Lý do Tổng thống Donald Trump gặp Chủ tịch Tập Cận Bình ngay tại sân bay Gimhae

Cuộc gặp được mong đợi giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã diễn ra vào sáng 30/10 tại thành phố Busan, Hàn Quốc, bên lề Hội nghị cấp cao APEC.

Đây là lần gặp trực tiếp đầu tiên của hai nhà lãnh đạo kể từ năm 2019, đánh dấu nỗ lực tái khởi động đối thoại chiến lược giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sau nhiều năm căng thẳng kéo dài về thương mại, công nghệ và an ninh khu vực.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là địa điểm tổ chức cuộc gặp, thay vì diễn ra tại Gyeongju nơi tập trung các sự kiện chính của APEC hay một công trình mang tính nghi lễ như dinh tổng thống, bảo tàng quốc gia hay nhà khách chính phủ, cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo lại được tổ chức tại sân bay quốc tế Gimhae ở Busan. Điều này khiến giới quan sát nhanh chóng đặt câu hỏi: Tại sao một cuộc gặp mang nhiều thông điệp chiến lược lại diễn ra ở một địa điểm tưởng như giản lược về mặt nghi thức ngoại giao?

Naraemaru: Cơ sở ngoại giao tuyệt mật đặt trong sân bay

Theo truyền thông Hàn Quốc, cuộc gặp được tổ chức bên trong cơ sở ngoại giao đặc biệt Naraemaru, tọa lạc trong khu vực đóng quân của Không quân Hàn Quốc tại sân bay Gimhae. Đây là địa điểm thường được sử dụng để đón tiếp nguyên thủ và tổ chức hội đàm kín đáo ở cấp cao nhất.

Naraemaru được đánh giá có mức độ kiểm soát an ninh tối đa như hệ thống ra vào được giám sát nhiều lớp, không gian được cách ly tuyệt đối với hoạt động dân dụng và các hội đàm có thể diễn ra trong điều kiện kín đáo, hạn chế tối đa rò rỉ thông tin. Đối với hai nhà lãnh đạo vốn đang thảo luận nhiều vấn đề nhạy cảm từ thuế quan đến cấu trúc cạnh tranh an ninh châu Á, đây là yếu tố then chốt.

Một nhà quan sát tại Seoul nhận định: “Hai bên đều muốn nói chuyện sâu và thẳng, nhưng lại không muốn hình ảnh cuộc gặp bị bao phủ bởi yếu tố trình diễn ngoại giao. Naraemaru giúp họ tập trung tuyệt đối vào nội dung.”

Ngoài yếu tố an ninh, lịch trình công du cũng là lý do khiến Busan trở thành lựa chọn tối ưu. Tổng thống Donald Trump dự kiến rời Hàn Quốc trong ngày, trong khi Chủ tịch Tập vừa đáp xuống Busan để bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước. Việc gặp ngay tại sân bay giúp hai bên tiết kiệm thời gian di chuyển và tránh sự chú ý quá mức của truyền thông quốc tế.

Ban đầu, cuộc gặp dự kiến diễn ra vào buổi tối hôm trước. Tuy nhiên, giới chức hai nước đánh giá rằng, thời điểm đó có thể khiến cuộc trao đổi bị giới hạn thời lượng và diễn ra trong không khí gấp gáp. Cuối cùng, hai bên thống nhất chuyển sang sáng hôm sau để đảm bảo một cuộc thảo luận thoải mái hơn, có chiều sâu hơn và không bị áp lực về thời gian.

Sự điều chỉnh lịch trình này cho thấy hai bên đều coi trọng cuộc gặp và mong muốn hội đàm có kết quả thực chất, thay vì chỉ dừng lại ở ý nghĩa biểu tượng.

Giọng điệu hòa dịu, nhưng khác biệt vẫn tồn tại

Mở đầu cuộc gặp, Tổng thống Trump nói, ông tin tưởng cuộc hội đàm sẽ “rất thành công”, đồng thời dành lời mô tả mang sắc thái thân thiện nhưng cũng đầy ẩn ý khi gọi Chủ tịch Tập Cận Bình là “một người rất cứng rắn”.

Chủ tịch Tập Cận Bình đáp lại bằng cách nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “giữ vững hướng đi đúng đắn trong quan hệ song phương”. Ông cho rằng, Trung Quốc và Mỹ “không thể nhìn nhận mọi vấn đề giống nhau”, song điều quan trọng là duy trì đối thoại và coi sự khác biệt là “điều bình thường” giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.

Ông Tập cũng nói, sự phát triển của Trung Quốc “đi đôi với tầm nhìn làm nước Mỹ vĩ đại trở lại”, hàm ý rằng, cạnh tranh không nhất thiết loại trừ hợp tác, một thông điệp được đánh giá là mang tính thăm dò, hướng tới việc mở lại các kênh trao đổi chiến lược.

Trong bối cảnh vòng xoáy thuế quan mới có nguy cơ khiến kinh tế toàn cầu chao đảo, cuộc gặp được hiểu như nỗ lực giảm nhiệt căng thẳng, thay vì giải quyết triệt để các bất đồng.

Giới phân tích nhận định, kết quả thực tế nhất lúc này là hai nhà lãnh đạo đồng ý tiếp tục đối thoại, tránh để cạnh tranh chuyển thành đối đầu. Các cuộc đàm phán tiếp theo ở cấp quan chức, dự kiến tổ chức tại Malaysia được coi là bước tiếp theo nhằm hướng đến một thỏa thuận có thể ký kết trong tương lai.

Một chuyên gia quan hệ quốc tế tại Seoul đánh giá: “Nếu hai bên duy trì được kênh nói chuyện và thiết lập lại sự tin cậy tối thiểu, đó đã là bước tiến lớn trong bối cảnh hiện tại.

Khoảng đầu giờ chiều, cuộc gặp kết thúc mà không có tuyên bố chung. Hai nhà lãnh đạo bắt tay, mỉm cười và rời sân bay. Dù không có kết quả cụ thể được công bố, hình ảnh cuộc chia tay bình tĩnh và tương đối thân thiện đã gửi đi thông điệp rằng, cánh cửa đối thoại vẫn luôn rộng mở.

Cuộc gặp tại sân bay vì vậy không chỉ mang ý nghĩa về mặt tổ chức, mà còn phản ánh xu thế ngoại giao đang dịch chuyển thay vì phô diễn, tập trung vào đối thoại kín; thay vì tuyên bố lớn, ưu tiên xây dựng nền tảng tin cậy bước đầu.

Trong bối cảnh địa chính trị châu Á - Thái Bình Dương ngày càng cạnh tranh gay gắt, việc Mỹ và Trung Quốc nối lại đối thoại trực tiếp, dù thận trọng được xem là tín hiệu tích cực đối với ổn định khu vực và nền kinh tế toàn cầu.