Gửi bình luận
Máy bay có thể sống sót qua bão nhờ thiết kế hiện đại, radar thời tiết và kinh nghiệm phi công, minh chứng là các chuyến bay của Delta trong bão Irma, Japan Airlines trong siêu bão Hagibis.
Nói đến bão, nhiều người thường hình dung đó là “tử thần” của mọi chuyến bay. Nhưng thực tế, mức độ nguy hiểm của bão đối với máy bay không hoàn toàn như những gì chúng ta nghĩ.
Lịch sử hàng không từng ghi nhận không ít trường hợp phi công quân sự Mỹ bay thẳng vào tâm bão, thậm chí có người coi đó là… thú vui mạo hiểm và vẫn trở về an toàn. Ngày nay, nhiều loại máy bay không người lái được thiết kế chuyên dụng chỉ để lao vào bão thu thập dữ liệu khí tượng.
Điều đó cho thấy, máy bay hoàn toàn có khả năng sống sót khi chạm trán bão, nếu phi công giữ được sự bình tĩnh và có đủ kinh nghiệm xử lý tình huống.
Bay qua bão: Chuyện không bất thường
Bão lớn là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều chuyến bay bị hoãn, hủy. Tuy nhiên, theo chuyên trang hàng không SimpleFlying, các dòng máy bay dân dụng hiện đại vốn được thiết kế để chống chịu những điều kiện khắc nghiệt hơn cả bão.
Thông thường, vùng ảnh hưởng mạnh nhất của bão nằm ở độ cao 6.000 - 9.000 mét. Các sân bay ở khu vực bão đi qua thường đóng cửa, hãng hàng không dừng cất/hạ cánh. Nhưng trên cao, khi vượt qua lớp đối lưu, máy bay vẫn có thể hoạt động an toàn.
Nhờ hệ thống radar thời tiết, phi công có thể phát hiện bão từ xa, điều chỉnh đường bay để duy trì khoảng cách tối thiểu 20 hải lý (hơn 37 km) so với vùng xoáy. Trong trường hợp hiếm hoi khi cảnh báo gặp sự cố, máy bay mới có nguy cơ đi thẳng vào tâm bão.
Máy bay chống chọi với bão như thế nào?
Đi kèm bão thường có gió lốc và sấm sét. Nhưng cả hai yếu tố này đều khó có thể hạ gục một chiếc máy bay hiện đại.
Với sấm sét, nhờ thiết kế theo nguyên lý “lồng Faraday”, vỏ máy bay có thể chịu được dòng điện lên tới 250.000 ampe, gấp nhiều lần so với cường độ của tia sét thông thường. Tại các khoang chứa nhiên liệu, máy bay cũng có lớp bảo vệ đặc biệt, giúp hạn chế tối đa nguy cơ cháy nổ.
Mối nguy lớn hơn nằm ở các luồng gió xoáy mạnh. Chúng gây biến động độ cao và gia tốc đột ngột, khiến máy bay rung lắc dữ dội. Nếu phi công không kiểm soát được tốc độ và thăng bằng, hệ thống đo độ cao và động cơ có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến nguy cơ mất kiểm soát.
Với các loại máy bay nhỏ, hiện tượng đóng băng khi nhiệt độ dưới 0°C trong bão cũng rất nguy hiểm. Băng bám trên cánh có thể làm giảm lực nâng, gây mất ổn định khí động học.
Trong lịch sử hàng không hiện đại, đã có nhiều câu chuyện về những phi công thoát hiểm ngoạn mục khi đối mặt với bão tố.
Năm 2017, một chuyến bay của Delta Air Lines trở thành tâm điểm chú ý khi chiếc Boeing 737 hạ cánh xuống Puerto Rico ngay trước khi siêu bão Irma ập đến, rồi sau đó cất cánh an toàn chỉ ít phút trước khi bão tiến sát, nhờ vào sự quyết đoán và kỹ năng vững vàng của phi công.
Tại Mỹ, Phi đội Trinh sát thời tiết 53, còn được mệnh danh là “Hurricane Hunters”, thường xuyên bay xuyên qua tâm những cơn bão cấp 4–5 để thu thập dữ liệu khí tượng.
Dù đối mặt với điều kiện khắc nghiệt nhất, họ vẫn nhiều lần trở về an toàn, chứng minh khả năng sống sót của máy bay khi chạm trán bão.
Ở Nhật Bản, trong siêu bão Hagibis năm 2019, các phi công Japan Airlines đã buộc phải hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay dự bị để tránh tâm bão, quyết định kịp thời này đã giúp hàng trăm hành khách thoát khỏi nguy hiểm.
Tại Việt Nam, khi bão Molave quét qua năm 2020, nhiều chuyến bay của Vietnam Airlines buộc phải bay vòng, chờ hoặc đổi hướng sang sân bay khác, và nhờ sự linh hoạt của phi công, toàn bộ hành khách cùng phi hành đoàn đều hạ cánh an toàn.
Trước đó, năm 2013, một số phi công của Philippine Airlines cũng từng “chạy đua với tử thần” khi kịp thời cất cánh thoát khỏi vùng ảnh hưởng trực tiếp của siêu bão Haiyan - cơn bão được coi là mạnh nhất lịch sử hiện đại.
Những tình huống đặc biệt này không chỉ cho thấy bản lĩnh của các phi công mà còn là minh chứng rõ ràng rằng máy bay hoàn toàn có thể sống sót khi đối mặt với bão, miễn là con người biết đưa ra quyết định đúng lúc.
Có nên bay trong mưa bão?
Mọi máy bay thương mại trước khi được đưa vào khai thác đều phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe, trong đó có khả năng vận hành an toàn trong điều kiện mưa, giông bão.
Điều này không có nghĩa là phi công sẽ chủ động đưa máy bay vào vùng xoáy, mà thay vào đó, họ luôn tìm cách né tránh để giảm thiểu rủi ro.
Tuy vậy, một số tình huống đặc biệt như mưa đá lớn hoặc đóng băng nghiêm trọng có thể buộc phi công phải xin hạ cánh khẩn cấp. Đây là phương án cuối cùng để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách và phi hành đoàn.
Mùa bão ở Việt Nam kéo dài từ tháng 6 đến tháng 11, đôi khi sang nửa đầu tháng 12. Khi không khí ấm ẩm từ biển gặp không khí lạnh, hơi nước ngưng tụ tạo thành mưa bão.
Trong hàng không, bão và áp thấp nhiệt đới nguy hiểm hơn nhiều so với mưa rào mùa hè. Một cơn bão cấp 1 có thể di chuyển hàng trăm km với sức gió mạnh, kéo dài nhiều giờ.
Khi bão hình thành, các trung tâm điều hành hàng không phải quyết định liệu có duy trì chuyến bay đến/đi các sân bay trong vùng ảnh hưởng hay chuyển hướng sang nơi an toàn.
Máy bay đỗ qua đêm thường được di dời khỏi khu vực bão, nhưng với những chuyến bay đang trên không, bài toán xử lý phức tạp hơn nhiều. Trong chuyến bay, phi công liên tục theo dõi dự báo nhiễu động và radar thời tiết để chọn đường bay an toàn, thường bay vòng hoặc bay cao hơn các khối mây bão.
Tuy nhiên, nếu sân bay trung tâm bị bão ảnh hưởng, hoạt động có thể tê liệt nhiều ngày, gây gián đoạn lớn cho hành khách và hãng vận tải. Khi đó, dù máy bay có thể bay qua bão, các chuyến bay vẫn bị hủy hoặc hoãn do sân bay buộc phải đóng cửa.
Máy bay và bão không phải lúc nào cũng là “kẻ thù không đội trời chung”. Nhờ công nghệ hiện đại, kinh nghiệm của phi công và quy trình an toàn nghiêm ngặt, phần lớn các chuyến bay đều có thể vượt qua giông bão mà không gặp sự cố nghiêm trọng.
Điều quan trọng là, ngành hàng không luôn đặt sự an toàn lên trên hết và chính điều đó giúp hành khách yên tâm khi cất cánh, ngay cả khi ngoài kia mây giông vần vũ.
