Từ tháng 5/2025, hành khách bị tạm hoãn xuất cảnh vì chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế có thể được gỡ lệnh ngay tại sân bay sau khi nộp đủ số tiền theo quy định.
Cục Thuế (Bộ Tài chính) và Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (Bộ Công an) đã ký kết Quy chế phối hợp trong việc trao đổi, cung cấp thông tin về tạm hoãn xuất cảnh bằng hình thức điện tử. Đây là bước tiến quan trọng trong công tác quản lý thuế, góp phần nâng cao hiệu quả thu hồi nợ đọng đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người nộp thuế trong quá trình thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước.
Theo thống kê từ Cục Thuế, từ ngày 1/7/2020 - thời điểm Luật Quản lý thuế chính thức có hiệu lực đến nay, trên 61.000 thông báo tạm hoãn xuất cảnh đã được phát hành, với tổng số tiền thuế nợ lên tới hơn 83.000 tỷ đồng. Trong đó, có trên 36.000 người nộp thuế đã bỏ địa chỉ kinh doanh, để lại khoản nợ thuế hơn 13.400 tỷ đồng. Dù vậy, số tiền thực tế thu hồi về ngân sách Nhà nước mới đạt gần 5.000 tỷ đồng, chỉ khoảng 256 tỷ đồng đến từ nhóm bỏ địa chỉ kinh doanh.
Tuy nhiên, theo Cục Thuế, dù biện pháp tạm hoãn xuất cảnh được đánh giá là cần thiết trong việc cưỡng chế thuế, nhưng việc thông báo bằng phương thức hành chính truyền thống (gửi công văn giấy trực tiếp hoặc chuyển phát nhanh) đã bộc lộ nhiều bất cập như nhiều cá nhân ra đến sân bay mới biết mình bị tạm hoãn xuất cảnh, dẫn tới chậm trễ công việc, thiệt hại tài chính và ảnh hưởng uy tín doanh nghiệp.
Trước thực trạng đó, Cục Thuế đã phối hợp với Cục Quản lý Xuất nhập cảnh triển khai giải pháp kết nối dữ liệu điện tử quy mô lớn, xây dựng hệ thống kỹ thuật dùng chung, quy định rõ quy trình xử lý nghiệp vụ, đồng thời thiết lập cơ chế bảo mật dữ liệu giữa hai cơ quan.
Sau 3 đợt vận hành thí điểm, hệ thống đã hoàn thiện về cả kỹ thuật và quy chế vận hành, sẵn sàng đi vào hoạt động toàn diện từ đầu tháng 5/2025.
Một trong những thay đổi đáng chú ý là người nộp thuế có thể xuất cảnh ngay sau khi hoàn thành xong nghĩa vụ thuế.
Cụ thể, hệ thống mới cho phép đồng bộ thông tin giữa cơ quan thuế, ngân hàng thương mại và lực lượng kiểm soát xuất nhập cảnh. Khi người nộp thuế thanh toán trực tuyến hoặc tại sân bay, hệ thống sẽ ghi nhận và cập nhật tức thì, giúp lực lượng chức năng xử lý gỡ lệnh mà không cần chờ xác nhận giấy tờ hay đối chiếu hồ sơ như trước.
Đây là bước chuyển quan trọng từ xử lý thủ công sang quy trình điện tử hóa toàn phần, vừa hỗ trợ người dân xuất cảnh đúng kế hoạch, vừa góp phần nâng cao ý thức tuân thủ nghĩa vụ thuế, nhất là với các doanh nghiệp, cá nhân có hoạt động quốc tế.
Trung tướng Phạm Đăng Khoa, Cục trưởng Cục Quản lý Xuất nhập cảnh nhận định: "Quy chế đánh dấu việc chuyển giao quy trình nghiệp vụ từ mô hình giấy tờ sang mô hình điện tử, góp phần cắt giảm tối đa thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí, nhanh chóng, đúng với tinh thần cải cách mà Chính phủ và hai Bộ đang thực hiện", ông Khoa nói.
Ông khẳng định, đây là kết quả cụ thể và thiết thực từ sự phối hợp nghiêm túc, có trách nhiệm giữa hai cơ quan, hướng tới việc thực hiện Nghị định số 49 ngày 28/2/2025 của Chính phủ.
Nội dung chính của Quy chế phối hợp trong việc trao đổi, cung cấp thông tin tạm hoãn xuất cảnh bằng hình thức điện tử
Quy chế gồm 10 điều, quy định cụ thể về phạm vi, nguyên tắc, đối tượng, đầu mối trao đổi, tần suất truyền dữ liệu, quy trình xử lý sự cố và cơ chế đối soát thông tin với 5 yêu cầu cốt lõi:
Thứ nhất, thông tin truyền - nhận phải đảm bảo an toàn, bảo mật và liên tục.
Thứ hai, thông tin, dữ liệu trao đổi giữa hai cơ quan là thông tin chính thức, chỉ phục vụ công tác nghiệp vụ theo quy định pháp luật, đúng mục đích nghiệp vụ và không được cung cấp cho bên thứ ba nếu chưa có sự đồng ý của bên cung cấp.
Thứ ba, các thông tin được trao đổi qua phương thức điện tử không trao đổi song song qua các phương thức khác (trừ trường hợp không thực hiện được thì thực hiện bằng các hình thức quy định tại Thông tư 79/2020/TT-BCA).
Thứ tư, tần suất truyền dữ liệu theo thời gian thực.
Thứ năm, cơ chế đối soát được triển khai hai giai đoạn: ban đầu là thủ công qua email (trong 3 tháng đầu), sau đó nâng cấp thành hệ thống đối soát điện tử qua đường truyền giữa hai cơ quan.