Delta Airlines khẳng định không áp dụng AI để định giá vé theo từng cá nhân sau khi vấp phải chỉ trích công nghệ này có thể dẫn đến việc tăng giá dựa trên mức chi trả tối đa của mỗi hành khách.
Giữa làn sóng tranh cãi về ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong ngành hàng không, Delta Airlines, một trong ba hãng bay lớn nhất nước Mỹ vừa chính thức lên tiếng bác bỏ cáo buộc sẽ sử dụng AI để cá nhân hóa giá vé dựa trên khả năng chi trả của từng hành khách.
Cam kết này được đưa ra trong bối cảnh lo ngại gia tăng từ giới lập pháp Mỹ về việc các hãng có thể tận dụng công nghệ để “tối ưu hóa lợi nhuận bằng cách khai thác điểm yếu tài chính của người tiêu dùng.”
Hồi tuần trước, ba Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ là Ruben Gallego, Mark Warner và Richard Blumenthal đã gửi thư bày tỏ quan ngại sâu sắc rằng Delta có thể đang hướng tới mô hình định giá mới, trong đó AI sẽ áp từng mức giá cho từng hành khách dựa trên khả năng chi trả của họ.
Một chiến lược được ví như đẩy giá vé đến đúng giới hạn tài chính mà hành khách có thể chấp nhận.
Cảnh báo trên được đưa ra sau khi Chủ tịch Delta ông Glen Hauenstein từng phát biểu rằng hệ thống AI của hãng “có khả năng dự đoán mức giá hành khách sẵn sàng trả cho các sản phẩm cao cấp đi kèm giá vé cơ bản.”
Delta: "Chúng tôi không thu thập, không cá nhân hóa giá vé"
Phản hồi trong một bức thư gửi ngày 2/8, Delta khẳng định rõ ràng: “Không có bất kỳ sản phẩm giá vé nào, dù đã triển khai, đang thử nghiệm hay dự kiến áp dụng, được định giá theo thông tin cá nhân của khách hàng.”
Thư nêu rõ, hãng “không sử dụng và cũng không có kế hoạch sử dụng dữ liệu cá nhân để xác định giá vé.”
Dù vậy, Delta xác nhận đang hợp tác với công ty AI định giá Fetcherr để triển khai công nghệ quản lý doanh thu dựa trên AI cho khoảng 20% mạng bay nội địa trước cuối năm 2025.
Tuy nhiên, hãng nhấn mạnh, đây chỉ là sự nâng cấp của hệ thống định giá động vốn đã được sử dụng rộng rãi trong ngành hàng không hơn 30 năm qua, dựa trên các yếu tố như nhu cầu thị trường, chi phí nhiên liệu, hành vi đặt vé theo mùa và mức độ cạnh tranh.
Các chuyên gia hàng không cho rằng việc áp dụng AI trong định giá không mới, nhưng vấn đề đạo đức nằm ở cách AI được huấn luyện và triển khai.
Giáo sư Michael Levine, cựu trợ lý Bộ trưởng Giao thông Mỹ, nhận định: “Việc định giá theo cụm khách hàng hoặc theo mô hình hành vi là chấp nhận được, nhưng nếu đi xa hơn – cá nhân hóa theo dữ liệu thu thập được mà khách không biết – thì sẽ xung đột với quyền lợi người tiêu dùng.”
Lo ngại này không chỉ tồn tại trong nội bộ Delta. CEO American Airlines, ông Robert Isom tuần trước cũng lên tiếng phản đối việc dùng AI để cá nhân hóa giá vé.
“Đây không phải là chuyện lừa lọc hay gài bẫy khách hàng. Việc sử dụng AI như vậy là không phù hợp. American sẽ không theo hướng đó” ông khẳng định trong cuộc họp cổ đông.
Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và chi phí vận hành ngày càng cao, các hãng bay như Delta buộc phải tìm cách tối ưu doanh thu.
AI được kỳ vọng sẽ mang lại lợi thế về tốc độ xử lý dữ liệu, phản ứng linh hoạt trước biến động thị trường, nhưng rủi ro về minh bạch và quyền riêng tư là thách thức sống còn.
Tuyên bố “không dùng dữ liệu cá nhân để định giá” của Delta là một thông điệp chiến lược: vừa xoa dịu dư luận, vừa gửi tín hiệu trấn an tới các cơ quan giám sát và người tiêu dùng.
Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, ranh giới giữa tối ưu hóa và thao túng rất mong manh và phụ thuộc vào cách AI được lập trình và giám sát ra sao.