Chuyến bay chỉ dành cho đàn ông

Trong suốt 17 năm, hãng hàng không United Airlines (Mỹ) đã vận hành những chuyến bay chỉ dành riêng cho nam giới mang tên “The Executive”, phục vụ các tuyến như New York - Chicago, Los Angeles - San Francisco.

Ra mắt năm 1953, những chuyến bay này không dành cho phụ nữ và trẻ em, được United Airlines giới thiệu là một “câu lạc bộ trên không - chỉ dành cho đàn ông”. Đến ngày 14/1/1970, hình thức bay này chính thức chấm dứt sau khi vấp phải nhiều phàn nàn, làn sóng phản đối từ xã hội và lượng khách suy giảm.

Chuyến bay cấm phụ nữ và trẻ em

Các chuyến bay Executive được quảng cáo là "không gian cao cấp" dành cho giới doanh nhân nam. Hành khách được phục vụ hạng nhất với bữa tối bít tết, cocktail, xì gà, dép đi trong cabin và các bản tin tài chính cập nhật liên tục bằng máy điện báo.

Hệ thống “tin nhắn phút chót” cho phép nhân viên cổng gửi những thông điệp công việc khẩn cấp cho hành khách trước khi khởi hành.

Ban đầu, các chuyến bay được khai thác bằng dòng DC-6B “Mainliners”, sau đó chuyển sang máy bay phản lực Sud-Aviation Caravelle VI-R, bố trí toàn bộ ghế hạng nhất theo sơ đồ 2-2, tổng cộng 64 chỗ. United khai thác tuyến này với số hiệu 642/643 giữa New York - Chicago và 665/666 giữa Los Angeles - San Francisco.

Các chuyến bay thường khởi hành vào buổi chiều tối các ngày trong tuần, khoảng 5 giờ chiều, hướng đến khách doanh nhân về nhà sau giờ làm. Dù United công bố quy định “giới hạn hai ly đồ uống”, nhiều báo cáo cho biết hiếm khi quy định này được thực hiện nghiêm túc. Xì gà, thậm chí cả tẩu hút thuốc, đều được phép sử dụng trên máy bay.

Vào cuối những năm 1950 đầu 1960, giá vé trung bình trên chuyến bay Executive khoảng 67 USD/hành khách, cao hơn khoảng 3 USD so với vé hạng nhất thông thường.

Ở giai đoạn đỉnh cao, United Airlines ghi nhện hệ số tải trọng hành khách đạt 80 - 90% trên khoảng 10.500 chuyến. Nhưng đến cuối thập niên 1960, tỷ lệ này tụt xuống còn khoảng 40%, báo hiệu sự thoái trào của dịch vụ.

Làn sóng phản đối ngày càng gay gắt

Dù phụ nữ bị cấm mua vé, tiếp viên nữ vẫn phục vụ trên các chuyến bay. "Chúng tôi không coi đó là sự phân biệt đối xử. Chúng tôi coi đó là một chút xa xỉ", United Airlines giải thích. "Những gì chúng tôi mang đến cho đàn ông là chút thời gian tránh xa phụ nữ".

Tuy nhiên lập luận này vấp phải nhiều chỉ trích và khiếu nại xuất hiện ngày càng nhiều. Năm 1958, bà Edythe Rudolph Rein, Giám đốc National Telefilm Associates, nộp đơn khiếu nại chính thức lên Ủy ban Hàng không Dân dụng Mỹ (CAB) sau khi bị từ chối bán vé.

Đến năm 1969, quan điểm xã hội đã thay đổi. Tổ chức Quốc gia vì Phụ nữ Quốc gia (NOW) tổ chức biểu tình tại trụ sở United Airlines ở Chicago, đồng thời nộp đơn khiếu nại lên cơ quan quản lý. Trước sức ép từ cơ quan chức năng và lượng khách giảm sút, United Airlines buộc phải chấm dứt dịch vụ vào ngày 14/1/1970.

United Airlines không phải hãng duy nhất thử nghiệm chuyến bay chỉ dành cho nam giới. Mohawk Airlines từng giới thiệu dịch vụ “Gaslight Service”, ban đầu cũng chỉ phục vụ nam giới, kèm theo xì gà và bia miễn phí.

Các chuyến bay Executive hay Gaslight Service là sản phẩm của một thời đại, phản ánh văn hóa xã hội và môi trường kinh doanh Mỹ giữa thế kỷ 20.

Theo thời gian, ý tưởng phân biệt hành khách theo giới tính đã không còn chấp nhận được cả về mặt xã hội lẫn pháp lý. Các chuyến bay chỉ dành cho nam giới cũng bị khai tử, khép lại một trong những chương đặc biệt nhất trong lịch sử hàng không Mỹ.