 1.000°C được áp dụng nhằm phân hủy hoàn toàn dioxin, bảo đảm khí thải sau xử lý được kiểm soát nghiêm ngặt, tránh phát tán ra môi trường.
Theo Thiếu tướng Bùi Thiên Thau, Trưởng Ban Quản lý dự án, mục tiêu cao nhất của chương trình là loại bỏ nguy cơ gây ô nhiễm lâu dài, cải thiện chất lượng môi trường sống, bảo vệ sức khỏe nhân dân và trả lại quỹ đất sạch để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Bên cạnh công tác xử lý môi trường, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh còn bao gồm hoạt động tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích (MIA), chia sẻ dữ liệu phục vụ tìm kiếm liệt sĩ Việt Nam hy sinh, mất tích và hỗ trợ chăm sóc, phục hồi chức năng cho nạn nhân bị phơi nhiễm chất độc hóa học. Đây là những nội dung nhân văn, mang ý nghĩa bắc nhịp cầu nối hai dân tộc từng trải qua đau thương chiến tranh.
Đại sứ Hoa Kỳ Marc E. Knapper nhận định rằng dự án xử lý dioxin tại Biên Hòa không chỉ là nỗ lực khắc phục môi trường, mà còn là biểu tượng của việc hai quốc gia lựa chọn gác lại quá khứ, cùng hướng về tương lai vì hòa bình và thịnh vượng.
Chuyến thăm của Bộ trưởng Pete Hegseth diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và Hoa Kỳ kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ ngoại giao. Từ những trang lịch sử nhiều mất mát, hai quốc gia đã từng bước xây dựng quan hệ đối tác dựa trên tôn trọng lẫn nhau và lợi ích chung. Nỗ lực xử lý dioxin tại Biên Hòa vì thế không chỉ là hành động làm sạch môi trường, mà còn là quá trình chữa lành ký ức, khôi phục niềm tin và tạo nền tảng hợp tác lâu dài vì hòa bình và phát triển bền vững trong khu vực.
